صفحه محصول - دانلود پایان نامه با موضوع سرسختی روانشناختی

دانلود پایان نامه با موضوع سرسختی روانشناختی (docx) 130 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 130 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

2249170-49085500 دانشگاه اروميه دانشکدۀ تربیتبدنی و علوم ورزشی گروه رفتار حرکتی پایاننامه جهت اخذ درجۀ کارشناسی ارشد در رشتۀ رفتار حرکتی عنوان پایاننامه: مقایسۀ هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی با جهتگیری مذهبی در ورزشکاران نخبه و غیر نخبۀ کاراتهکا اساتید راهنما: دکترفاطمه سادات حسینی دکتر حسن محمدزاده اساتید داور: دکتر محمدرضا ذوالفقاری دکتر اصغر توفیقی تنظیم و نگارش: محسن نظری مجد تابستان 1392 تحفه ای نثار: رنج های خاموش مادرم تقدیر و تشکر: حمد و سپاس بیپایان به درگاه الهی که با الطاف بیکران خود همواره یار و یاورم بوده و هست و توفیق به پایان رسانیدن این پژوهش را به این حقیر عنایت فرمود. از اساتید با کمالات و شایسته، سرکار خانم دکتر حسینی و جناب آقای دکتر محمدزاده که در کمال سعه صدر، با حسن خلقی مثالزدنی، از هیچ کمکی در این عرصه بر من دریغ نورزیدند و رنج راهنمایی بنده را از آغاز تا به فرجام کار با کمال بردباری متحمل گشتند، کمال تشکر و قدردانی را دارم. از دوست عزیزم آقای مجید صافی و برادر محترم ایشان، جناب آقای احمد صافی از مربیان ارزنده و فهیم تیم ملی کاراته و رییس سبک شوتوکان فدراسیون کاراته جمهوری اسلامی ایران و تمامی اعضای تیم ملی و دیگر ورزشکاران و عزیزانی که مهربانانه مرا در انجام این پایاننامه یاری دادند بسیار سپاسگذاری میکنم و قدردان زحماتشان هستم. و در پایان دست یکایک برادران و خواهرانم را میبوسم چرا که نفس خیر و دعای روح پرورشان همواره بدرقه راهم بوده و هست. باشد که این خُردترین، بخشی از زحمات آنان که به نحوی از انحاء سهمی در زندگیام داشتهاند را سپاس گوید. چکیده: هدف این پژوهش، مقایسۀ هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی با جهتگیری مذهبی ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا بوده است. پژوهش حاضر، از نوع علی- مقایسهای بوده و به روش همبستگی انجام شد. جامعۀ آماری تحقیق، متشکل از دو گروه ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ در دسترس بودند که برای گروه ورزشکاران نخبه از قهرمانان، در سطح تیمهای ملی کاراته استفاده بهعمل آمد و برای گروه ورزشکاران غیرنخبه نیز، از ورزشکاران کاراتهکار در سطح تیمهای منطقهای و هیأتهای ورزشی استفاده شد. ابزار جمعآوری اطلاعات، شامل پرسشنامههای هیجانخواهی زاکرمن، سرسختی روانشناختی اهواز و جهتگیری مذهبی آلپورت بود. روش آماری مورد استفاده در این پژوهش، روش آمار استنباطی، آزمون تی مستقل و رگرسیون چندگانه می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد، بین جهتگیریهای مذهبی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت معنیداری وجود ندارد؛ با اینحال نتایج آزمون فرضیۀ دوم نشان داد که بین میانگین هیجانخواهی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه، تفاوت معنیداری وجود دارد. به این صورت که میزان هیجانخواهی ورزشکاران نخبه(10/2) بیش از میانگین هیجانخواهی در ورزشکاران غیرنخبه(30/3-) میباشد، و نیز نتایج آزمون فرضیۀ سوم نشان داد که بین میانگین سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه، تفاوت معنیداری وجود دارد. به این صورت که میزان سرسختی روانشناختی ورزشکاران نخبه(55/52) بیش از میانگین سرسختی روانشناختی در ورزشکاران غیرنخبه(62/43) میباشد. همچنین نتایج بررسی سؤال پژوهش نشان داد که متغیرهای پیشبین جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه، قادر به پیشبینی هیجانخواهی نیستند. لغات کلیدی: هیجانخواهی، سرسختی روانشناختی، جهتگیری مذهبی،ورزشکاران نخبه و غیر نخبۀ کاراتهکا فهرست مطالب 6477034353500 عنوان صفحه TOC \o "1-3" \h \z \u فصل اول: «کلیات پژوهش»۱ 1-1 مقدمه۲ 1-2 بيان مسئله۳ 1-3 ضرورت۴ 1-4 اهداف پژوهش۵ 1-4-1 هدف کلی۵ 1-4-2 اهداف اختصاصی۵ 1-5 فرضیات۵ 1- 6 پیشفرضهای تحقیق۵ 1-7 قلمرو تحقیق۶ 1- ۸ تعریف واژگان۶ 1- ۸-1 تعاریف مفهومی۶ 1-۸-1-1 هیجانخواهی۶ 1-۸-1-2 سرسختی روانشناختی۷ 1-۸-1-3 جهتگیری مذهبی۷ 1-۸-2 تعاریف عملیاتی۷ 1-۸-2-1 ورزشکاران نخبه و غیرنخبه:۷ 1-۸-2-2 هیجان خواهی :۷ 1-۸-2-3 سرسختی روانشناختی :۸ 1-۸-2-۴ جهتگیری مذهبی:۸ فصل دوم: پیشینۀ پژوهش۹ 2-1 مقدمه۱۰ 2-2 مبانی نظری۱۰ 2-2-1 هیجانخواهی:۱۰ 2-2-۱-۱ نظریههای هیجانخواهی۱۲ 2-2-۱-۱-۱ نظریۀ جیمز لانگه۱۲ 2-2-۱-۱-2 ديدگاه جدید۱۳ 2-2-۱-۱-۳ نظریۀ هیجانهای متمایز۱۳ 2-2-۱-۱-۴ فرضیۀ بازخورد صورت۱۳ 2- ۲- ۱-۲ مبنای هیجانخواهی۱۴ 2-2-۱-۲-۱ هیجان و ماجراجویی۱۴ 2-2-۱-۲-۲ جستجوی تجربه۱۴ 2-2-۱-۲-۳ عدم بازداری۱۴ 2-2-۱-۲-۴ حساسیت نسبت به کسالت۱۴ 2-2-۱-۳ ویژگیهای افراد هیجانخواه۱۵ 2- ۲-۱-۴ مبنای زیستی هیجانخواهی۱۶ ۲-۲-۲ سرسختی روانشناختی۱۸ ۲-۲-۲-۱ تعریف سرسختی روانشناختی۱۸ 2-2-2-2 سرسختی روانشناختی در ورزش۲۰ 2-2-3 جهتگیری مذهبی۲۲ 2-2-3-1 تعریف جهتگیری مذهبی ۲۲ 2-2-3-۲ مبانی نظری جهتگیری مذهبی۲۲ 2-2-3-3 نظریهها ی مربوط به جهتگیری مذهبی۲۲ 2-2-3-4 جمعبندی مبانی نظری جهتگیری مذهبی۲۵ 2-3 مروری بر تحقیقات قبلی۲۶ 2-3-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور۲۶ 2-3-2 تحقیقات انجام شده در خارج کشور۳۱ فصل سوم: «روش اجرای پژوهش»۳۷ ۳-۱ مقدمه۳۸ ۳-۲ روش تحقیق۳۸ 3-3 جامعۀ آماری۳۸ 3-4 نمونۀ آماری۳۹ 3-5 ابزار گردآوری اطلاعات۳۹ 3-5-1 پرسشنامۀ هیجانخواهی زاکرمن۳۹ ۳-۵-۲ چگونگی پیدایش و تحول مقیاس هیجانخواهی زاکرمن۳۹ 3-5-۳ پرسشنامۀ سرسختی روانشناختی اهواز۴۱ 3-5-۴ مقیاس جهتگیری مذهبی آلپورت۴۱ 3-6 روش تجزیه و تحلیل دادهها۴۲ 3-7 روش گردآوری دادهها۴۲ 3-8 متغیرهای تحقیق۴۲ 3-8-1 متغیرهای ملاک۴۲ 3-8-2 متغیرهای پیشبین۴۳ 3-9 روشهای تجزیه و تحلیل آماری۴۳ ۳- ۱۰ محدودیتهای تحقیق۶ فصل چهارم: «تجزیه و تحلیل دادهها»۴۴ 4-1 مقدمه۴۱ ۴-۲ شاخصهای توصیفی مربوط به دو گروه نخبه و غیر نخبه۴۱ 4-۳بررسی نرمال بودن توزیع متغیرهای پژوهش۴۱ 4-۴ یافتههای استنباطی پژوهش۴۲ 4-۵ خلاصه و جمعبندی۴۷ فصل پنجم: «بحث و نتیجهگیری»۵۷ 5-1 مقدمه۵۸ 5-2 خلاصۀ تحقیق۵۸ 5-۳ بحث و بررسی۵۹ 5-۴ پیشنهاد های برای پژوهشهای آتی۶۱ 5-۵ کاربردهای تحقیق۶۲ منابع۶۳ منابع فارسی۶۴ منابع لاتین.........................................................................................................................................۶۹ پیوست و ضمائم۷۴ پرسشنامۀ جهتگیری مذهبی آلپورت۷۵ مقیاس سرسختی روانشناختی اهواز۸۰ مقیاس هیجانخواهی زاکرمن۸۲ فهرست جداول جدول 4-۱: شاخصهای توصیفی متغیرهای تحقیق در دو گروه ورزشکاران نخبه و غیر نخبه... ۴۱ جدول 4-۲: نتایج آزمون کالموگروف- اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها...............۴۲ جدول 4-۳: نتایج آزمون t جهت مقایسۀ میانگین دو گروه در جهتگیری مذهبی بیرونی................۴۳ جدول 4-۴: نتایج آزمون t جهت مقایسۀ میانگین دو گروه در جهتگیری مذهبی درونی................۴۳ جدول 4-۵: نتایج آزمون t جهت مقایسۀ میانگین دو گروه در میزان هیجانخواهی...........................۴۳ جدول 4-۶: نتایج آزمون t جهت مقایسۀ میانگین دو گروه در میزان سرسختی روانشناختی.........۴۴ جدول 4-۷: ماتریس همبستگی بین متغیرهای مورد پژوهش................................................................۴۵ جدول 4-۸: ارزیابی مدل پیشبینی هیجانخواهی از روی جهتگیری مذهبی و سرسختی...........