مبانی نظری و ادبیات تحقیق بیمه و انواع آن

قسمتی از متن:

تعریف بیمه
 بیمه، عقدی است که طی آن خطر قریب الوقوعی را که ممکن است برای دارائی، فعالیت یا جان فردی پیش آید؛ به شرکت بیمه منتقل می کند تا طی آن زیان مادّی ناشی از خطر را جبران نماید.
در این فرآیند فردی که خطر را منتقل می کند بیمه گذار و قبول کننده خطر را بیمه گر گویند. بیمه گذار وجهی را به بیمه گر می پردازد که حق بیمه و موضوعی که بابت آن عقد بیمه منعقد می گردد موضوع یا مورد بیمه می گویند.
ماده 1 قانون بیمه مصوب سال 1316 بیمه را چنین تعریف می کند (محمود صالحی، 1384، 125):
"بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند در ازاء پرداخت وجه یا وجوهی ازطرف دیگر درصورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار، وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می پردازد حق بیمه و آنچه را بیمه می شود موضوع بیمه نامند. "
همچنین برابر مفاد ماده 5 قانون مذکور موضوع بیمه مکنست مال (اعم از عین یا منفعت)، هر حق مالی, هر نوع مسئولیت حقوقی و برای حادثه یا خطری باشد که بیمه گذار از وقوع آن متضرر می گردد. به عبارتی دیگر بیمه گذار باید نسبت به بقاء آنچه بیمه می دهد ذینفع باشد (قانون بیمه، 1373).
انواع بیمه
عرف و عمل جهانی بیمه بر این روال استوار است که دولت ها یا سازمان های مآمور کنترل و نظارت بر فعالیت ها و کردارهای بیمه ای،فهرست گونه ها و انواع بیمه هایی را که با ضوابط فنی همسازند به عنوان رشته های بیمه مجاز تعیین و در قانون بیمه و مصوبه های شورای عالی بیمه پیش بینی و آگهی می کنند. چنانکه قانون بیمه، مصوب 30 دسامبر 1938، فرانسه در ماده 138 خود انواع بیمه های مجاز را معین و مشخص کرده است و شرکت های بیمه وظیفه دارند پس از کسب پروانه بیمه گری تنها در رشته های بیمه اعلام شده فعالیت کنند.
در عرف و روال جهانی بیمه، رشته های گوناگون بیمه را به بیمه های بازرگانی، بیمه های تعاونی و بیمه های اجتماعی بخش بندی می کنند. بیمه های اجتماعی، که بخش مهم سیستم « تامین اجتماعی» را تشکیل میدهند، جنبه همگانی و الزامی دارند و هدف آن دادن تامین و تضمین کافی و بایسته به همه نیروهای کار و تولید و خانواده آنهاست. بیمه های تعاونی بیشتر جنبه صنفی دارند و تامین های بیمه ای را با نرخ های ارزان(حذف واسطهها و دلالان) در اختیار بیمه گذاران و بیمه شدگان، که خود در عین حال بیمه گر نیز هستند، می گذارد. بیمه های بازرگانی، یعنی بیمه هایی که شرکتهای بیمه خصوصی یا دولتی به شیوه بازرگانی (بر پایه ضوابط قانون تجارت) و با هدف عرضه و فروش تامین به اشخاص در معرض خطر و به قصد کسب سود انجام میشود؛ میچرخد ناگزیر به بخش بندی معمول و متداول در این رشته می پردازیم (گلچینیان، 1389، 22).

تاریخچه پیدایش بیمه در جهان

نخستین نوع بیمه که قبل از سده نوزدهم مورد عمل قرار گرفته، بیمه باربری دریائی است. بقیه رشته ها کم وبیش بعد از انقلاب صنعتی به تدریج از این زمان به بعد شروع شده است. دومین رشته، بیمه آتش سوزی است که بعد از آتش سوزی مهیب لندن به فکر اندیشه گران رسید عموما با پیشرفت تکنولوژی و ورود فراورده های صنعتی، با وجود رفاهی که برای بشر به ارمغان می آورند بالقوه خطرهای جانی ومالی نیز درپی دارند. بیمه گران مدام درفکر ارائه تامین بیمه ای برای این دسته از خطرها هستند. اینکه کدامین قوم یا ملت، نخستین بار با بیمه آشنا شد معلوم نیست. برخی دریا نوردان فنیقی را مبتکر بیمه دریائی میدانند (محمود صالحی، 1384، 70).