صفحه محصول - پیشینه و مبانی نظری زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL)

پیشینه و مبانی نظری زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) (docx) 34 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 34 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

زبان توسعه پذير گزارشگري مالي(XBRL) 2-3 ديباچه سوءاستفاده هاي فراواني كه در آمريكا و ساير كشورها اتفاق افتاد، منجر شد تا تمركزي بي سابقه و بين‌المللي بر عمليات حسابداري و نياز به شفافيت بيشتر در گزارشات مالي پديد آمد. عوامل متعددي به بحران در گزارشات مالي انجاميد، مسلماً يكي از اين عوامل ناكافي و نامناسب بودن ارائه اطلاعات در فرمت هاي كاغذي و يا الكترونيكي مشابه كاغذ (mimic)، كه فاقد ويژگي هاي لازم براي انتقال كارآمد اطلاعات مالي پيچيده به سرمايه گذاران، قانونگذاران و ساير ذينفعان بوده، مي باشد. (WWW.XBRL.ORG) بازارهاي تجاري و استفاده كنندگان اطلاعات تجاري به تمهيدات و شرايطي احتياج دارند تا شفافيت مراحل گزارشگري را افزايش دهند، زيرا امروزه گزارشگري تجاري با انبوهي از مشكلات مانند ناكارايي، تجزيه و تحليل مناسب، انتشار نامناسب اطلاعات تجاري در بين استفاده كنندگان اطلاعات تجاري (مانند بخش هاي مختلف سازمان، سهامداران و بانكها) روبرو است. بنابراين دستيابي به سامانه گزارشگري تجاري مناسب براي حل مسائل و ناكارايي‌ها بسيار مهم است (بزرگ اصل ،1385 ، 83) موج تازه و پر سرعت فن آوري اطلاعات و ارتباطات همه عرصه ها را در بر مي گيرد، حرفه حسابداري شايد بيش از ديگران در معرض برخورداري از امكانات محيط جديد باشد تلاش هاي كمتر از نيم دهه اخير سبب شده تا فضاي تازه و اثر بخش‌تري براي گزارشگري مالي فراهم شود. (عرب مازار يزدي ، 1384 ، 27) استاندارد سازي نرم افزاري بسترهاي مالي، خصوصاً بازار سرمايه موجب بالا بردن كيفيت بازار با امكان نظارت دقيق ،سريع و فراگير بر بازار اوليه و ثانويه، تسهيل و فراگير بر بازار اوليه و ثانويه، تسهيل پياده سازي بورس الكترونيك و اطلاع رساني سريع و عادلانه به سهامداران در راستاي حمايت از حقوق سهامداران گرديده است. (باقريان ، 1386 ، 61-40) زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) در تحقق اهداف پيش گفته نقش بسزايي دارد. استفاده‌ي گسترده از زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL)، مزاياي مهمي را براي سرمايه گذاران فراهم مي كند. استفاده از زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) براي گزارشگري مالي شركتها بر دقت داده هاي مالي مي افزايد، تحليل آنها را آسان مي كند و از آنجايي كه تأثير بسزايي بر ويژگيهاي كيفي اطلاعات حسابداري مي گذارد در اين گفتار ازفصل دوم به بررسي اين زبان جديد گزارشگري مالي پرداخته مي شود. 2-3-1 تاريخچه زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) تاريخچه زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) به سال 1998 باز مي گردد. در آوريل 1998 چارلز ها فمن، حسابدار رسمي مؤسسه نايت ويل اند گريگوري در شهر تاكوماي ايالت واشنگتن، XML را براي گزارشگري الكترونيكي اطلاعات مالي مورد بررسي قرار دارد، هافمن شروع به ايجاد نمونه هاي صورتهاي مالي و برنامه هاي حسابرسي با استفاده از XML كرد. در جولاي سال 1998، هافمن رئيس كار گروه فن آوري برتر AICPA را در جريان امكانات بالقوه XML را به AICPA ارائه كرد و AICPA را متقاعد به اهميت اين زبان جديد گزارشگري مالي نمود. AICPA خواستار يك طرح تجاري براي گزارشات مالي مبتني بر XML شد. اين پروژه XFRML نام داشت .