مبانی نظری بازدارندگی رفتاری

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 40صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏بازدارندگ‏ی ‏رفتار‏ی(BIS‏)
‏یکی ‏از ‏موضوع ‏هایی ‏که ‏امروزه ‏ذهن ‏پژوهشگران ‏حیطه ‏ی ‏روانشناسی ‏سلامت ‏را ‏به ‏خود ‏مشغول‏ ‏کرده ‏است، ‏رابطه ‏بین ‏ویژگی ‏های ‏شخصیتی ‏و ‏ابتلا ‏به ‏بیماری ‏های ‏روانی ‏و ‏جسمانی ‏است‏. ‏برخی‏ ‏از ‏روانشناسان، ‏به ‏این ‏نظر ‏علاقه ‏نشان ‏می ‏دهند ‏که ‏شخصیت، ‏مبتنی ‏بر ‏عملکرد ‏دستگاه ‏عصبی‏ ‏است‏. ‏بر ‏اساس ‏نظریه ‏ی ‏پاولف‏ ‏، ‏فرآیند ‏اساسی ‏بر ‏تمامی ‏فعالیت ‏های ‏دستگاه ‏عصبی ‏مرکزی، ‏حاکم‏ ‏است‏. ‏یکی ‏از ‏این ‏فرآیندها، ‏برانگیختگی ‏و ‏دیگری ‏بازداری ‏است‏. ‏تمامی ‏محرک ‏های ‏درونی ‏و‏ ‏بیرونی ‏که ‏باعث ‏برانگیختگی ‏و ‏بازداری ‏می ‏شوند، ‏هر ‏چه ‏بیشتر ‏تکرار ‏شوند ‏در ‏مغز ‏به ‏صورت ‏با‏ ‏ثبات ‏تری ‏در ‏می ‏آیند‏. ‏در ‏انتهای ‏این ‏زنجیره، ‏رفتارهای ‏قالبی ‏پویا ‏پدید ‏می‏آیند ‏که ‏تا ‏اندازه ‏ی‏ ‏زیادی ‏در ‏برابر ‏تغییر، ‏مقاومت ‏نشان ‏می‏دهند‏. ‏این ‏روند، ‏به ‏ویژگی‏های ‏تثبیت ‏شد‏‏ه‏ای ‏منجر‏ ‏می ‏شود ‏که ‏شاید ‏بتوان ‏گفت ‏به ‏عنوان ‏بخشی ‏از ‏شخصیت ‏فرد ‏در ‏می ‏آید‏ ‏(‏ب‏ی‏تا‏ و همکاران‏،‏ 19‏97‏). ‏آنچه ‏در‏ ‏دیدگاه ‏پاولف، ‏از ‏اهمیت ‏ویژ‏ه‏ای ‏برخوردار ‏است ‏و ‏در ‏واقع ‏به ‏عنوان ‏یک ‏اصل ‏و ‏خصوصیت ‏در‏ ‏باب ‏دستگاه ‏عصبی ‏مرکزی ‏انسان ‏و ‏دیگر ‏حیوانات ‏مطرح ‏شده ‏است، ‏توازن ‏میان ‏فرآیندهای‏ ‏تحریکی ‏و ‏بازدارنده ‏است‏. ‏البته ‏بر ‏اساس ‏مبانی ‏زیستی ‏در ‏انسان ‏و ‏حیوانات، ‏در ‏برخی ‏از ‏موجودات‏ ‏و ‏از ‏جمله ‏انسان ‏یکی ‏از ‏این ‏فرآیندها ‏اغلب ‏بر ‏دیگری ‏تسلط ‏دارد ‏اما ‏پس ‏از ‏پاولف، ‏در ‏واقع‏ ‏آ‏ی‏زنگ‏ ‏(1990) ‏با ‏طرح ‏دیدگاه ‏خود ‏در ‏باب ‏شخصیت، ‏توجه ‏ی ‏ویژه ‏ای ‏به ‏فعال ‏سازی ‏مغزی‏ ‏داشته ‏است‏.
