دانلود فایل دانلود مقاله کامل درباره نور در معماري

↓↓ لینک دانلود و خرید پایین توضیحات ↓↓

فرمت فایل: word 

(قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحات:21

قسمتی از متن فایل دانلودی:

نور در معماري

زيبائي که به چشم مي آيد از پرتو نور و روشنائي است و گرنه در تاريکي ،زيبائي مفهومي ندارد.زيبائي حقيقتي با نور معرفت درک مي گردد و زيبائي ظاهري با عزيزترين حس ما که بينائي است ديده مي شود. نور و روشنايي چه ظاهري و چه عرفاني باعث مي شود که زيبائي به چشم آيد و رنگ و ساير زيبائيهاي شيء جلوه کند. بنابراين بحث نور و پرداختن به آن مي تواند در مباحث زيبائي شناسي و هنر جايگاه ويژه اي داشته باشد. از جمله علوم و هنرهايي که مي توان به نقش نور در آن اشاره داشت ،هنر معماري است که بحث مفصلي را در زمينه روند بهره گيري از نور طبيعي به خود اختصاص مي دهد. ابزار و وسايل روشنايي نيز به عنوان عواملي که تأمين کننده ي نور مصنوعي هستند ،مطرح مي باشند. در هنر معماري نور يکي از اجزايي است که کنار عناصر و مفاهيم ديگر از قبيل ساختار ،نظم فضايي، مصالح، رنگ و … مطرح مي شود و در طراحي به عنوان يک عنصر مجزا بايد نقش خود را ايفا کند. يکي از مهمترين مشخصه هاي نور طبيعي، توالي و دگرگوني آن در طول روز است که باعث حرکت و تغيير حالت در ساعات مختلف مي شود. در تاريخ نقاشي توجه به نور در دوره امپرسيونيست ها ديده مي شود. هنگامي که نقاشان آتليه هاي خود را ترک مي کردند و در زير نور خورشيد با نور طبيعي مشغول نقاشي شدند. از مشخصات اين سبک توجه به رنگ و نور در ساعات مختلف روز و انعکاس رنگ هاي اشياء مختلف در يکديگر و تأثير رنگ هاي پيراموني و به کار بردن رنگ هاي خاص و ناب مي شد. اين مقاله به بررسي نقش نور در معماري و معماري داخلي به عنوان يک جزء سازنده و مفهوم بخش مي پردازد و در خاتمه اميد بر اين دارد که در آينده در ساختمان ها همانند نياکانمان شاهد به کارگيري نور طبيعي به صورت يک عنصر کاملاً اثر بخش باشيم.

نور و بشر

از دوران ماقبل تاريخ همواره اجسام نوراني که تجسمي از يک شيء زنده را در ذهن بيدار  مي کردند توسط بشر مورد ستايش و احترام قرار گرفته و مشتاقانه برايشان جشن مي گرفتند،   آن ها را عبادت کرده و مي پرستيدند.اين توجه بيش از اندازه به عنصر نور در اغلب فرهنگ هاي اوليه بشري و در جوامعي با آداب و رسوم و عقايد مذهبي متفاوت همچنان در طول زمان مشاهده مي شود. برخي از جوامع نور خورشيد را در تشريفات مذهبي شان به کار مي بردند و برخي ديگر درخشش اجسام نوراني را به عنوان عامل ايجاد فعل و انفعالاتي رمزآلود جهت دست يابي به حيطه هايي ماوراي دنياي زميني تلقي مي کردند. حتي امروزه در بسياري از مدارس شرقي که به تدريس يوگا اشتغال دارند براي ايجاد تمرکز ذهني از اجسام نوراني مانند لامپ، خورشيد، ماه، بلور و نور آتش استفاده مي کنند. در اغلب اديان، نور نماد عقل الهي و منشأ تمام پاکي ها و نيکي ها است و خارج شدن انسان از تاريکي جهل و تابيده شدن نور معرفت در وجودش همواره يک هدف نهايي مي باشد. در اثر تابيده شدن نور الهي به درون کالبد مادي، يعني جايگاه نفس آدمي است که انسان به رشد و تکامل معنوي مي رسد در نتيجه براي نمايش اين تمثيل در معماري اغلب بناهاي مذهبي نور به عنوان عنصري بارز و مستقل از ساير عناصر و مفاهيم به کار رفته در ساختمان به کار گرفته مي شود به گونه اي که شعاع هاي آن به طور واضح در داخل کالبد مادي و تاريک حجم قابل مشاهده است. فضاهاي عميق و تاريک کليساهاي قرون وسطي و يا مساجد اسلامي که با عنصر نور مزين شده اند به خوبي قادر به انتقال يک حس روحاني و معنوي مي باشند.انسان در چنين فضاهايي که با نوري ضعيف روشن مي شوند با مشاهده سايه هاي مبهم از اشياء و احجام در ذهن خود به کامل کردن تصاوير پرداخته و با اين عمل به نوعي خلسه فرو   مي رود که نتيجه آن يک حس نزديکي به منبع وجود و هستي در درونش بيدار مي شود.