اين طرح تجاري در ژوئن 1999 آماده شد و در جولاي همان سال اعضاي هيئت مديره AICPA با اعطاي بودجه برای پيشبرد اين طرح موافقت نمودند در آگوست 1999، 12 شركت به كميته پشتيباني اين طرح پيوستند. اولين جلسه كميته پشتيباني XFRML در اكتبر 1999 صورت گرفت و در آوريل 2000 نام اين كميته از XFRML به XBRL تغيير يافت. (WWW.XBRL.ORG) در سال 2000 انجمن حسابداران آمريكا پيشنهاد كرد كميته اي برای نظارت بر بكارگيري استاندارد گزارشگري در شركتها تشكيل گردد. ويرايش زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) در سال 2000 اتفاق افتاد و اطلاعات برخي از شركتها بصورت نمونه بر اساس آن تهيه شد تا قابليت هاي آن مشخص شود از دسامبر سال 2001 كه زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) بصورت يك راهكار تازه پيشنهادي مطرح شد. عملاً در امر گزارشگري مالي شركتها مورد استفاده قرار گرفته است. شركتهايي كه داوطلب استفاده از اين زبان بوده اند. گزارشهاي مالي خود را در اين قالب در سايت ادگار در معرض استفاده قرار داده اند. برخي از اين اطلاعات بصورت رايگان و مابقي با پرداخت مبالغ ناچيزي در اختيار استفاده كنندگان ذينفع و علاقمند به دريافت اطلاعات مالي شركتها قرار مي گيرد. پس از اين پذيرش اوليه زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL)، تلاش زيادي براي ايجاد و رده بندي هاي عمومي‌تري از اطلاعات مالي براي استفاده در محيط اين زبان انجام شد. نخستين متن پيشنهادي براي استاندارد بين المللي حسابداري، پس از ماه‌ها تلاش سخت اعضا، در آوريل 2002 انتشار يافت. (باقريان، 1386 ، 61-40) استفاده از زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) براي گزارشگري قانوني بانكها موفقيت بزرگي را به همراه داشته است. در گزارشي درباره مزاياي زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) كه از سوي شوراي آزمون موسسات مالي فدرال (FFIEC) ارائه شده است، گفته شده كه در راه‌حل هاي مبتني بر زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) در خور توجهي از جمله افزايش 66 تا 95 درصدي در شفافيت داده‌ها، افزايش 70 تا 100 درصدي در دقت داده‌ها، كاهش زمان از هفته به ساعت در بهنگام بودن و افزايش 15 درصدي در بهره‌وري تحليل گران را باعث شده است. (http://WWW.hesabras.org/newsdetail-fa-429.html) بيش از 800 شركت در چين گزارشهاي مربوط به نيمه دوم سال 2005 خود را با استفاده از سرفصل حسابهاي زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) كه توسط بورس اوراق بهادار شانگهاي طراحي و ايجاد شده است، تنظيم كرده اند. زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) بين المللي ضمن به رسميت شناختن سرفصل‌ حسابهاي مورد استفاده برای گزارشگري شركتها در چين، تأييد مي كند كه اين طبقه بندي بر پايه استانداردهاي زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) بوده و زمينه ساز پيشرفت سريع چين در استفاده از زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) مي باشد. (http://WWW.hesabras.org/newsdetail-fa-662.html) امارات متحده عربي حوزه حقوقي موقتي را براي زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) تحت سرپرستي بورس اوراق بهادار ابوظبي (ADSM) ايجاد كرده است .