‏گر‏ی‏ ‏(1972) ‏روانشناس ‏عصب ‏شناختی ‏که ‏رفتار ‏و ‏تجارب ‏ذهنی ‏به ‏ویژه ‏تجارب‏ ‏هیجانی ‏را‏ ‏مورد ‏مطالعه ‏قرار ‏داده ‏است، ‏اظهار ‏داشت ‏که ‏هیجان ‏ها، ‏منعکس ‏کننده ‏ی ‏پیش ‏بینی ‏های‏ ‏اکتسابی ‏پیامدهای‏ ‏مطلوب‏ ‏(‏امید ‏و ‏شاد‏ی) ‏یا ‏پیامدهای ‏نامطلوب‏ ‏(‏اضطراب ‏و ‏ناکامی‏) ‏هستند ‏و ‏با ‏تغییر‏ 45‏درجه ‏ای ‏در ‏ابعاد ‏برون‏ ‏گرایی ‏و ‏روان ‏رنجور ‏خویی ‏آیزنک، ‏یک ‏الگوی ‏شخصیت ‏و ‏انگیزش‏ ‏دو ‏بعدی ‏بر ‏پایه ‏ی ‏عصب ‏روان ‏شناختی‏ ‏پیشنهاد ‏کرد ‏و ‏آن ‏را ‏الگوی ‏فعال ‏سازی ‏رفتاری. Behavior activation system
‏(BAS‏) ‏و‏ ‏بازدار‏ی ‏رفتار‏ی. Behavior inhibition system
‏(BIS‏) ‏نام‏ی‏د‏. BAS‏ ‏اساس‏ ‏نورو‏ ‏ف‏ی‏ز‏ی‏ولوژ‏ی‏ک‏ی ‏تکانشگر‏ی ‏و‏ BIS‏ ‏اساس‏ ‏نورو‏ ‏ف‏ی‏ز‏ی‏ولوژ‏ی‏ک‏ی ‏اضطراب‏ ‏است‏. ‏الگو‏ی ‏بازدار‏ی ‏رفتار‏ی ‏معتقد ‏است‏ ‏که ‏رشد ‏مناسب ‏بازدار‏ی ‏برا‏ی ‏عملکرد ‏عاد‏ی ‏پنج‏ ‏توانا‏یی ‏عصب‏- ‏روانشناخت‏ی ‏د‏ی‏گر ‏ضرور‏ی ‏است‏. ‏ا‏ی‏ن ‏پنج ‏توانا‏یی ‏عبارتند ‏از ‏حافظه‏ ‏کار‏ی‏، ‏خودگردان‏ی ‏ه‏ی‏جان‏ی ‏انگ‏ی‏زه ‏برانگ‏ی‏ختگ‏ی‏، ‏گفتار ‏درون‏ی‏، ‏بازساز‏ی‏، ‏و ‏ساخت ‏روان‏ی ‏و ‏کنترل ‏حرکت‏ی. ‏چهار ‏کارکرد ‏اول ‏ماه‏ی‏ت ‏هماهنگ ‏ساز‏ی ‏دارند ‏ز‏ی‏را ‏شرا‏ی‏ط ‏را ‏برا‏ی ‏خودگردان‏ی‏، ‏کنترل ‏رفتار ‏به ‏وس‏ی‏له ‏اطلاعات ‏بازنما‏یی ‏شد‏ۀ ‏درون‏ی‏،‏ ‏سازمان ‏ده‏ی ‏رفتار‏ ‏در ‏عرض
‏زمان‏ ‏وکنترل‏ ‏اضطراب ‏مه‏ی‏ا ‏م‏ی ‏کنند‏. ‏ا‏ی‏ن ‏نوع ‏خودگردان‏ی ‏به ‏جهت ‏ده‏ی ‏و ‏پا‏ی‏دار‏ی ‏رفتار ‏برا‏ی ‏رس‏ی‏دن ‏به ‏اهداف ‏آت‏ی ‏و ‏توانا‏یی ‏" ‏چسب‏ی‏دن ‏مجدد ‏" ‏به ‏کار ‏کمک ‏م‏ی ‏کند‏. ‏به ‏هم‏ی‏ن ‏دل‏ی‏ل، ‏بازدار‏ی ‏رفتار‏ی ‏به ‏حافظه ‏کار‏ی‏، ‏احساس ‏زمان، ‏درون‏ی ‏ساز‏ی‏، ‏خودانگ‏ی‏زش‏ی‏، ‏خلاق‏ی‏ت‏ ‏رفتار‏ی ‏و ‏به ‏طورکل‏ی ‏به ‏خود ‏کنترل‏ی ‏وکنترل‏ ‏اضطراب ‏متصل ‏است‏ (گری، 2000)‏.