۴۵ جدول 4-۹: ارزیابی سهم هر یک از متغیرهای پیشبین در مدل..........................................................۴۶ جدول 4-۱۰: ارزیابی مدل پیشبینی هیجانخواهی از روی جهتگیری مذهبی و سرسختی............۴۶ جدول 4-1۱: ارزیابی سهم هر یک از متغیر های پیشبین در مدل.................................................۴۷ چکیدۀ لاتین۷۵ فصل اول «کلیات پژوهش» 1-1 مقدمه کاربرد هیجانها در تعلیم و تربيت و برنامههاي يادگيري اجتماعی و ورزشی، امری اجتناب ناپذیر است، زیرا در قرن حاضر علاوه بر توجه به رشد شناختی و آموزشی و مهارتی، میبایست به رشد هیجانی ورزشکاران نیز توجه نمود و آنها را براي همكاري و مشارکت در ورزشهای گروهي، تصمیمگيريهاي مسئولانه، مقاومت در مقابل فشار گروه همسالان و تيم مقابل آماده نمود، به طوری كه نقش سازندهاي در اجتماع، كه روزبهروز بر دگرگونیهاي آن افزوده ميگردد، به عهده گیرند(خسروجردی و خانزاده، ۱۳۸۶). ورزشکاران برای موفقیت در رشتههای ورزشی باید سطح مناسبی از ویژگیهای کنترل روانشناختی را دارا باشند؛ زیرا به هنگام بازی در موقعیتهایی قرار میگیرند که هیجانات در سطح بالایی وجود دارند و مجبور میشوند در این نوع شرایط پر از هیجان بازی کنند(آقایی، ۱۳۸۶). مذهب و گرایشهای مذهبی و آیینی بدون شک از همراهان دائمی بشر در طول حیات و تحول تاریخیاش بوده است. چنین گرایشی که نیرومندیاش به قدمت تاریخ بشر میرسد، ذهن هر جستجوگری را به پرسش وامیدارد و این سئوال را در ذهن وی برجسته میسازد که علت این گرایشهای دیرینه چیست؟ گرایشهایی که از سحریانگاری روابط میان پدیدههای جهان تا ارائۀ علیتشناختیهای عقلانی، همواره در نوسان بودهاند. آنگونه که در تحول فکر کودک نیز میتوان شاهد این تحول و تطور بود(حیدری نسب، ۱۳۸۳). با پذیرفتن اینکه مذهب یک متغیر مهم در زندگی افراد است، میتوان گفت که نفوذ باورها، نگرشها، رفتارها و ویژگیهای ارزشی درون افراد در حوزۀ زندگی آنها، بایستی جزیی از تحلیلهای روانشناختی باشد. دیدگاهها و نظریات در زمینۀ مذهب در روانشناسی، متنوع و بسیار است. برای مثال، برخی روانشناسان مثل والتسنو همکاران(۱۹۰۹‌) (به نقل از خداپناهی، ۱۳۷۹) به نقش دین در سلامت روان افراد اشاره میکنند و اینگونه اظهار میدارند که جهتگیری مذهبی ممکن است بعنوان یک الگوی تجربی مفید برای کشف اینکه چگونه دینداری خالص و دینداری با خلوص کمتر میتواند با شخصیت و سلامت روان ارتباط داشته باشد، مفید باشد(خداپناهی و خوانین زاده، ۱۳۷۹). با توجه به اهمیت برخی از ویژگیهای شخصیتی، مانند سرسختی روانشناختی و هیجانخواهی که در عملکرد ورزشکاران نقش بسزایی دارند، پرداختن به عوامل دیگر از جمله نگرشها و جهتگیری مذهبی که می توانند مرتبط با شخصیت باشند، به جهت برنامهریزی و بالا بردن دانش مربیان برای ارتقاء عملکرد ورزشکاران میتواند بسیار مفید باشد. 1-2 بيان مسئله بررسی و مطالعۀ شاخصههای روانی و ویژگیهای شخصیتی در قلمرو روانشناسی ورزشی از دیدگاه کاربردی و نظری حائز اهمیت است چرا که از یک سو بطور غیر مستقیم و یا غیر مستقیم، عملکرد ورزشی را متأثر میسازد و از سوی دیگر از طریق اطلاعات کسب شده، زمینۀ ارتباط متقابل ورزشکار و محیط ورزشی را فراهم میآورد. با توجه به این امر، مطالعۀ ویژگیهای روانشناختی از جمله هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی و در نظر گرفتن ارتباط این دو مقوله با جهتگیری مذهبی در ورزشکاران میتواند عاملی تأثیرگذار در اخذ تصمیمات عاقلانه و منطقی در جهت موفقیت هرچه بیشتر ورزشکاران باشد. تربیتبدنی به مثابۀ یک نیاز فطری و یک پدیدۀ اجتماعی- آموزشی در تکامل جسمانی و روانی افراد رسالتی بس بزرگ بر عهده دارد و به پرورش شخصیت و رشد روانی- اجتماعی افراد کمک شایانی میکند. با این حال به نظر میرسد که مطالعات کمتری در حیطۀ ویژگیهای روانشناختی ورزشکاران صورت گرفته است بهگونهای که پاسخ بسیاری از پرسشها در پردۀ ابهام باقی مانده است. بعنوان مثال آیا بین ورزشکاران و غیر ورزشکاران و بین ورزشکاران حرفهای و غیرحرفهای از نظر روانشناختی تفاوتی وجود دارد؟ آیا ورزشکاران نیمه حرفهای نیمرخ شخصیتی ویژهای دارند؟ در مجموع، منظور از نگرش و جهتگیری مذهبی، نگرش نظام داری از باورها و اعمال نسبت به امور مقدس است(یاوری، 1385). مؤلفۀ بعدی یعنی هیجانخواهی، صفت شخصیتی است که ابتدا توسط آیزنک توصیف شد(خیابانچیان، 1376). نهایتاً سرسختی، مفهومی روانشناختی است که به شیوۀ خاص و با ثبات فرد در واکنش به رویدادهای زندگی اشاره دارد(دیماتئو، 1378) و این عامل روانشناختی از سه مؤلفه تشکیل شده است که عبارتند از: تعهد، مهار، مبارزهجو. همچنین با در نظر گرفتن تفاوتها میان جهتگیریهای مذهبی با سرسختی روانشناختی و هیجانخواهی میتوان برای رفع مشکل روحی و روانی ورزشکاران با استمداد از راهکارهای پیشنهادی، برنامهریزیهای لازم را بعمل آورد و زمینههای پیشرفت و تعالی هرچه بیشتر ورزشکاران را در سطوح برنامهریزی کلان، استعدادیابی، برنامهریزی تمرین و دستیابی به اهداف عالیۀ مرتبط با رشتههای مختلف ورزشی فراهم نمود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوت برخی ویژگیهای شخصیتی(هیجانخواهی، سرسختی روانشناختی) با جهتگیری مذهبی در ورزشکاران نخبه و غیر نخبۀ رشتۀ ورزشی کاراتهکا انجام شده است. با عنایت به این موضوع که مطالعه و شناخت هرچه بیشتر برخی از ویژگیهای شخصیتی مانند سرسختی روانشناختی و هیجانخواهی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتهاند در ارتقاء عملکرد ورزشکاران نقش بسزایی دارند، پرداختن به عوامل دیگری از جمله ارتباط و تفاوت ویژگیهای فوقالذکر با جهتگیری مذهبی که میتواند مرتبط با شخصیت باشد به منظور برنامهریزی و بالا بردن دانش مربیان برای ارتقاء عملکرد ورزشکاران مثمر ثمر خواهد بود. با توجه به پیشرفت علم روانشناسی و از طرف دیگر راهکارهای مذهبی موجود برای رفع مشکلات مد نظر و پیش رو در این زمینه نیز، میتوان گامهای مؤثر و کاربردیای را در این راستا برداشت و به حل بنیادین مسائل پیش رو پرداخت. امید است که این پژوهش با اهداف ذکر شده بتواند راهگشایی برای این موارد باشد. 1-3 ضرورت و اهمیت نظریهپردازان شخصیت، معمولاً گستردگی یا تمامیت را به عنوان هدف نظری عمده مورد توجه قرار دادهاند. در دورههای اخیر، گروهی از روانشناسان به این نتیجه رسیدهاند که نظریههای شخصیتی جامع مانند نظریۀ فروید، یونگ و دیگران که کوشیدهاند به همه سئوالات مربوط به آدمی پاسخ دهند، در این پاسخگویی ناتوان و عاجز ماندهاند، زیرا پیچیدگی انسان و علل و عوامل متعدد رفتارهای او بیش از آنست که یک نظریه، هر قدر هم جامع، بتواند به همه مسائل انسانی پاسخ دهد. اینان معتقدند که به جای توجه به ساختن نظریههای جامع، بهتر است نظریههایی وضع شوند که تنها یک یا دو جنبه از شخصیت انسان را، اما بطور کاملتر، مورد مطالعه و بررسی قرار دهند(کریمی، ۱۳۷۰). تحقیقات و نظریهپردازیهایی دربارۀ هیجانخواهی، سرسختی روانشناختی و جهتگیریهای مذهبی- مؤلفههایی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتهاند- در داخل و خارج از کشور انجام شده، که رابطۀ تکتک این متغیرها را با متغیرهای دیگر مورد بررسی و تحقیق قرار دادهاند اما تحقیقی که این سه متغیر را با همدیگر بررسی کرده باشد و تفاوت در میزان هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی را با جهتگیریهای درونی و بیرونی مذهبی لحاظ کرده باشد، انجام نشده است. محقق احتمال میدهد که جهتگیری مذهبی، قادر به پیشبینی میزان هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی در دو گروه ورزشکاران نخبه و غیرنخبه میباشد