اين نخستين حوزه حقوقي زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) در خاورميانه است. اين كار با تصويب كميته بين المللي پيشبرد زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) و با تشخيص اهداف و كوششهاي امارات متحده عربي براي پيشرفت زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) انجام شده است. انتظار مي رود اين حوزه حقوقي جديد، طبقه بندي زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) را براي پشتيباني از گزارشگري مالي توسط زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) و استانداردهاي بين المللي حسابداري در شركتهاي امارات متحده عربي به كار بندد. (http://WWW.hesabras.org/newsdetail-fa-580.html) انجمن بين المللي مديران مالي (FEI) استفاده از زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) را جزو چالشهاي رده اول خود براي گزارشگري مالي در سال 2007 قرار داده است و مي گويد با افزايش كاربرد داوطلبانه درطي سال، گسترش اين زبان شتاب بيشتري بخود خواهد گرفت. استفاده از زبان توسعه پذير گزارشگري مالي(XBRL)درفهرست چالشهاي انجمن از رتبه نهم در سال 2006 به رتبه سوم در سال 2007 ارتقا يافته است. (http://WWW.hesabras.org/newsdetail-fa- 1167 .html) 2-3-2 تعريف زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) ، يك سامانه گزارشگري مبتني بر منبع باز است كه براي تهيه و تبادل الكترونيكي گزارشهاي مالي در سراسر جهان، ايجاد شده است. اين زبان در كل درباره برچسب‌گذاري الكترونيكي داده ها است و آن را مي توان با رمزينه مقايسه كرد. زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL)، شكل بسط يافته XML است .اين دو زبان توسعه پذير هستند. زبان توسعه پذير بدين معني است كه بعد از طراحي، در تاريخ هاي بعدي به سهولت مي توان تركيب هايي جديد را به آن افزود. هدف زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL)، فراهم ساختن مجموعه اي استاندارد از برچسب هاي XML است كه ميتوان از آن براي ايجاد مستندات نمونه استفاده كرد. سپس اين مستندات نمونه را ميتوان در فرمت‌هاي گوناگون نمايش داد. زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL)، در پي وضع استانداردهاي جديد حسابداري نيست؛ بلكه مي‌كوشد تا برچسب‌هاي مبتني بر XML را كه در گزارشگري مالي مورد استفاده قرار مي‌گيرد استاندارد نمايد، به طوريكه گزارشهاي مالي تهيه شده به وسيله سازمان‌ها را به منظور نظارت يا ساير اهداف بتوان راحتر مقايسه كرد. (Jim , Richard & et al , 2004 , 1) زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) كه خلاصه شده عبارت زبان گزارشگري مالي گسترش پذير و متناظر با زبان اينترنتي HTML در حوزه مالي است به بياني ساده ابزاري است كه مي‌تواند براي ورود اطلاعات به سامانه، از سوي توليد كننده اطلاعات مورد استفاده قرار گيرد و افزون بر آن طبقاتي را كه اطلاعات ورودي به آن تعلق دارد، نيز مشخص كند. به عبارت ديگر اين زبان در سطح وسيعي از جزئيات، نشان دهنده ماهيت هر يك از اطلاعات وارد شده به سامانه به عنوان درآمد، هزينه، دارايي و يا بدهي است. روش كار نيز به اين ترتيب است كه به محض قالب بندي داده ها، استفاده كنندگان مي‌توانند آنها را بازيافت كنند، در نرم‌افزارهاي صفحه گسترده قرار دهند، و پس از انجام بررسي ها به هر حالتي كه مي‌خواهند آنها را تحت كنترل درآورند. آنها همچنين مي توانند پرسشهای شرطي متعددي طرح و نمودارهاي متفاوتي را بر اساس اطلاعات حال، گذشته و برنامه هاي آينده رسم كنند و آنها را بر اساس روش هاي مشخص شده با شركت هاي مشابه مقايسه كنند. اطلاعات دريافتي بر اساس هر زبان، هر نوع واحد پولي و حتي تحت هر يك از قواعد حسابداري (به عنوان مثال استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي يا اصول پذيرفته شده حسابداري امريكا) بررسي كرده و پاسخ هاي فوري و مجازي خود را از رايانه بدست بياورند. (منصوري ، 1385 ، 75) 2-3-3 علت بوجود آمدن زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) در مفهومي گسترده وب مخزني بزرگ و مرتبط (رابطه بي ربط و آزاد) از داده‌ها است كه در برگيرنده مقداري بي‌نظير از اطلاعات است. همچنانكه شركتها از روش‌هاي استخراج داده‌ها استفاده مي