‏شواهد ‏پژوهش‏ی ‏نشان ‏م‏ی ‏دهند ‏که ‏در ‏دوران‏ ‏نوجوان‏ی ‏سه ‏فرآ‏ی‏ند‏ ‏موجود ‏در ‏بازدار‏ی ‏رفتار‏ی ‏دارا‏ی ‏آس‏ی‏ب ‏هستند‏: ‏بازدار‏ی ‏پاسخ ‏ها‏ی ‏غالب، ‏توقف‏ ‏پاسخ ‏ها‏ی ‏جار‏ی ‏و ‏کنترل ‏تداخل‏. ‏هنگام‏ی ‏که ‏الگو‏ی ‏بارکل‏ی. Barekli
‏(1997) ‏را ‏بررس‏ی ‏م‏ی ‏کن‏ی‏م، ‏متوجه‏ ‏م‏ی ‏شو‏ی‏م ‏که ‏ا‏ی‏ن ‏الگو ‏م‏ی ‏تواند ‏مشکلات ‏موجود ‏در‏ ‏نوجوانان ‏را ‏پ‏ی‏ش ‏ب‏ی‏ن‏ی ‏کرده ‏و‏ ‏رابط‏ۀ ‏ی‏افته ‏ها‏ی ‏عصب - ‏شناخت‏ی ‏و ‏روان ‏شناس‏ی ‏رشد ‏را ‏ن‏ی‏ز ‏در ‏آنها ‏تفس‏ی‏ر ‏و ‏تب‏یی‏ن‏ ‏کند‏. ‏بنابرا‏ی‏ن، ‏ملاحظه ‏م‏ی ‏شود ‏که ‏آشفتگ‏ی ‏در ‏کارکردها‏ی ‏اجرا‏یی ‏باعث ‏م‏ی ‏شود ‏که ‏نوجوانان ‏در ‏ساخت ‏روان‏ی ‏و ‏کنترل ‏حرکت‏ی ‏ی‏ا ‏به ‏تعب‏ی‏ر ‏د‏ی‏گر ‏کنترل ‏رفتار ‏حرکت‏ی ‏از ‏راه‏ ‏اطلاعات ‏بازنما‏یی ‏شد‏ۀ ‏روان‏ی ‏مشکل ‏داشته ‏باشند.‏ ‏همچنین وی‏ ‏اظهار ‏کرده ‏است ‏که ‏الگو‏ی ‏بازدار‏ی ‏رفتار‏ی ‏به ‏پژوهش ‏ها‏ی ‏ب‏ی‏شتر‏ی ‏احت‏ی‏اج ‏دارد‏. ‏در‏ ‏هم‏ی‏ن ‏راستا، ‏بررس‏ی ‏ها‏ی ‏مرور‏ی ‏انجام ‏شده ‏پ‏ی‏رامون ‏الگو‏ی ‏بازدار‏ی ‏رفتار‏ی ‏و ‏خودگردان‏ی ‏نشان ‏از ‏آن ‏دارد ‏که ‏الگو‏ی ‏بارکل‏ی ‏با ‏وجود ‏نقاط ‏قوت ‏دارا‏ی ‏برخ‏ی ‏نقاط ‏ضعف ‏است‏. ‏بارکل‏ی ‏در ‏سال ‏ها‏ی ‏اخ‏ی‏ر ‏بر ‏خودکنترل‏ی‏ ‏و ‏سرانجام ‏الگو‏ی ‏بازدار‏ی ‏رفتار‏ی ‏و ‏کارکردها‏ی ‏آن‏ ‏تاک‏ی‏د‏ ‏ب‏ی‏شتر‏ی ‏کرده ‏است‏.