و پژوهش در این راستا به دلیل جدید بودن موضوع و ابهامات بسیاری که در این رابطه وجود دارد، ضروری مینماید. بنابراین یکی از ضرورتها و اهمیتهای این تحقیق، پر کردن خلأ اطلاعاتی موجود در مورد رابطۀ ساده و چندگانۀ این سه متغیر است. از آنجا که ویژگی هیجانخواهی و سرسختی در بین ورزشکاران علیالخصوص ورزشهای پر برخورد و مخاطرهآمیز همچون کاراته، صخرهنوردی و ... از اهمیت زیادی برخوردار میباشند و همچنین در نظر گرفتن رابطه و مقایسۀ این دو مؤلفۀ شخصیتی با جهتگیریهای مذهبی بعنوان راهگشایی برای هدایت و تمرکز افکار در تمام مراحل زندگی شخصی و ورزشی، میتواند موجبات پیشرفت هرچه بیشتر ورزشکاران را در تمامی عرصههای رقابتی فراهم نماید. همچنین از دیگر ضرورتهای این تحقیق، تعیین میزان اثر هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی با در نظر گرفتن میزان تفاوتهای جهتگیری مذهبی بین دو گروه ورزشکاران نخبه و غیرنخبه میباشد که میتواند در زمینۀ شناسایی ورزشکاران مستعد از کودکی و در نتیجه سوق دادن آنها به سمت ورزشی خاص، کمکهای شایانی کند. 1-5 فرضیات - بین جهتگیریهای مذهبی ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا تفاوت وجود دارد. - بین میزان هیجانخواهی ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا تفاوت وجود دارد. - بین سرسختی روانشناختی ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا تفاوت وجود دارد. - جهتگیریهای مذهبی و سرسختی روانشناختی میتواند در ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا، هیجانخواهی را پیشبینی کند. 1-4 اهداف پژوهش 1-4-1 هدف کلی مقایسۀ هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی با جهتگیری مذهبی در ورزشکاران نخبه و غیر نخبۀ كاراتهکا. 1-4-2 اهداف اختصاصی -تعیین جهتگیریهای مذهبی در ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا. -تعیین هیجانخواهی در ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا. -تعیین سرسختی روانشناختی در ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا. - بررسی امکان پیشبینی هیجانخواهی در ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا از طریق جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی. ۱- 6 پیش فرض های تحقیق - همه آزمودنیها نحوۀ صحیح انجام آزمون را درک کردهاند. - همه آزمودنیها انگیزۀ لازم و کافی برای انجام آزمون را داشتهاند. - همه آزمودنیها در وضعیت روحی و جسمی سالم به سر میبرند. 1-7 قلمرو تحقیق انتخاب آزمودنیها از افراد نخبه در رشتههای خود در سطح تیمهای ملی. انتخاب آزمودنیها از بین افرادی که در ردههای استانی، کشوری، ملی و یا بینالمللی تجربه رقابتی داشتهاند بعنوان افراد نخبه. انتخاب آزمودنیها از بین افرادی در سطوحی غیر از تیمهای ملی مانند تیمهای شهرستانی بعنوان افراد غیرنخبه. 1- ۸ تعریف واژگان 1- ۸-1 تعاریف مفهومی 1-۸-1-1 هیجانخواهی هیجانخواهی را میتوان به عنوان نیاز به تنوعجویی در دریافتهای حسی و شورانگیز جدید و تمایل به پذیرش خطرات جسمانی و اجتماعی به منظور کسب تجربههای مشابه تعریف کرد(زاکرمن، ۱۹۷۹). 1-۸-1-2 سرسختی روانشناختی سرسختی روانشناختی، ترکیبی از باورها درباره خویشتن و جهان است که از سه مؤلفۀ تعهد، کنترل و مبارزهجویی تشکیل شده است. افراد سختکوش نسبت به آنچه انجام میدهند، متعهدترند و خود را وقف هدفشان میکنند. آنها همچنین احساس میکنند که بر اوضاع مسلطند و خودشان تعیینکنندهاند و تغییرات زندگی را چالشها و فرصتهایی برای رشد و پیشرفت میدانند، نه محدودیت و تهدید(کوباسا و زولا۱،1983). 1-۸-1-3 جهتگیری مذهبی جهتگیری مذهبی به نوعی، رابطۀ آدمی با دین و پایبندی به فرامین دینی را منعکس میکند(شرفی، م:۱۳۸۰). همچنین جهتگیری مذهبی را مرجعیت بخشیدن به ساختار روابط و مناسبات انسانی در تمام ابعاد آن، در پرتو روابط انسان و خدا میدانند و این که فرد در مناسبات و روابطش تا چه اندازه به آموزهها و انجام رفتارهای توصیه شدۀ دینی، عاقبتگرایی، و توجه به آخرت نظر دارد و مناسک مذهبی را جدی میگیرد (بهرامی و همکاران،۱۳۸۰). 1-۸-2 تعاریف عملیاتی 1-۸-2-1 ورزشکاران نخبه و غیر نخبه: در این پژوهش ورزشکاران نخبه به افرادی اطلاق میشود که سابقۀ عضویت در تیم ملی کاراته را داشته و یا دارند و ورزشکاران کاراتهکا در سایر سطوح پایینتر، بعنوان ورزشکاران غیرنخبه در نظر گرفته شدهاند. 1-۸-2-2 هیجانخواهی: هیجانخواهی نمرهای است که آزمودنی در پاسخ به پرسشنامۀ هیجانخواهی ماروین زاکرمن(تهیه شده در سال ۱۹۷۹) کسب میکند. 1-۸-2-3 سرسختی روانشناختی: سرسختی روانشناختی، نمرهای است که آزمودنی در پاسخ به پرسشنامۀ سرسختی روانشناختی اهواز( تهیه شده در سال ۱۳۷۷) به دست آورده است. 1-۸-2-۴ جهتگیری مذهبی: نمرهای است که آزمودنی در پاسخ به پرسشنامۀ جهتگیری مذهبی آلپورت(تهیه شده در سال ۱۹۵۰) کسب کرده است. فصل دوم « ادبیات و پیشینۀ پژوهش» 2-1 مقدمه تربیتبدنی به مثابۀ یک نیاز فطری و یک پدیدۀ اجتماعی- آموزشی در تکامل جسمانی و روانی افراد رسالتی بس بزرگ بر عهده دارد و به پرورش شخصیت و رشد روانی- اجتماعی افراد کمکهای شایانی میکند. با این حال به نظر میرسد که مطالعات کمتری در حیطۀ ویژگیهای روانشناختی ورزشکاران صورت گرفته است، بهگونهای که پاسخ بسیاری از پرسشها در پردۀ ابهام باقی مانده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوت برخی ویژگیهای شخصیتی(هیجانخواهی، سرسختی روانشناختی) با جهتگیری مذهبی در ورزشکاران نخبه و غیر نخبۀ رشتۀ ورزشی کاراته انجام شده است. با عنایت به این موضوع که برخی از ویژگیهای شخصیتی مانند سرسختی روانشناختی و هیجانخواهی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتهاند در ارتقاء عملکرد ورزشکاران نقش بسزایی دارند، پرداختن به عوامل دیگری از جمله ارتباط و تفاوت ویژگیهای فوقالذکر با جهتگیری مذهبی که میتواند مرتبط با شخصیت باشد به منظور برنامهریزی و بالا بردن دانش مربیان در جهت ارتقاء عملکرد ورزشکاران میتواند مثمر ثمر باشد. همچنین با در نظرگرفتن تفاوتها میان جهتگیریهای مذهبی با سرسختی روانشناختی و هیجانخواهی میتوان برای رفع مشکل روحی و روانی ورزشکاران با استمداد از راهکارهای پیشنهادی، برنامهریزیهای لازم را بعمل آورد و زمینههای پیشرفت و تعالی هرچه بیشتر ورزشکاران را در سطوح برنامه ریزی کلان، استعدادیابی، برنامهریزی تمرین و دستیابی به اهداف عالیۀ مرتبط با رشتههای مختلف ورزشی فراهم نمود. 2-2 مبانی نظری 2-2-1 هیجان خواهی: هیجانخواهی صفت شخصیتی است که ابتدا توسط آیزنک۱توصیف شد. به نظر آیزنک فرد برونگرا، علاقمند به تعامل اجتماعی است، دوستان فراوانی دارد، هیجانطلب است و بصورت تکانشی عمل میکند(آیزنگ ۱۹۹۱). همچنین هیجانخواهی، ویژگیای از رفتار انسانی است که با نیاز به احساسهای متفاوت و اشتیاق برای پذیرش خطرات جسمی و اجتماعی این تجارب، تعریف میشود(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). زاکرمن و همکاران( به نقل از ابوالقاسمی، ۱۳۸۴) بین هیجانخواهی با تمایلات جنایتکارانه و رفتارهای ضد اجتماعی، پرخاشگری، بی انضباطی و تکانشگری ارتباط مثبت و معناداری بدست آوردهاند(ابوالقاسمی، ۱۳۸۴). انسانها برای کسب انگیختگی مطلوب، انگیزه نیرومندی برای پردازش اطلاعات موجود در محیط دارند اگر تحریک کمتر از سطح بهینه باشد فرد خلق و خوی منفی را تجربه خواهد کرد زاکرمن(۱۹۷۵) مطالعات مختلفی روی محرومیت حسی انجام داده است. او دریافت افرادی که برای شرکت در آزمایشهای وی داوطلب شده بودند ویژگیهای مشترکی دارند. آنها بسیار کنجکاو بودند، دوست داشتند تجارب جدیدی