كنند تا روابط بين مخازن داده هاي خود را استخراج يا كشف كنند، افراد همواره درگير استخراج اطلاعات از وب هستند. تا روابط اطلاعات مالي و داده‌هاي عملكرد واحد تجاري كه بر روي وب موجود است را استخراج يا كشف نمايند. مسئله اين است كه همچنانكه وب رشد مي كند سختي تعيين محل و جستجوي اطلاعات مشخص بر روي وب نيز رشد مي كند سه مسئله اساسي و زير بنايي وجود دارد كه به مشكل عمومي و استخراج داده از وب مربوط مي شود: 1- در حال حاضر الگويي وجود ندارد تا بتوان از آن به طور خاص براي تعيين محل اطلاعات مالي و اطلاعات عملكرد واحد تجاري استفاده كرد (مسئله كشف منبع). مسئله‌ي تعيين محل داده هاي مالي در وب را «كشف منبع» مي گويند. 2- الگويي قوي يا داراي ساختار خوب براي طبقه بندي داده ها بر روي وب وجود ندارد (مسئله تشخيص نشانه يا برچسب) . شناسائي ويژگي ها يا نشانه هاي مالي صورتهاي مالي در وب را «شناسايي نشانه ها» مي گويند. 3- سايت هاي وب براي گزارشگري مالي، از الگوهاي موجود به طور ناسازگار استفاده مي‌كنند (مسئلة استاندارد) (Ali Saeedi et al , 2005 , 28- 30 ) بر طبق پژوهش فارستر كه در سال 2002 انجام شد، شركتهاي آمريكائي 404 بيليون دلار را به كاركنانشان پرداختند تا اطلاعات تجاري كليدي و مهمي را در قالب گزارشهاي مناسب به دست آورند. اين مبلغ، 11 درصد از كل حقوق و مزاياي پرداخت شده در ايالات متحده آمريكا را تشكيل مي دهد. از طرفي بررسي اطلاعات و گزارشگري مالي مملو از مشكلات و ناكارايي هاست اين عوامل باعث سوءاستفاده مي شود مانند رسوايي شركت انرون. استفاده كنندگان اطلاعات تجاري، با استفاده از زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) نيازي به تبديل اطلاعات تجاري از شكلي به شكل ديگر ندارد و اين امر باعث افزايش سرعت گزارشگري نيز مي‌شود. زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) به طور بالقوه اين توانائي را دارد تا مدل هاي تجاري و بازارهاي جديد را با اطلاعات تجاري و گزارشگري تجاري مرتبط سازد. زيرا زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) با تهيه يك ساز و كار استاندارد براي نام‌گذاري، طبقه بندي، توليد، مصرف، انتشار و تبديل اطلاعات مالي، موانع و مشكلات مربوط به ناتواني هاي ساختاري توليد برنامه هاي غير متصل به سطوح داده‌ها را از بين مي برد. در نتيجه زماني كه از زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) استفاده مي شود، اطلاعات تجاري مي‌توانند بسته بندي و قيمت گذاري شوند كه باعث كاهش زمان و هزينه توليد اطلاعات و نيز كاهش زمان دسترسي به اطلاعات تجاري مي شود. ( بزرگ اصل، ركني پور، 1385 ، 87-86 ) براي مثال شركتها در سالهاي قبل از 2004 اطلاعات مالي خود را در فرمت هاي HTML و Excel ، فايل هاي گرافيكي و Word كه اغلب به عنوان يك برنامه تك كاربردي و با اهداف محدود طراحي مي‌شدند ذخيره و تبديل مي كردند. همچنين اغلب اين فرمت ها به دليل اين كه فايل شاخص گذاري نبودند توسط موتورهاي جستجو قابل رديابي نبودند.( 29Ali Saeedi et al , 2005 , ) به همين دليل اين ساختارها قابليت اتكاي اطلاعات مندرج در گزارش را افزايش نمي‌دهند و تنها به عنوان يك فرستنده‌ي اطلاعات از توليد كننده به مصرف كننده مي‌باشند. زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) تك كاربردي بودن برنامه هاي مالي و مراحل اضافي مربوط به گزارشگري، انتقال و باز كردن اطلاعات را حذف مي كند و باعث مي شود كه اطلاعات تجاري با انواع بسته‌هاي نرم‌افزاري قابل خواندن باشد. حذف اين موارد، مزيت هاي مهمي را از قبيل سرعت، كيفيت و قابليت اتكاي پردازش اطلاعات تجاري و سطوح مختلف واحد تجاري را ايجاد مي كند. اين مزيت ها باعث بوجود آمدن حمايت از تصميمات