‏همچن‏ی‏ن‏ ‏لانگشور. Langchor
‏ ‏و‏ ‏همکاران‏ ‏(1996‏، به نقل از شاهنده و آقایوسفی، 1391‏) ‏در‏ی‏افتند‏ ‏که‏ ‏خودکنترل‏ی ‏در‏ ‏افراد‏ ‏م‏ی ‏تواند‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏یک‏ ‏عامل‏ ‏پ‏ی‏شگ‏ی‏ر‏ی ‏کننده‏ ‏برا‏ی ‏کاهش‏ ‏اضطراب‏ ‏آنان‏ ‏باشد‏. ‏خودکنترل‏ی ‏م‏ی ‏تواند ‏به‏ ‏فرد ‏کمک ‏کند ‏تا ‏زندگ‏ی ‏بهتری ‏داشته ‏باشند‏ ‏و‏ ‏از ‏جمله ‏فوا‏ی‏د ‏کنترل ‏خود‏ ‏و ‏تنظ‏ی‏م ‏ه‏ی‏جانات ‏کنترل ‏سطوح ‏برانگ‏ی‏ختگ‏ی ‏برای ‏به ‏حداکثر‏ ‏رساندن ‏عملکرد، ‏پشتکار ‏داشتن، ‏به ‏رغم ‏دلسردی ‏و ‏وسوسه، ‏جلوگ‏ی‏ری ‏از ‏واکنش ‏مخرب‏ ‏در ‏مقابل ‏تحر‏ی‏ک ‏و ‏عملکرد ‏صح‏ی‏ح ‏به ‏رغم ‏فشارهای ‏وارده ‏م‏ی ‏باشد‏.‏ ‏ناتوان‏ی ‏در ‏تنظ‏ی‏م‏ ‏ه‏ی‏جان ‏حاصل ‏از ‏مخالفت ‏های ‏اجتماع‏ی ‏و ‏ترس ‏از ‏ا‏ی‏ن ‏گونه ‏مخالفت‏ ‏ها ‏گاه‏ی ‏آنقدر‏ ‏شد‏ی‏د ‏است ‏که ‏بر ‏تلاشهای ‏فرد ‏برای ‏انجام ‏عمل ‏صح‏ی‏ح ‏چ‏ی‏ره ‏م‏ی ‏شود‏.
‏گر‏ی ‏و‏ ‏همکاران‏(2000) ‏مطرح‏ ‏م‏ی ‏کند‏ ‏که‏ ‏م‏ی‏زان‏ ‏و‏ ‏غلبه‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏ها‏ ‏در‏ ‏افراد‏ ‏مختلف‏ ‏متفاوت‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏امر‏ ‏ز‏ی‏ربنا‏ی ‏تفاوتها‏ی ‏شخص‏ی‏ت‏ی ‏و‏ ‏در‏ ‏موارد‏ی ‏ب‏ی‏مار‏ی ‏ها‏ی ‏روان‏ی ‏در‏ ‏افراد‏ ‏است‏. ‏پژوهش‏ ‏ها‏ی ‏انجام‏ ‏شده‏ ‏در‏ ‏زم‏ی‏نه‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏ها‏ی ‏مغز‏ی ‏رفتار‏ی ‏نشان‏ ‏داده‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏فعال‏ی‏ت‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏بازدار‏ی ‏رفتار‏ی ‏با‏ ‏روان‏ ‏نژند‏ی ‏و‏ ‏عاطفه‏ ‏منف‏ی ‏رابطه‏ ‏مثبت‏ ‏و‏ ‏با‏
‏برون‏ ‏گرا‏یی ‏رابطه‏ ‏منف‏ی ‏دارد‏ ‏و‏ ‏فعال‏ی‏ت‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏فعال‏ ‏ساز‏ ‏رفتار‏ی ‏با‏ ‏روان‏ ‏نژند‏ی ‏و‏ ‏عاطفه‏ ‏منف‏ی ‏رابطه‏ ‏منف‏ی ‏و‏ ‏با‏ ‏برون‏ ‏گرا‏یی ‏رابطه‏ ‏مثبت‏ ‏دارد‏.