داشته باشند و مشتاق بودند که خطراتی را برای کسب این تجارب بپذیرند، بیشتر آنها به خاطر تجربه چیزی که تا کنون تجربه نکرده بودند، در این آزمایشها شرکت میکردند. زاکرمن در این فکر بود که آیا این افراد نوع شخصیت خاصی را که قابل اندازهگیری باشد دارند. وی پس از صحبت کردن با آزمودنیهای خود، پرسشنامهای را ساخت که آن را مقیاس هیجانخواهی نامید. افرادی که در این مقیاس نمرۀ بالایی میگیرند، هیجانخواهی بالا و آنهایی که نمرۀ پایین میگیرند، هیجانخواهی پایین یا اجتنابکنندگان از هیجان نامیده میشوند. براساس نظر زاکرمن، هیجانخواهی ویژگیای است که با نیاز به احساسهای متفاوت، تازه، پیچیده و نیز تجارب متفاوت و اشتیاق برای پذیرش خطرات جسمی و اجتماعی این تجارب تعریف میشود( فرانکن، رابرت ۱۳۸۴). بایستی توجه داشت که یکی از عناصر کلیدی در هیجانخواهی، تمایل به پذیرش خطرهاست. کارهای انجام شده روی رفتار اکتشافی نشان میدهند وقتی که اکتشاف مستلزم خطر کردن باشد موجود زنده تمایلی به اکتشاف(جستجوی احساسها و تجارب جدید) کردن ندارد. خطرات موجب ترس میشوند که با رفتار اکتشافی سازگاری ندارند. برخی از نظرات مربوط به رفتار اکتشافی نشان میدهند که ترس موجب سطوح بالایی از انگیختگی میشود. اگر موجودات زنده برای افزایش انگیختگی به اکتشاف میپردازند، منطقی به نظر میرسد موجوداتی که ترس را تجربه میکنند دست به اکتشاف نزنند، زیرا انگیختگی در آنها قبل از دست زدن به اکتشاف در سطح بهینه است. انگیختگی بالا، توجه به علائم وابسته به بقاء را معطوف میسازد این نظریه با نظریۀ اکتشافی همخوانی ندارد. زاکرمن قادر بود افرادی را که برای اکتشاف کردن مایل به پذیرش خطر بودند، شناسایی کند(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). هیجانخواهی نیز مانند برونگرایی براساس توانایی برانگیختن قرار دارد. فردی که زیاد هیجانخواه است، تحریک مغزی مداوم را ترجیح میدهد، از کارهای یکنواخت خسته میشود و همواره به دنبال آن است که از طریق تجارب مهیج، انگیختگی خود را به سطح بالاتری برساند. در مقابل، فردی که کم هیجانخواه و یا هیجانگریز است، تحریک مغزی کمتری را ترجیح میدهد و کارهای یکنواخت را نسبتاً خوب تحمل میکند. بطور کلی، ساختار هیجانخواهی به مقدار تغییر و تنوعی مربوط میشود که دستگاه عصبی مرکزی فرد نیاز دارد، بطوریکه هیجانخواهان ترجیح میدهند که فعالیتهای خود را پیوسته تغییر دهند، کانالهای تلویزیون را عوض کنند، مواد مخدر مصرفی خود را تغییر دهند، دوستان و شرکای جنسی خود را عوض کنند و مواردی از این قبیل(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). کرونیک در پژوهشی در مورد کوهنوردان نشان داد که آنان نمرات بالاتری را در مقیاس هیجانخواهی نسبت به افراد غیر ورزشکار بدست آوردند(کرونیک ۱۹۹۱). همچنین پژوهشها نشان دادهاند که در رشتههایی مانند اسکی و کوهنوردی بین هیجانخواهی و میزان مخاطرهآمیز بودن رفتار ورزشی رابطۀ مستقیم وجود دارد(برویک ۱۹۹۶). نتایج بدست آمده در مورد همبستگی متغیر هیجانخواهی با سن در دانشجویان کالیفرنیا در محدودۀ ۱۸ تا ۳۰ با میانگین سنی ۲۴ به عدم همبستگی متغیرها اشاره میکند(فرندز و همکاران ۲۰۰۴). همچنین مطالعۀ کریستوف و همکاران (۱۹۹۹) در مورد کوهنوردان نشان میدهد که رابطۀ بین هیجانخواهی و سن معنیدار نیست(کریستوف و همکاران ۱۹۹۹). 2-2-۱-۱ نظریات هیجان 2-2-۱-۱-۱ نظریۀ جیمز لانگه: جیمز لانگه بر این باور بود که تغییرات بدن انسان بعد از تجربۀ هیجان رخ نمیدهد بلکه تجربۀ هیجان بعد از تغییرات بدن روی میدهد. بنابراین، تغییرات بدن باعث تجربۀ هیجان میشود: 501967515747900385508516573400محرک واکنش بدن هیجان. نظریۀ جیمز بر دو فرض استوار بود: (۱) بدن به رویدادهای هیجانانگیز مختلف به صورت منحصر به فردی واکنش نشان میدهد( به صورت متمایز)، و (۲) بدن به رویدادهایی که هیجانانگیز نیستند، واکنش نشان نمیدهد. (ریو، جان مارشال۲۰۰۱). نظریة هیجان جیمز لانگه به سرعت عمومیت یافت، ولی با انتقادهایی نیز مواجه گشت. نظر منتقدان این بود که نوع واکنش هیجانیای که جیمز به آنها اشاره کرد، در واقع بخشی از پاسخ کلی جنگ یا گریز بدن است که در هیجانهای مختلف، تفاوتی ندارد(ماندلر ۱۹۷۵). منتقدان نتیجه گرفتند که دخالت تغییرات فیزیولوژیکی در تجربۀ هیجان، جزئی، تکمیلی، و نسبتاً بیاهمیت است. این اولین نظریۀ هیجان، یک دهه بعد از اینکه مطرح شد، مورد تردید قرار گرفت(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). 2-2-۱-۱-۲ دیدگاه جدید: پژوهشگران جدید عموماً قبول دارند که انگیختگی فیزیولوژیکی، هیجان را همراهی کرده، تنظیم میکند و زمینه را برای آن آماده میسازد، ولی مستقیماً موجب آن نمیشود. دیدگاه مدرن این است که هیجانها از حمایت زیستی و فیزیولوژیکی استفاده میکنند تا رفتارهایی چون مبارزه کردن و گریختن را قوی کنند(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). 2-2-۱-۱-۳ نظریۀ هیجان های متمایز۱: این نظریه نام خود را از تأکید بر هیجانهای اصلی میگیرد که مقاصد انگیزشی منحصر به فرد یا متمایزی دارند(ایزارد و همکاران ۱۹۸۷). این نظریه از اصول زیر طرفداری میکند: ۱- ده هیجان، سیستم انگیزش انسانها را تشکیل میدهند که عبارتند از: علاقه و شادی بعنوان هیجانهای مثبت، تعجب بعنوان هیجانهای خنثی، و ترس، خشم، نفرت، اندوه، حقارت، شرم و گناه بعنوان هیجانهای منفی. ۲- احساس بیهمتا: هر هیجانی کیفیت ذهنی و پدیدارشناختی بیهمتایی دارد. ۳- جلوۀبیهمتا: هر هیجانی الگوی جلوۀ صورت بیهمتایی دارد. ۴- فعالیت عصبی بیهمتا: هر هیجانی سرعت شلیک عصبی مخصوص خودش را دارد که آن را فعال میکند. ۵- هدف/ انگیزش بیهمتا: هر هیجانی ویژگیهای انگیزشی متمایزی ایجاد میکند و وظایف سازگارانه دارد(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). 2-2-۲-۳ فرضیۀ بازخورد صورت: طبق این فرضیه، جنبۀ ذهنی هیجان از احساساتی ناشی میشود که بوسیلۀ: (۱) حرکات سیستم عضلات صورت (۲) تغییرات در درجۀ حرارت صورت، و (۳) تغییرات در فعالیت غدهای پوست صورت، بوجود میآیند. بنابراین، هیجانها یک رشته پاسخهای عضلانی غدهای هستند که در صورت قرار دارند(تامکینز،۱۹۶۰). ۲-۲-۱-۲ مبنای هیجان خواهی مبنای هیجانخواهی زاکرمن بر پایۀ چهار عامل که با استفاده از تحلیل عامل کشف شده، قرار دارد. این عوامل جنبههای مختلف هیجانخواهی را از یکدیگر متمایز میسازد: ۲-۲-۱-۲-۱ هیجان و ماجراجویی۱۱ هیجانزدگی و ماجراجویی، میل به مخاطرۀ بدنی است. فعالیتهای غیر رقابتی که مستلزم خطر و مبارزه شخصی است، مانند هوانوردی، صخرهنوردی، غواصی، موتورسواری، رانندگی سریع و کوهنوردی که از جمله این فعالیتها میباشند. در واقع این افراد مایل به کسب هیجان از طریق فعالیتهای خطرناک اما مورد قبول اجتماع هستند، حتی اگر به این فعالیتها اشتغال نداشته باشند. ۲-۲-۱-۲-۲ جستجوی تجربه۲۲ بعضی افراد به اکتساب هیجان با شرکت در فعالیتهایی که بطور معمول در زندگی صورت نمیگیرند تمایل دارند. آنها ممکن است در پی یافتن دوستان غیرمعمول باشند، مواد مخدر را تجربه کنند و بطور کلی از زندگی بر روال معمول، کمتر تبعیت کنند. ۲-۲-۱-۲-۳ عدم بازداری۳۳ میل به رها کردن خود از قید و بندهای اجتماعی بخاطر لذتجویی است. مصرف الکل بعنوان وسیلهای برای بازداریزدایی و شرکت در قماربازی، تنوع جنسی، بازداریزدایی را نشان میدهد. در واقع آنهایی که سبک زندگی مرسوم را انتخاب کرده و از آن پیروی میکنند گاهی با شرکت در قمار و مشروبخواری از این روش زندگی فرار میکنند. آنها مشروب میخورند تا خود را از بازداریهای اجتماعی که بخشی از سبک زندگی مرسوم آنهاست، رها سازند. ۲-۲-۱-۲-۴ حساسیت نسبت به کسالت۴۱ برخی افراد تحمل کمی برای تکرار یکنواختی دارند. ایشان تمایل به جستجوی انگیختگی به منظور فرار از روزمرگی دارند. این افراد میل به شرکت در فعالیتهای هیجانخواهانه را دارند و وقتی که اوضاع تغییر نمیکند، نسبت به یکنواختی، بیقرار و بیتحمل میشوند(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). 