مديريت و تصميمات ديگر استفاده كنندگان اطلاعات تجاري مي‌شود. امروزه يكي از ضعف هاي مهم گزارشگري تجاري مشكل بروز رساني آنهاست. اگر بخواهيم اين كار را انجام دهيم بايد زمان و هزينه زيادي صرف شود. حتي در برخي از موارد به روز رساني اطلاعات ممكن نيست. زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) اطلاعات به روز رساني شده را به طور واضح نشان مي دهد تا اطلاعات به روز شده در دسترس مديران اجرايي و اشخاص خارج از شرکت باشد. 2-3-4 زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) چگونه كار مي كند؟ براي اينكه نشان دهيم زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) چگونه كار مي كند بايد چند اصطلاح كاربردي زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) را بدانيم: برچسب : برچسب ها را مي توانيم يك واژه يا يك گروه واژه كليدي بدانيم كه همانند يك كانال عمل مي كنند و كاربر را به اطلاعات مرتبط به برچسب ها راهنمايي مي كند. از برچسب براي چسب گذاري عناصري چون متن و نگاره استفاده مي شود تا براي مرورگرهاي وب مشخص شود كه اين عناصر را چگونه به كاربرد نشان دهند و به عملياتي چون فعال كردن يك پيوند از طريق فشردن يك كليد يا ماوس چگونه پاسخ دهند. برچسب لزوماً يك واژه تنها نيست. ممكن است چند واژه يا يك جمله برچسب شود. به طور مثال «حقوق صاحبان سهام» مي تواند يك برچسب باشد كه با كليك كردن بر اين برچسبها در زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) گزينه هاي مرتبط با آن ظاهر مي شود. برچسبها با توجه به رفتار كاربران ايجاد مي‌شوند. هركابر مي تواند براي موضوعي كه مي خواهد برچسب تعريف كند تا هم به خود و هم به ديگران در جستجوي اطلاعات كمك كند. طبقه بندي: طبقه بندي فرايند دسته بندي مجموعه اي از داده هاست. در صورتي كه ايده‌آل فكر كنيم، با استفاده از طبقه بندي مي توان تعدادي فايل و مستندات را به يك منبع اطلاعاتي تبديل كنيم، به طوري كه توسط كاربر قابل مرور، جستجو و پيمايش باشد. طبقه بندي را ميتوان با ساختار پوشهها مقايسه كرد. با اين تفاوت كه دسته بندي داده ها قوانين دارد. به عبارت ساده تر محيط درگاه بايد داراي ساختار منظمي باشد. اين ساختار كه در اغلب موارد شامل تعداد زيادي پيوند مي باشد. به كاربر كمك مي كند كه اطلاعات را سريع تر پيدا كند. اين نوع سازمان دهي اطلاعات طبقه بندي ناميده مي شود. مستند نمونه: زماني كه يك طبقه بندي درست مي شود داده ها در آن قرار ميگيرد و پردازش ميشوند. نتايجي كه از آن بدست مي آيند مستند نمونه نام دارد كه شامل رشته‌اي از دادههاي برچسبگذاري شده مي باشد. مستند نمونه يكي از روش هاي بيان ساختار اطلاعاتي يك فايل است، كاربر مي تواند با استفاده از مستند نمونه داده ها، قالب و مجموعه برچسبهاي لازم براي تعيين ساختار اطلاعات را به طور دلخواه تعريف كند. دادگاه: دادگاه در اصل مجموعه اي از اطلاعات است. اين واژه از علم رايانه سرچشمه مي‌گيرد، اما كاربرد وسيع و عمومي نيز دارد. يك تعريف ممكن اين است كه دادگاه مجموعه‌اي از ركوردهاي ذخيره شده در رايانه با يك روش سيستماتيك (اصولي) مثل يك برنامه رايانه اي است كه مي تواند به پرسش هاي كاربر پاسخ دهد. وقتي اطلاعات تجاري را وارد برنامه مي كنيم، هر يك از اين اطلاعات طبقه بندي با برچسب‌هاي مربوط به برنامه علامت گذاري مي شوند. در واقع اين اطلاعات توسط طبقه بندي براي برنامه تعريف مي شود. به طور مثال : در شركت الف، حسابهاي دريافتني خالص اسفند 1385 برابر 150000 ريال است، اين اطلاعات به صورت زير توسط زبان توسعه پذير گزارشگري مالي (XBRL) دريافت يا تعريف مي شود: (طبقه بندي) «دارايي هاي جاري خالص حسابهاي دريافتني»= item Type Period= "1385/12/30 > 150000 =