مبانی نظری و ادبیات تحقیق هویت سازمانی

هویت چیست؟
به کارگیری واژه هویت از دهه 1950 رایج شده و در دو حوزه نظری روانشناسی و جامعه شناسی مورد بحث قرار گرفته است .  نظریه های حوزه روانشناسی با کارهای "فروید" آغاز شده و بر هسته درونی و ذهنی یک ساختار ذهنی و فیزیکی تاکید دارد ، در حالی که در حوزه جامعه شناسی، نظریه های هویت با مفهوم "خود" در مکتب کنش متقابل نمادین،  گره خورده است.
نظریه های جامعه شناسی هویت ابتدا با کارهای" ویلیام جیمز" و "جورج هربرت مید" در سال 1890 مطرح شد و بعدها به واسطه دستاوردهای حاصل از مطالعات تاجفل، گافمن، برگر و دیگران مفهوم هویت به طور گسترده تری وارد تحلیل های جامه شناسان گردید. ( Bartles et al, 2006: 250) .

" مارسیا " (1980) چنین تعریفی از هویت ارایه کرده است : هویت می تواند به عنوان ساختارخویشتنِ انسان در نظر گرفته شود که عبارت است از یک سازمان پویا ، خود ساخته و درونی از توانایی ها ، باورها و تاریخچه فردی. بهترین شکل این ساختار زمانی است که افراد نسبت به یگانگی و شباهتشان با دیگران ، نقاط قوت و ضعف خود و روش هایی که در جهان اتخاذ می کنند ، آگاه باشند و رشد کمتر این ساختار نیز زمانی است که افراد درباره تمایزشان از دیگران دچار اغتشاش بوده و برای ارزشیابی خود بیشتر بر منابع بیرونی تکیه نمایند.


انواع هویت
افزایش توجه به مبانی نظری هویت سازمانی و انجام تحقیقات متعدد پیرامون آن سبب غنای بیشتر این مفهوم و عمیق تر شدن آن و هم چنین بسط و توسعه آن به سطوح مختلف تجزیه و تحلیل در حیطه سازمانی و به کارگیری آن به شیوه های متعدد و متنوع گردیده است. این همان چیزی است که " فورمن " (2000) از آن تحت عنوان " تنوع نظری شگفت انگیز" یاد می کند.
 در مقایسه با سایر معانی ، هویت از جمله مفاهیمی است که با دیدگاه های مختلف تئوریک مفهوم سازی شده و برای اطلاق به موضوعات مفهومی مختلفی به کار گرفته شده است. از منظر زبان شناسی ، این تکثر و تعدد در معانی به قابلیت ارائه تعابیر و تفاسیر گوناگون از مفاهیم مرتبط با سازه هویت باز می گردد. این مسئله به خصوص زمانی که مفهوم هویت با واژه هایی نظیر "اجتماعی"، "سازمانی" و "شرکتی" عجین می گردد ، نمود بیشتری می یابد. به دلیل همین تعدد و تنوع در تعاریف و تفاسیر از هویت است که این مفهوم به سرعت به تحقیقات و پژوش های به عمل آمده در حوزه های مختلف تسری یافته است.
مفاهیمی نظیر هویت اجتماعی، سازمانی و شرکتی ، به شیوه های مختلفی درک و استفاده می شوند. به عنوان مثال در ادبیات مربوط به بازاریابی و ارتباطات ، مفهوم هویت با روش ارتقاء جایگاه و وجهه شرکت از دید ذینفعان ، در ارتباط است. در حیطه روان شناسی اجتماعی مفهوم هویت با یافتن پاسخی برای این سوال که چگونه می توان خود احترامیِ جمعی را به وسیله ارائه تعاریفی مثبت از درون گروه و تمایز آن از سایر گروه ها ارتقا داد ، در ارتباط می باشد.

همانند ویژگی های هسته ای و منحصر به فرد بودن هویت ، خصیصه پایداری نیز به درک و تفسیر اعضای سازمان باز می گردد . "السباچ و کرامر" (1996) معتقدند که ، ممکن است هویت سازمانی برای اعضا به عنوان شمای شناختی و ادراک ویژگی های هسته ای و منحصر به فرد سازمان نظیر موقعیت سازمان و مقایسه آن با دیگر سازمان ها مفهوم سازی شود . بر طبق نظر "وتن" (2006) ویژگی های سازمان ، فضای متمایز اجتماعی تعریف شده توسط سازمان را مشخص می کنند. وی هویت سازمانی را چنین تعریف می کند:« عملی که هویت سازمانی به عنوان مرجعی برای اعضا قرار می گیرد (وقتی در خصوص سازمانشان صحبت می کنند یا بر اساس آن اقدامی صورت می دهند)». در حقیقت هویت سازمانی سعی در پاسخ به این سوال دارد که "ما (به عنوان یک سازمان) چه کسانی هستیم؟". نتایج تحقیقات نشان می دهد که هویت مفهومی کلیدی است که یک چارچوب متغیر برای درک اقدامات به سازمان می دهد. همچنین هویت سازمانی می تواند تفسیرها و اقدامات اعضای سازمان را فیلتر نموده و جهت دهی نماید.

و...