2-2-۱-۳ ویژگیهای افراد هیجانخواه جستجوی تجربههای جدید: فرد هیجانخواه همواره به دنبال تجربههای جدید است، تجربههایی چون غذاهای تند، عوضکردن کانالهای تلویزیونی، گوش کردن به موسیقی همراه با مقداری مشروب و مواردی از این قبیل. هیجانخواهان در مقایسه با هیجانگریزها، فعالیت جنسی بیشتر و متنوعتری را گزارش میدهند. هیجانخواهان در مقایسه با هیجانگریزها، داشتن رابطۀ و درگیری عاطفی را شرط لازم روابط جنسی نمیدانند. بعلاوه هیجانخواهان در مقام پدر و یا مادر، ملاکهای آسانگیرانهتری برای فعالیتهای جنسی فرزندانشان تعیین میکنند(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). مواد مخدر هم میتواند وسیلهای برای بالا بردن سریع انگیختگی باشند. مواد مخدر دری را به روی تجربههای جدید( توهمات) میگشایند، از رفتارهای مخاظرهآمیز بازداریزدایی میکنند، و وسیلهای برای گریختن از یکنواختی و بیحوصلگی هستند. زاکرمن و همکاران(۱۹۹۰) برای اثبات این ادعاها از دانشجویان خواستند که پرسشنامۀ هیجانخواهی دربارۀ انواع مواد مخدر و الکل را پر کنند. چندین مقیاس با مصرف الکل و مواد مخدر به ویژه در مردان همبستگی داشتند(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). جستجوی تجارب جدید به انحرافاتی همچون پرخاشگری، دزدی، تبهکاری گسترش مییابد. اثر هیجانخواهی بر مصرف مواد مخدر، رابطۀ بین هیجانخواهی و انحرافات نوجوانی را توجیه میکند بطوریکه هیجانخواهی، مصرف مواد را پیشبینی میکند و مصرف مواد، انحراف کلی را پیشبینی مینماید(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). مخاطرهجویی: خطراتی که به هیجانخواهی مربوط میشوند، خطراتی بدنی، اجتماعی، قانونی و یا مالی هستند. منظور این نیست که هیجانخواهان این نوع خطرات را دوست دارند، بلکه منظور این است که هیجانخواهان معتقدند هیجانها و تجربههای جدید، ارزش این خطرات را دارند، در حالیکه هیجانگریزها چنین عقیدهای ندارند. بنابراین شاید خطرپذیری از مخاطرهجویی اصطلاح مناسبتری باشد(ریو، جان مارشال۲۰۰۱). هیجانخواهان، داوطلبانه به سرگرمیهایی میپردازند که از لحاظ بدنی مخاطرهآمیزند، مثل موتورسواری، پرش با چتر، سفرهای پر مخاطره، مهاجرت، سیگار کشیدن، اسکیبازی در شیبهای تند و قماربازی. در مقابل، هیجانگریزها به منابع تحریک مخاطرهآمیز مثل مارها، ارتفاعات و تاریکی واکنش فوبیک۱ نشان میدهند، قماربازی، انگیزۀ هیجانخواهان را به سمت مخاطرهجویی نشان میدهد، بطوریکه برانگیختگی و نه پول، قماربازی را در آنها بر میانگیزد. هیجانخواهان افزایش ضربان قلب به دنبال شرطبندی را دوست دارند و برای اینکه ضربان قلبشان تندتر شود تمایل دارند شرطهای بزرگتری را در قماربازی ببندند(اندرسون و همکاران، ۱۹۸۴). مخاطرهجویی هیجانخواهان در زمینههای گوناگون زندگی آشکار میگردد، مثل رفتارهای مجرمانه( دزدی از فروشگاهها، فروش مواد مخدر) ، تخلفات جزیی( تخلفات رانندگی) ، منابع مالی( قماربازی، سرمایهگذاریهای پر مخاطره) و ورزشها( پرش با چتر). هیجانخواهان در مقایسه با هیجانگریزها، گزارش میدهند که در شرایط عادی به سرعت خیلی بالاتر از محدودیتهای سرعت تعیینشده، رانندگی میکنند(هوواواس و همکاران، ۱۹۹۳). داوطلب شدن برای فعالیتهای غیر عادی: فرض کنید چند آزمایشگر به کلاس روانشناسی شما میآیند و برای آزمایشهایی در زمینه یادگیری، روانشناسی اجتماعی، پژوهش خواب، محرومیت حسی، هیپنوتیزم و پژوهش دارویی داوطلب میخواهند. در کدام یک از این آزمایشها بیشتر دوست دارید شرکت کنید؟ اگر شما هیجانخواه باشید، بسیار بیشتر از هیجانگریزها دوست دارید در آزمایشهای غیر عادی مانند هیپنوتیزم و پژوهش دارویی شرکت کنید، نه در آزمایشهای عادی مانند یادگیری و روانشناسی اجتماعی(آیز و همکاران، ۲۰۰۱). 2-2-۴ مبنای زیستی هیجان خواهی علاقۀ هیجانخواهان به محرکهایی که موجب واکنشهای سوگیری می شوند به ما کمک میکند که بدانیم چرا آنها فعالیتهایی مانند موتورسواری، پرش با چتر و سرعت را جستجو میکنند و آنها را ترجیح میدهند(زاکرمن، ۱۹۹۴). پژوهشها نشان میدهند که هیجانخواهی با سطح منوآمیناکسیداز ۱رابطۀ منفی دارد. بدین معنی که سطوح منوآمیناکسیداز در افرادی که هیجانخواهی پایین دارند بالا و در افرادی که هیجانخواهی بالا دارند، پایین است. منوآمیناکسیداز آنزیمی است که در تنظیم انتقالدهندههای عصبی مانند نوراپینفرین مهم است. سطح اپینفرین با فعال بودن مراکز پاداش در مغز رابطۀ دارد چون از ویژگیهای افراد هیجانخواه، سطوح پایین منوآمیناکسیداز در آنهاست، سطوح نور اپینفرین آنها تمایل به بالا بودن دارد و مراکز پاداش مغز آنها آمادگی فعالیت دارند. این بدین معناست که افراد با هیجانخواهی بالا اگر مواد مخدری مانند کوکائین که مراکز پاداش در مغز را تحریک میکند مورد استفاده قرار دهند احتمالاً لذت بیشتری را تجربه میکنند یا پاداش بیشتری را دریافت میکنند، در نتیجه افراد با هیجانخواهی بالا، مجدداً از مواد مخدر استفاده میکنند. برعکس افراد با هیجانخواهی پایین به خاطر تفاوت در شیمی مغزشان، وقتی مواد مخدر مصرف میکنند سطح یکسانی از پاداش را تجربه نمیکنند و لذا احتمال کمتری وجود دارد که آن را مجدداً مورد استفاده قرار دهند. در پاسخ به این سئوال که تفاوتهای موجود در منوآمیناکسیداز از کجا ناشی میشود، زاکرمن معتقد است که این تفاوتها ارثی هستند(ریو، جان مارشال،۲۰۰۱). پژوهشهای زاکرمن و روسو(۱۹۹۲) نیز نشان داده است که فشار خون اشخاص برونگرا، هیجانخواه، خشن و تیپA در مقایسه با کسانی که این ویژگیهای شخصیتی را ندارند، بالاتر است. فرانک فارلی(۱۹۸۶) معتقد است اگرچه آمادگی برای هیجانخواهی، اساس زیستشناختی دارد یادگیری و شناخت نقشی کلیدی در تحول و ابراز آن ایفا میکند. والدین و دوستان نقشی کلیدی نه تنها در پرورش انگیزۀ هیجانخواهی، بلکه در جهتدادن به آن دارند. وی معتقد است وقتی که پدرها کودکان خود را تنبیه میکنند، انگیزۀ هیجانخواهی آنها را سرکوب نمیکنند، اگرچه آنها میتوانند نقشی کلیدی در جهتدادن به آن داشته باشند(بیچارا و همکاران، ۱۹۹۷). افراد هیجانخواه را به خاطر خلاقیتشان که از سبک تفکر آن نشأت میگیرد میتوان در بسیاری از زمینهها در میان رهبران جامعه یافت. افراد خلاق قادرند نگاهی تازه به اطراف داشته باشند به آنها از چشم اندازهای متفاوتی بنگرند و امکانات و راهحلهای تازه خلق کنند(زاکرمن، ۱۹۹۴). همچنین هیجانخواهها تمایل به تصمیمگیری در لحظۀ آخر دارند، تنها تعهدات کوتاهمدت را میپذیرند، از اینکه بخاطر چیزهای جالبتر به تعهد خود عمل نکنند احساس گناه نمیکنند و پیش از انجام کار، عواقب و پیامدهای آن را مورد ملاحظۀ دقیق قرار نمیدهند(بیچارا و همکاران، ۱۹۹۷). تحقيقات نشان داده كه ورزشكاران موفق، مستعد داشتن تواناييها و استعدادهاي ويژه در هوش هيجاني هستند که آنها را قادر به انجام كارهاي بزرگ ميكند (زاسكوا، 2003). آنها ويژگيهايي مانند توانايي تهييج و برانگيختن خود، استقامت و پايداري در مقابل شكست، از دست ندادن روحيه، پسراندن افسردگي، همدلي، صميميت، همكاري گروهي و اميد دارند (ليمان و ماير، 1997). در ورزش، هيجانهای منفي همچون اضطراب، خشم و افسردگي ميتوانند اجراي بهينه را تخريب كنند. به طور ويژه، تحت شرايط استرسزا ورزشكاران احتياج دارند تا سطح انرژيشان را براي بدست آوردن اجراي بهينه كنترل كنند، ورزشكار بايد ياد بگيرد تا وضعيت اجراي ايدهآلش را شناسايي كرده و مهارتهايي را براي مديريت كردن هيجانهایش توسعه دهد(هانين، 1995). 