تاريخچه بهره گيري از نور طبيعي در معماري ايران

دانستن روند بهره گيري از نور خورشيد به اندازه روند شکل گيري مصالح و يا شکل هاي مختلف زيربنائي ساختمان جهت طراحي بسيار لازم مي باشد.اولين تاريخي که ما از آن اطلاع داريم سده ي سوم هزاره چهارم ق.م مي باشدکه در آن زمان جهت کسب نور و سايه از ايجاد اختلاف سطح در ديواره هاي خارجي استفاده مي کردند. در شهر سوخته از هزاره هاي سوم و دوم ق.م از روي آثار خانه هايي که ديوار آنها تا زير سقف باقي مانده بود مي توان استنباط کرد که هر اطاق از طريق يک در به خارج ارتباط داشته و فاقد پنجره بوده اند، در دوره عيلام در حدود  و ق.م نيز نمونه اي از پنجره هاي شيشه اي بدست آمده که شامل لوله هايي از خمير شيشه مي باشد که در کنار هم و در داخل يک قاب جاي مي گرفته و بطور حتم جهت روشن کردن داخل بنا مورد استفاده بود. از جمله کهنترين مدارک و نمونه هاي در و پنجره در معماري ايران را شايد بتوان در نقش قلعه هاي مادي در آثار دوره شاروکين يافت. از روي نقش برجسته آشوري مي توان روزنه هايي را که بر روي برج ها ساخته شده اند تشخيص داد. در دوره هخامنشي در تخت جمشيد وضع درها به خوبي روشن و پاشنه گرد آن ها اغلب به جاي مانده است، همچنين در اين کاخ ها بالاي درها و حتي بام ها، روزن ها و جام خانه هايي داشته وگرنه فضاي بزرگ و سرپوشيده آن ها را چگونه چند جفت در که اغلب بسته بوده روشن مي کرده است؟

در اصل از خصوصيات سبک پارسي، تعبيه سايبان و آفتابگير منطقي و ضروري براي ساختمان هاست. در اين دوره از اصل اختلاف سطح، جهت جذب نور به داخل استفاده مي شد. بر اساس تحقيقات پروفسور ولفانگ معلوم شده که انحراف زواياي بناهاي تخت جمشيد بر اساسي بنياد گذاشته شده که بوسيله ايجاد سايه روشن هاي گوناگون تعيين روز اول سال و فصول مختلف ميسر شده و اين انحراف به معمار ايراني اجازه مي داده مکان هاي مورد نياز براي زيستن را به صورتي بسازد که در فصول مختلف سال هر خانه به مقدار لازم از آفتاب و روشنايي استفاده نمايد. از نورگيري بناهاي اشکاني اطلاع چنداني در دست نيست ولي سرپرسي سايکس در مورد کاخ هاترا مي گويد: تالارهاي اين مجموعه تماما داراي سقف چوبي بوده اند. ارتفاع آن ها مختلف و نيز روشنائي آن ها از دهنه و هلال هايي بوده که به سمت مشرق باز مي شدند. از روي تصوير بازسازي شده نسا که نورگيري بنا را توسط سقف خرپا نشان مي دهد اين احتمال را ممکن مي سازد که اشکانيان از اين روش براي نورگيري بنا استفاده مي کردند. ساسانيان تمايل به نشان دادن تضاد بين سايه و روشنائي داشته اند و اين امر د رتمام بناهاي آن ها مشهود است. نوک  گنبد هاي بناهاي چهار طاقي آن ها بصورت روزنه درآمده زيرا براي افروختن آتش بدان احتياج داشته اند. ايوان کرخه در خوزستان، طرز نور گرفتن از اطاق را براي اولين بار نشان مي دهد، البته در بناهايي که طاق ضربي داشته اند معمولاً تأمين نور از آن قسمت هايي بوده که سقف مسطح داشته اند.روش استفاده از طاق گهواره اي که از انواع طاق سازي هاي عصر ساساني است به معمار اجازه مي داد که در فاصله ميان دو قوس پنجره تعبيه نمايد و روشنايي بنا را تأمين کند. طريقه نورگيري از جام خانه نيز همانطور که گفته شد بعد از هخامنشيان تا مدت هاي بسيار به عنوان يک سنت طرح گرديده و مورد استفاده قرار گرفت و در دوره ساساني که استفاده از گنبد به شکل پذيرفته وسيعي معمول شده و جزء ويژگيهاي اين معماري مي شود مي بينيم که در روي گنبد روزنه هايي با حفره هايي تعبيه مي کردند که احتمالاً براي پوشش آن ها از شيشه استفاده مي کردند، تا زمانيکه ساسانيان از ديوارهاي حمال جهت تحمل بار گنبد استفاده مي کردند تنها از روزن وسط گنبد يا از روزنه هاي تعبيه شده بر روي آن جهت نورگيري استفاده مي کردند.اما پس از آن که بار سقف گنبدي را توسط قوس ها روي جرزها انتقال دادند توانستند در قسمت هايي از بدنه گنبدها نورگيرهايي را بصورت هلال تعبيه کنند.

حال به بررسي تاريخچه بهره گيري از نور طبيعي در معماري ديگر نقاط جهان مي پردازيم:

در مصر باستان نور داراي اهميتي ويژه بوده است.بنا به موقعيت سرزمين مصر، شدت نور و در نتيجه تضاد ميان سايه و روشن بسيار زياد مي باشد. فرم هاي صريح و هندسي که در معماري مصر از آن استفاده مي شده است با گوشه هاي تيز و دقيق در زير نور شديد اثري خاص داشته. لوکوربوزيه در اين ارتباط مي گويد: «معماري بازي هنرمندانه دقيق و خيره کننده مجموعه اي از اجسام ساخته شده در زير نور است. چشم هاي ما براي اين آفريده شده اند که فرم ها را زير نور ببينيم: اين سايه و روشن ها هستند که فرم ها را در مقابل ما برهنه مي سازند. مکعب، مخروط، کره،استوانه و هرم اولين فرم هايي هستند که نور آن ها را به ما عرضه مي کند.تصاوير آن ها ناب، ملموس و صريح هستند».

*** متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است ***