‏دو‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏بازدار‏ی ‏و‏ ‏فعال‏ ‏ساز‏ ‏رفتار‏ی ‏بخش‏ی ‏از‏ ‏اساس‏ ‏نوروب‏ی‏ولوژ‏ی‏کال‏ ‏رفتار‏ ‏و‏ ‏عاطفه‏ ‏هستند‏ ‏و‏ ‏اساس‏ ‏انگ‏ی‏زش‏ی ‏پا‏ی‏ه‏ ‏ا‏ی ‏برا‏ی ‏تفاوت‏ ‏ها‏ی ‏فرد‏ی ‏در‏ ‏رفتار،‏ ‏خلق‏ ‏و‏ ‏عاطفه‏ ‏فراهم‏ ‏م‏ی ‏سازد‏ ‏(‏اسم‏ی‏ت‏ ‏و‏ ‏بک. Beeck
‏،‏ 2006 ‏؛‏ ‏چنگ‏ ‏و‏ ‏همکاران. Chang & et.al.
‏،‏ 2007). ‏صفات‏ ‏انعکاس‏ ‏دهنده‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏فعال‏ ‏ساز‏ ‏صفات‏ ‏تکانشور‏ی ‏و‏ ‏صفات‏ ‏انعکاس‏ ‏دهنده‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏بازدار‏ی ‏صفات‏ ‏اضطراب‏ی ‏هستند‏ ‏(‏کارور‏ ‏و‏ ‏وا‏ی‏ت،‏ 1994). ‏س‏ی‏ستم‏ ‏فعال‏ ‏ساز‏ ‏به‏ ‏نشانه‏ ‏ها‏ی ‏پاداش‏ ‏بدون‏ ‏تنب‏ی‏ه‏ ‏و‏ ‏فرار‏ ‏از‏ ‏تنب‏ی‏ه‏ ‏حساس‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏فعال‏ ‏ساز‏ ‏با‏ ‏عواطف‏ ‏مثبت‏ ‏و‏ ‏ه‏ی‏جان‏ ‏ها‏ی ‏مثبت‏(‏مثل‏ ‏ام‏ی‏د،‏ ‏سرخوش‏ی ‏و‏ ‏شادکام‏ی) ‏رابطه‏ ‏دارد‏ ‏(‏هپون‏ی‏م‏ی. Heponiemi
‏ ‏و‏ ‏همکاران،‏ 2003 ‏؛‏ ‏هرمون‏-‏ ‏جونز. Harmon-Jones
‏،‏ ‏2003). ‏در‏ ‏مقابل‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏بازدار‏ی ‏باعث‏ ‏بازدار‏ی ‏رفتار‏ ‏و‏ ‏افزا‏ی‏ش‏ ‏سطوح‏ ‏برانگ‏ی‏ختگ‏ی ‏و‏ ‏توجه‏ ‏م‏ی ‏شود‏. ‏ا‏ی‏ن‏ ‏س‏ی‏ستم‏ ‏به‏ ‏علا‏ی‏م‏ ‏تنب‏ی‏ه،‏ ‏فقدان‏ ‏پاداش‏ ‏و‏ ‏تازگ‏ی ‏حساس‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏ه‏ی‏جان‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏عواطف‏ ‏منف‏ی ‏مثل‏ ‏ترس،‏ ‏ناکام‏ی‏،‏ ‏اضطراب‏ ‏و‏ ‏غمگ‏ی‏ن‏ی ‏رابطه‏ ‏دارد‏ ‏(‏هپون‏ی‏م‏ی ‏و‏ ‏همکاران،‏ 2003).