2-2-2 سرسختی روانشناختی 2-2-2-1 تعریف سرسختی روان شناختی کوباسا، سرسختی را ترکیبی از باورها در مورد خویشتن و جهان تعریف میکند که از سه مولفۀ تعهد،کنترل و مبارزهجویی تشکیل شده است(کوباسا، 1988). در تعریف دیگری میدلتون۱و همکاران (2004) سرسختی را " پشتکار مداوم و اعتقاد راسخ به سوی برخی اهداف، علیرغم شدت یا فشار" تعریف کردند. اشخاصی که از تعهد بالایی(نقطۀ مقابل بیگانگی) برخوردارند با بسیاری از جنبههای زندگیشان همچون شغل، خانواده، روابط بین فردی کاملاً در آمیخته میشوند. افرادی که در مولفة کنترل (نقطۀ مقابل ناتوانی) قوی هستند رویدادهای زندگی را قابل پیشبینی و قابل کنترل میدانند و بر این باورند که قادرند با تلاش، آنچه را که در اطرافشان رخ میدهد تحت تأثیر قرار دهند. چنین اشخاصی برای حل مشکلات، به مسئولیت خود بیش از اعمال و یا اشتباهات دیگران تاکید میکنند. مبارزهجویی (نقطۀ مقابل احساس خطر یا ترس) نیز باور به این امر است که تغییر و نه ثبات و امنیت ، جنبۀ طبیعی زندگیست. اشخاصی که مبارزهجویی بالایی دارند، موقعیتهای مثبت و یا منفی را که به سازگاری مجدد نیاز دارند فرصتی برای یادگیری و رشد بیشتر میدانند تا تهدیدی برای امنیت و آسایش خویش. همچنین افراد سرسخت، معنا، ارزش، اهمیت و هدفمندی خودشان، کارشان، خانوادهشان و به طور کلی زندگی را دریافتهاند. آنان به تلاش و عمل بیش از شانس اهمیت میدهند و بر این باورند که می توانند روند رویدادهای زندگی را در دست بگیرند. آنها دارای منبع مهار درونیاند و رویدادهای مثبت و منفی را پیامد اعمال شخص میدانند. بطور کلی از دیدگاه کوباسا فرد سرسخت کسی است که سه ویژگی عمدۀ زیر را دارد : ۱) اعتقاد به اینکه قادر به کنترل و یا تاثیرگذاری بر حوادث است و فشارهای روانی را قابل تغییر میداند. ۲) توانایی احساس عمیق در آمیختگی و یا تعهد نسبت به فعالیتهایی که فرد انجام میدهد. 3) انتظار اینکه تغییر یک مبارزۀ هیجانانگیز، برای رشد بیشتر است و آنرا جنبهای عادی از زندگی میداند. افرادی که در مؤلفۀ تعهد در سطح بالایی قرار دارند، به طور کامل در فعالیتها درگیر میشوند. افراد متعهد به صورتی قوی احساس هدفمندی و خودآگاهی دارند که در آنها این احساس را ایجاد میکند که آنها و فعالیتهایی که درگیر آن میشوند، ارزشمند هستند. به نظر میرسد چنین افرادی فعالیتها را به روشی ساده و همراه با تلاش اندک انجام دهند. سطوح بالای کنترل اشاره به این موضوع دارد که افراد میتوانند بر آنچه که آنها را احاطه کرده است، اعمال نفوذ نمایند. افرادی که در مؤلفۀ مبارزهجویی در سطح بالایی قرار دارند، به جای اتکا بر جنبههای ثابت زندگی بر انجام تغییرات و تطابق با شرایط تمرکز دارند، چنین افرادی پیشبینی میکنند که تغییرات، فرصتهایی برای رشد و توسعۀ آتی آنها فراهم میکند( کرالی، هاسلیپ و هایدی، ۲۰۰۳) برای این سؤال که آیا سازۀ سرسختی روانشناختی بایستی بعنوان سازهای واحد یا سازهای چند وجهی و یا بعنوان سه سازۀ مجزای تعهد، کنترل و مبارزهجویی مورد مطالعه قرار گیرد، تا کنون پاسخی یافت نشده است( فانک، ۱۹۹۲). به عقیدۀ بشارت(1384) سرسختی، مانند سپری در مقابل استرس در موقعیتهای گوناگون زندگی عمل میکند، و بیانگر اعتماد شخص به توانایی خود برای مقابله با شرایط متفاوت است(مجیدیان، 1384)، حس استقلال و خود پیروی را افزایش میدهد(آتلا 1989) و باعث ارتقاء و بهبود عملکرد میشود(آتلا، 1999). پژوهشهای انجامشده در زمینۀ سرسختی روانشناختی در طول دو دهۀ گذشته توانستهاند فرضیة «کوباسا» را در خصوص تأثیر مثبت این سازه بر بهزیستی افراد در مواجه با حوادث استرسزای زندگی تأیید کنند. البته، تعدادی از پژوهشها نیز این آثار را برای سرسختی تأیید نکردهاند(زاکین۱و همکاران، 2003). سرسختی روانشناختی، چیزی فراتر از سه مؤلفة تعهد، کنترل و مبارزهجویی است. کوباسا و همکارانش (1981) اظهار میدارند که انعطافپذیری شناختی افراد سرسخت، صرفاً از تأثیر انفرادی این مؤلفهها سرچشمه نمیگیرد، بلکه ناشی از شیوة مقابلهای خاصی است که با ترکیب پویای این سه مؤلفه همخوان است(پارکر و رندال۲، 1988). در واقع سرسختی، ساختار واحدی است که از عمل یکپارچه و هماهنگ این سه مؤلفة مرتبط با هم، سرچشمه میگیرد(کوباسا، 1988). كوباسا و پوكت۳(1983) بر این باورند كه ويژگيهاي روانشناختي سرسختي از جمله حس كنجكاوي قابل توجه، گرايش به داشتن تجارب جالب و معنيدار، ابراز وجود، پرانرژي بودن و اين كه تغيير در زندگي امري طبيعي است، ميتواند در سازش فرد با رويدادهاي تنشزاي زندگي سودمند باشند. سرسختی، همچنین از طریق فعالسازی راهبردهای مقابلۀ تبدیلی(فعال، تعیینکننده) با شرایط استرسزا به جای راهبردهای مقابلۀ برگشتی(انکاری، اجتناب)، احتمال بیماریهای احتمالی مربوط به استرس، بیماریهای روانی و ضعفهای رفتاری و عملکردی را کاهش میدهد. بررسيها گوياي آن هستند كه سرسختي با سلامت بدني و رواني از بروز بيماري جسمي و روحي پيشگيري ميكند(كوباسا، 1979)، (فلورين و يابمن۱، 1995)، (بروكز۲، 2003). برخي از پژوهشها نيز، نشان از رابطۀ بين سرسختي با اضطراب و افسردگي دارند چرا كه افراد سرسخت ميتوانند بر انواع اثرات ناگوار چيره شوند(انزليچت، گود و مك كي۳، 2006). ظاهراً بین زنان و مردان از لحاظ سرسختی تفاوتهایی وجود دارد. نتایج برخی از پژوهشها نشان میدهند که مردان، سرسختتر از زنان هستند و سرسختی در زنان بر خلاف مردان از اثرات منفی تنیدگی جلوگیری نمیکند(لیپا، ۱۹۹۴). با اینحال، سایر پژوهشها، چنین یافتههایی را رد کردهاند( مثلاً رادولت و زان به نقل از شپرد و کاشانی، ۱۹۹۱). 2-2-2-۲ سرسختی در ورزش سرسختی ورزشکار به این معنی است که ورزشکار با اطمینان بالا به تواناییهای خود، همزمان با کنترل بالا بر افکار و رفتار خود هماوردجویی میکند و با تعهد بالایی که دارد برای رسیدن به اهدافش با وجود مشکلات و فشار، پایداری میورزد. تحقیقات فراوانی تأثیر فعالیت بدنی و ورزش را بر کاهش تنشهای روانی به ثبوت رساندهاند. به نظر میرسد که این کاهش تنش و استرس با افزایش و تقویت خصیصههای شخصیتی همچون سرسختی روانشناختی رخ میدهد(بشارت، 1384). در طرف دیگر این پیوستار، سرسختی از جمله ویژگیهای شخصیتی مهمی است که به نظر میرسد عملکرد را در شرایط استرسزا همچون محیطهای ورزشی تحت تأثیر قرار میدهد. به نظر میرسد که این تأثیر، رابطهای دوطرفه است، به بیان دیگر، ورزش باعث سرسختی میشود و سرسختی نیز به نوبۀ خود عملکرد ورزشی را بهبود میبخشد(بشارت، 1384). البته سرسختی، جانشین کمبود مهارت ورزشی نیست اما در شرایط مشابه میتواند عاملی برای برد یا باخت باشد اما ورزشکاری که سرسختتر است احتمالاً میتواند بدون توجه به عوامل موقعیتی، به نتایج نسبتاً ثابتی دست پیدا کند. حتی زمانیکه شرایط ایدهآل نیست، دیدگاه مطمئن، مثبت و خوشبینانۀ خود را حفظ میکند و تحت تأثیر فشارها قرار نمیگیرد. با مسائلی که موجب انحراف ذهن میشوند کنار میآید، بدون اینکه اجازه دهد تمرکز ایدهآلش را مختل کنند. ناراحتی و درد را تحمل میکند، وقتی ادامۀ کار مشکل میشود همچنان به تلاش خود ادامه میدهد، انعطافپذیر است و پس از شکست، دوباره از نو آغاز میکند(اسدپور، 1381). گل بای و شی رد۱(2006) در پژوهشی با عنوان سرسختی در سطوح مختلف ورزشکاران در ورزش راگبی نشان دادند که بین نمرات قبلی مقیاسهای سرسختی با عملکرد ورزشکاران رابطهای مثبت وجود دارد و بازیکنانی که در سطح استاندارد بالا(بینالمللی) هستند، بطور معناداری سطح بالایی از مؤلفههای سرسختی را دارند. کلاف و همکاران(2002) تلاش کردند تا سرسختی را بعنوان مجموعهای از مهارتهای سازگاری تبیین نمایند، ترکیبی که موجب نیرومندی فرد میشود، یعنی او را توانا میسازد تا درشرایط فشارزا پیش برود. نیرومندی در حوزۀ روانشناسی سلامت توسط کوباسا مطرح شد، هدفش تبیین این موضوع بود که چرا عدهای از مردم حاضر به تجربۀ استرس هستند. کولد و دیفن باچ۲(2002) در یک بررسی برای ارزیابی ویژگیهای روانشناختی قهرمانان المپیک، سرسختی را یک مهارت ذهنی تعریف کردهاند که میتواند نقش معنیداری در افزایش عملکرد ورزشی داشته باشد. شخصیت سرسخت ورزشکار از طریق احساس تعهد وی نسبت به عملکرد و وظایف ورزشی زمینههای لازم برای موفقیت ورزشی را فراهم میسازد. این احساس تعهد باعث میشود که ورزشکار خود را وقف هدفهای ورزشی نماید(کوباسا، 1979) و راههای مناسب برای رسیدن به هدف را به خوبی شناسایی و انتخاب کند (ژاندا۳، 2001). مؤلفه دیگر سرسختی، یعنی کنترل، باعث میشود که ورزشکار احساس کند بر اوضاع مسلط است و میتواند تعیینکننده باشد (کوباسا، 1979). مبارزهطلبی ویژگی دیگر شخصیت سرسخت است که به فرد کمک میکند به جای اجتناب، کنارهگیری و برخورد منفعل با موقعیتهای خطرناک و استرسزای ورزشی، از آنها استقبال کند، آنها را به چالش و مبارزه بطلبد و برخورد فعال و سازنده ابتکار عمل را پیشه کند و احتمال موفقیت خویش را افزایش دهد. پژوهشهای معدود انجام شده در حوزة تخصصی روانشناسی ورزشی نیز به بررسی تأثیر سرسختی بر عملکرد ورزشی پرداختهاند. گلبی و شیرد(2005) نشان دادند که سطوح سرسختی در دستههای گوناگون لیگ راگبی متفاوتند و این خصیصه در بازیکنان حرفهای لیگ برتر به حداکثر میرسند. توانایی و مهارت مقابله بر اثر سرسختی روانشناختی ورزشکار به وی امکان میدهد تا در فضایی با استرس کمتر و آرامش بیشتر، از استعدادهای خود به نحو بهتری استفاده کند و دقت عملکرد ورزشی خود را نیز افزایش دهد(مدی و هس۴، 1992). همچنین مدی و هس با مطالعۀ سرسختی در بازیکنان بسکتبال به این نتیجه رسیدند که ورزشکاران سختکوش و سرسخت، رقابتهای ورزشی را کمتر استرسزا تفسیر میکنند و به آنها بعنوان موقعیتهایی مطلوب، کنترلپذیر و چالشانگیز مینگرند. جونز و همکاران(2002) در تلاش برای روشنسازی آنچه که ورزشکاران به عنوان سرسختی تصور میکنند، از روشهای مصاحبۀ فردی و مصاحبۀ گروههای هدف با ورزشکاران سطوح بینالمللی استفاده کردند. سرسختی روانشناختی همچنین بیانگر اعتماد شخص به توانایی خود برای مقابله با شرایط مختلف است (هولاهان و موس۱ 1985). نتایج تحقیقات اخیر نیز که به مصاحبه با قهرمانان جهانی و المپیکی پرداخته اند، تعاریف مذکور را از مفهوم سرسختی روانشناختی تایید کردهاند(جونز و همکاران 200۷). 2-2-۳ جهتگیری مذهبی 2-2-3-1 تعریف جهتگیری مذهبی : منظور از نگرش و جهتگیری مذهبی، نگرش نظامداری از باورها و اعمال نسبت به امور مقدس است، ایستاری است که معطوف به امور مقدس در دو بُعد آشنایی و دینباوری می شود، نگرش به امور ماورائی است که احراز و تقویت آن یگانگی، ثبات، استمرار و پایداری فرد را در جامعه موجب میشود( یاوری، ۱۳۸۵). 2-2-3-۲ مبانی نظری جهتگیری مذهبی دین و مذهب، ارکان اصلی فرهنگ هر ملتی است که جامعه را هدایت میکند و انسجام میبخشد. دستورات دینی و مراسم مذهبی همه عواملی هستند که میتوانند در امر درمان و پیشگیری اختلالات روانی به نحو مؤثری بکار گرفته شوند(عاصمی، ۱۳۸۵). مذهب و گرایشهای مذهبی و آیینی بدون شک از همراهان دائمی بشر در طول حیات و تحول تاریخیاش بوده است. چنین گرایشی که نیرومندیاش به قدمت تاریخ بشریت میرسد، ذهن هر جستجوگری را به پرسش وامیدارد و این سئوال را در ذهن وی برجسته میسازد که علت این گرایشهای دیرینه چیست؟ گرایشهایی که از سحری انگاری روابط میان پدیدههای جهان تا ارائۀ علیتشناختیهای عقلانی، همواره در نوسان بودهاند. آنگونه که در تحول فکر کودک نیز میتوان شاهد این تحول و تطور بود(حیدری نسب، ۱۳۸۳). 2-2-3-3 نظریههای مربوط به جهتگیری مذهبی « ویل دورانت» معتقد است: دین به اندازهای غنی و فراگیر و پیچیده است که جنبههای مختلف آن برای دیدگاهها و نگرشهای مختلف به گونهای متفاوت جلوه میکند. اما آنچه مهم میباشد این است که هیچ دورهای در تاریخ بشریت خالی از اعتقادات و جهتگیری مذهبی نبوده است. دینداری و نگرش مذهبی از عوامل مهم و تأثیرگذار در سلامت روان افراد است. دین چهرۀ جهان را در نظر فرد دیگرگون میکند و طرز تلقی او را از خود، خلقت و رویدادهای پیرامون تغییر میدهد. فرد دیندار خود را تحت حمایت و لطف همه جانبۀ خداوند، بزرگترین نیروی موجود میبیند و بدین ترتیب احساس اطمینان و آرامش و لذت معنوی عمیقی به او دست میدهد. چنین فردی به واسطۀ ناملایمات و ناکامیهای زندگی دچار ناامیدی و اضطراب نمیگردد(ماندلر، ۱۹۷۵). با پذیرفتن اینکه مذهب یک متغیر مهم در زندگی افراد است، میتوان گفت که نفوذ باورها، نگرشها، رفتارها و ویژگیهای ارزشی درون افراد در حوزۀ زندگی آنها، باید جزیی از تحلیلهای روانشناختی باشد. دیدگاهها و نظریات در زمینۀ مذهب در روانشناسی متنوع و بسیار است. برای مثال، برخی روانشناسان مثل والتسن و همکاران(۱۹۰۹‌؛ به نقل از خداپناهی، ۱۳۷۹). به نقش دین در سلامت روان افراد اشاره میکنند و این گونه اظهار میدارند که جهتگیری مذهبی ممکن است به عنوان یک الگوی تجربی مفید برای کشف اینکه چگونه دینداری خالص و دینداری با خلوص کمتر میتوانند با شخصیت و سلامت روان ارتباط داشته باشند، مفید باشد( خداپناهی و همکاران، ۱۳۷۹). اعتقاد دینی ۱و مذهب به انسان آرامش میبخشد، امنیت فرد را تضمین میکند، خلأهای اخلاقی، عاطفی و معنوی را در فرد و اجتماع، استحکام داده و پایگاه محکمی برای انسان در برابر مشکلات و محرومیتهای زندگی ایجاد میکند(اسدی نوقانی و همکاران، ۱۳۸۴). مذهب، بعنوان مجموعهای از اعتقادات، بایدها و نبایدها و ارزشهای اختصاصی و تعمیم یافته، از مؤثرترین تکیهگاههای روانی بشمار میرود که قادر است معنای زندگی را در لحظهلحظههای عمر فراهم کند و در شرایط خاص نیز با فراهمسازی دیدگاههای تبیینی، فرد را از تعلیق و بیمعنایی نجات میدهد(بهرامی، ۱۳۷۸). ایجاد ارتباط معنوی با قدرت بیکران، به فرد این اطمینان را میدهد که نیرویی قوی، همیشه وی را حمایت میکند. این افراد حوادث را با تکیه بر ایمان و اعتقاد خود راحتتر میگذرانند، کمتر دستخوش استرس و اضطراب میشوند، در نتیجه انتظار این افراد از آینده امیدوارانهتر و خوش بینانهتر است(ایزارد و مالاتستا ۱۹۸۷). اِلیس۱(۱۹۸۱) معتقد بود که مذهب با غیرمنطقی بودن در ارتباط است. به عقیدۀ وی، افراد مذهبی نوعی تفکرات و رفتارهای جزم دارند که موجب نابسامانی وضع روحی و روانی آنها میشود. او بر این باور بود که افراد مذهبی، بهداشت روانی ضعیفتری دارند(منصورنژاد و همکاران). فروید۲(۱۹۲۸) در یکی از آثار خود بنام« آیندۀ یک توهم» مسئلۀ دین را تحت بررسی قرار داده و مذهب را از اخلاق متمایز ساخته است بدینگونه که حتی اگر انسان به خدا اعتقاد نداشته باشد، می تواند خوب و بد را بشناسد. طبق نظر فروید، انسانها برای مهار طبیعت و تنظیم ارتباطات بشری به تمدن وابسته بودند. به اعتقاد وی انسانها بهای گزافی برای تمدن پرداختند و این بها« روان آزردگی» بود. در نتیجه به منظور مقابله با این روانآزردگی، مذهب شکل گرفت. همچنین فروید مطرح میکند که انسانها در گذشته در برابر نیروهای طبیعت بی دفاع بودند و نیاز به چیزهایی برای محافظتشان داشتند. بنابراین وی چنین نتیجه گرفت که مذهب از ناتوانی انسان نشأت گرفته است(ترودی، ۱۹۹۶). علیرغم اینکه برخی از محققین و نظریه پردازان از جمله « فروید» و « الیس» مذهب را با بیماریهای روانی مرتبط دانستهاند، مطالعات و پژوهشهای متعدد انجام