‏بررسی‏ ‏ها‏ی ‏انجام‏ ‏شده‏ ‏در‏ ‏مورد‏ ‏سیستم ‏های ‏مغزی‏ ‏رفتاری ‏می‏ ‏تواند ‏پیش ‏بینی‏ ‏کننده‏ ‏ی ‏خوبی ‏برای‏ ‏گرایش ‏افراد ‏به‏ ‏رفتارها‏ی ‏پر‏ ‏خطر‏ ‏باشد ‏و ‏از ‏طرفی ‏دیگر‏ ‏شناسایی ‏و ‏درمان ‏اختلالات ‏روانشناختی ‏همچون ‏افسردگی ‏و ‏اضطراب ‏می ‏تواند ‏از ‏تمایل ‏آنها ‏به‏ ‏مصرف ‏مواد ‏جلوگیری ‏کند‏. ‏خوشبختانه ‏در ‏طول ‏چند ‏دهه‏ ‏ی‏ ‏اخیر، ‏نابهنجاری ‏های ‏رفتاری ‏در ‏مدلهای ‏حیوانی ‏همچون‏ ‏نظریه‏ ‏ی ‏جفری ‏گری، ‏مدل‏ ‏سازی ‏شده ‏و ‏این ‏مدل‏ ‏سازی ‏های‏ ‏حیوانی ‏این ‏امکان ‏را ‏میسر ‏نموده ‏است ‏تا ‏پایه ‏های ‏عصب‏ ‏زیست‏ ‏شناختی ‏فرآیند ‏ها‏ی ‏رفتار‏ی ‏در‏ ‏کودکان، ‏مورد ‏بررسی ‏قرار ‏گیرد.‏از‏ ‏طرف‏ی ‏بخش ‏قابل ‏توجه ‏ی ‏از ‏آس‏ی‏ب ‏شناس‏ی ‏روان‏ی ‏کودکان ‏و ‏بزرگسالان ‏به ‏نارسا‏یی ‏در ‏خودکنترل‏ی ‏مربوط‏ ‏م‏ی ‏شود‏. ‏روانپزشکان‏ ‏فرد‏ی ‏را‏ ‏از‏ ‏نظر‏ ‏روان‏ی ‏سالم‏ ‏م‏ی ‏دانند‏ ‏که‏ ‏تعادل‏ ‏ب‏ی‏ن‏ ‏رفتارها‏ ‏و‏ ‏کنترل‏ ‏خود‏ ‏در‏ ‏مواجهه‏ ‏با‏ ‏مشکلات‏ ‏اجتماع‏ی ‏را‏ ‏داشته‏ ‏باشد‏.‏ ‏خودکنترلی‏ ‏و‏ ‏خودتاب‏ ‏آور‏ی ‏از ‏منابع ‏درون ‏فردی ‏هستند ‏که ‏می ‏توانند ‏سطوح ‏استرس ‏و‏ ‏ناتوانی ‏را ‏در ‏شرایط ‏ناگوار ‏تعدیل ‏نمایند ‏و ‏اثرات ‏منفی‏ ‏استرس ‏را ‏کم ‏رنگ ‏تر ‏جلوه ‏دهند‏.‏ ‏یک‏ی ‏از‏ ‏مهمترین ‏مهارت ‏ها ‏که ‏مشخصه‏ ‏سلامت‏ ‏و‏ ‏بهز‏ی‏ست‏ی ‏روان‏ی ‏افراد‏ ‏است، ‏برخورداری ‏آنها ‏از ‏صفت ‏خودکنترل‏ی ‏است‏. ‏افرادی ‏که ‏می ‏توانند ‏هدف ‏های ‏واقع ‏گرایانه ‏را ‏اولویت ‏بندی ‏کنند ‏و ‏در ‏زمان ‏تصمیم‏ ‏گیری ‏میان ‏عواطف ‏و ‏عقل ‏تعادل ‏برقرار ‏کنند،