گرفته در دهۀ اخیر با تمایز قائل شدن بین مذهبی که زندگی سالم را به انسان عرضه میکند و دیگر مذاهب، نقش مؤثر و جایگاه ویژۀ مذهب و جهتگیری مذهبی در قلمرو بهداشت روانی و نیز کارایی آن را در درمان بیماریهای روانی نشان دادهاند(بطور مثال برگین ،۱۹۸۳ و استارک ، ۱۹۷۱ به نقل از جان بزرگی، ۱۳۷۸). این موضوع که حتی یک انسان بی اعتقاد به دین در شرایط نامطمئن و بحران روحی و در زندگی به صورت ناهوشیار به خدا و نیروهای ماوراءالطبیعه میاندیشد و از او استمداد میطلبد، یک پدیدۀ شناخته شده است. به گفتۀ«فرانکل» بنیانگذار مکتب«معنادرمانی» در واقع یک احساس مذهبی عمیق ریشه دار در اعماق ضمیر ناهشیار انسان وجود دارد(خداپناهی و همکاران ۱۳۸۴). از این جهت که به احتمال زیاد مذهب و گرایشهای مذهبی میتواند در رفتارها و شیوۀ زندگی افراد یک جامعه اثرگذار باشد و موجبات تغییراتی در شخصیت افراد را فراهم آورد و یا هدایتگر انسانها در مسیر زندگی باشند، مطالعه بیشتری را در این زمینه میطلبد. برای دستیابی به دیدگاهی واقع بینانه و فراگیر در حیطۀ روانشناختی مذهبی، بایستی دانست که چرا با وجود فرهنگ و ارزشهای مذهبی تقریباً یکسان در یک جامعه، برخی از افراد گرایش به مذهب دارند و برخی از آن روگردانند. جهتگیری مذهبی ممکن است نقش مهمی در کمک به افراد در درک و مقابله با حوادث زندگی، بواسطۀ ارائه راهنمایی، حمایت و امید دادن داشته باشد(اسپیکلا، ۱۹۸۵). اسپیلکا و شاور و کیرک پاتریک نشان دادند که مذهب در فرایند مقابله با حوادث و مشکلات سه نقش دارد: ۱) فراهم آوردن معنایی برای زندگی ۲) کمک به افراد برای داشتن احساسی از کنترل، هنگام رویارویی با موقعیتهای مختلف ۳) ایجاد حسی از اعتماد بنفس در افراد(سیلینگمن و همکاران ۲۰۰۰). از دیدگاه «آلپورت»، «جهتگیری مذهبی» به دو صورت بیرونی و درونی میباشد. وی قابل قبولترین روش متمایز کردن این دو قطب مذهب را این میداند که بگوییم شخص با «مذهب بیرونی» مذهبش را بکار میگیرد. در صورتیکه شخصی با «مذهب درونی» با مذهبش زندگی میکند(آلپورت و راس، ۱۹۶۷). 2-2-3-4 جمعبندی مبانی نظری جهتگیری مذهبی بطور کلی پژوهشهای انجام شده در حوزۀ مذهب و جهت گیری مذهبی را میتوان به دو گروه عمده تقسیم کرد: ۱) مطالعاتی که به بررسی اثرات مذهب در شئون فردی و اجتماعی انسان پرداختهاند. ۲) مطالعاتی که در زمینۀ روششناسی مطالعۀ جهت گیری مذهبی انجام گرفتهاند(خدایاری فرد و همکاران، ۱۳۷۸). باید اذعان کرد که جهتگیری مذهبی، یک دیدگاه مرکزی در روانشناسی مذهب در چهار دهۀ گذشته بوده است(تیلیوپولوس ۱و همکاران، ۲۰۰۷). علاوه بر دو جهتگیری مذهبی( بیرونی و درونی) که بوسیلۀ آلپورت و راس (۱۹۶۷) مطرح گردید، بتسون و شوینرد(۱۹۹۱) جهتگیری سومی را مطرح کردند که جهتگیری سؤال نامیده میشود. افراد دارای جهتگیری سؤال، مذهب را بعنوان فرایندی باز مینگرند که در آن سؤال پرسیدن از مبناها و تعالیم مذهبی از یکدیگر جداییناپذیر نیست( مالتبی، دی۲، ۱۹۸۳). در واقع جهتگیری سؤال نشاندهندۀ میزانی است که مذهب شخص باز است و پذیرای کندوکاو سؤالهای هستیگرایانهایست که در نتیجۀ تعارضات و تراژدیهای زندگی ایجاد میشود( شاو و ژوزف۳، ۲۰۰۴) . اعتقادات شناختی افراد مذهبی به آنان در مقابله با فشارهای روانی کمک میکند. اعتقادات و رفتارهایی مانند توکل به خدا، زیارت، دعا، نماز، روزه و مانند اینها میتواند از طریق ایجاد امید و تشویق به نگرشهای مثبت، موجب آرامش درونی فرد شود(شطی و همکاران، ۱۳۸۳). 2-3 مروری بر تحقیقات قبلی 2-3-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور محمد نریمانی، مظفر غفاری، عباس ابوالقاسمی و مسعود گنجی(1384) در پژوهش« مقایسۀ خودپایی و هیجانخواهی در ورزشکاران حرفهای و غیرحرفهای» نشان دادهاند که بین ورزشکاران حرفهای، غیر حرفهای و افراد غیرورزشکار در متغیرهای خودپایی و هیجانخواهی تفاوتهای معنیداری وجود دارد. سطح هیجانخواهی در افراد غیرورزشکار نسبت به ورزشکاران حرفهای و غیر حرفهای بالاتر میباشد. بین خودپایی با هیجانخواهی ورزشکاران حرفهای، غیر حرفهای و افراد غیرورزشکار همبستگی منفی و معنیداری مشاهده شده بود. بین هیجانخواهی با سابقۀ ورزشکاران حرفهای و غیرحرفهای همبستگی منفی و معنیداری مشاهده شده بود. ابوالقاسمی(۱۳۸۴) در کتاب خود با عنوان« مباحث عمده و شخصیت، سازههای شخصیتی» به این نکته اشاره دارد که ارتباط معنیداری بین هیجانخواهی با تمایلات جنایتکارانه در رفتارهای ضداجتماعی۱، پرخاشگری، بی انضباطی و تکانشگری وجود دارد. حسینی و همکاران(۱۳۸۷) تحقیقی با عنوان« رابطۀ هیجانخواهی، برونگرایی و خشم در نوجوانان پسر بزهکار و عادی شهر تهران» انجام دادند که از جمله نتایج این تحقیق، این بود که متوسط میزان هیجانخواهی بزهکاران نوجوان در مقایسه با نوجوانان عادی بیشتر است. از دیگر نتایج تحقیق این بود که هیجانخواهی با ویژگیهای خشم و برونگرایی نیز همبستگی دارد. محمدکریم خداپناهی(۱۳۷۸) در پژوهش« بررسی سطح تهییجطلبی دانشجویان با فعالیت ورزشی، سرعت رانندگی و شرکت در مراسم مذهبی» با بررسیهایی نشان دادند که جنس و سن رابطۀ قابل توجهی با مقیاس تهییجطلبی دارند و امتیازات پسران دانشجو بدون در نظر گرفتن سایر متغیرها به طور معنادار بدون در نظر گرفتن جنس، نسبت به دانشحویان غیرورزشکار از سطح تهییجطلبی شدیدتری برخوردارند. علیزاده(۱۳۷۷) در تحقیقی با عنوان« هیجانخواهی و رابطۀ آن با عملکرد تحصیلی، عزت نفس، جایگاه مهار و الگوی شخصیتی رفتاری تیپ الف» به این نتیجه رسید که رابطۀ زیادی بین هیجانخواهی انسانها و برخی از رفتارهای آنان نظیر موتورسواری و رانندگی با سرعت زیاد، پرش با چتر نجات، صخرهنوردی، مصرف سیگار، الکل و داروهای غیرمجاز وجود دارد. از دیگر نتایج این تحقیق این بود که میزان هیجانخواهی با اضطراب و پرخاشگری مرتبط است. فتحی و هنرمند(۱۳۸۵) در پژوهشی با عنوان « بررسی میزان افسردگی، هیجانخواهی، پرخاشگری، سبکهای دلبستگی و تحصیلات والدین به عنوان پیشبینهای وابستگی به مواد مخدر در نوجوانان پسر شهر اهواز» به این نتیجه رسیدند که وابستگی به مواد مخدر بر اساس متغیرهای افسردگی، هیجانخواهی، پرخاشگری، قابل پیشبینی است و افراد زیاد هیجانخواه تمایل زیادی به عدم بازداری دارند و بیشتر مواد مخدر مصرف میکنند. نیکخو(۱۳۸۶) در پژوهشی با عنوان« رابطۀ هیجانخواهی مجرمان زن با تعداد محکومیت و نوع جرم آنها» دریافتند که هیجانخواهی افرادی که برای بار اول محکوم شدهاند کمتر از آنهایی بود که بار دوم و سوم محکومیت آنهاست و در حالیکه میزان هیجانخواهی و نوع جرم رابطهای نشان نداد، اثر اصلی موارد محکومیت روی هیجانخواهی معنادار بود. غفوری و همکاران(۱۳۸۷) در پژوهشی، رابطۀ انگیزۀ پیشرفت و سرسختی روانشناختی را با هیجانخواهی و مسئولیتپذیری بررسی کردند. نتایج نشان داد که انگیزه پیشرفت با هیجانخواهی رابطۀای منفی و معنادار، ولی با مسئولیتپذیری رابطۀ مثبت و معناداری دارد. همچنین سرسختی روانشناختی با هیجانخواهی رابطۀ مثبت و معناداری دارد، اما با مسئولیتپذیری رابطهای ندارد. در پژوهش نریمانی و عباسی(۱۳۸۸) با عنوان« بررسی ارتباط بین سرسختی روانشناختی و خودتابآوری با فرسودگی شغلی» نتایج ضریب همبستگی نشان دادند که بین تابآوری و سرسختی روانشناختی رابطۀ مستقیمی، بین تابآوری و تحلیل عاطفی رابطۀ معکوس معنادار، بین سرسختی روانشناختی و تحلیل عاطفی رابطهای معکوس و معنادار و در نهایت بین سرسختی روانشناختی و مسخ شخصیت رابطۀ معکوس معناداری وجود داشت. نریمانی و همکاران(۱۳۸۶) در مقالهای با عنوان« ارتباط سرسختی روانشناختی، سبکهای تفکر و مهارتهای اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان» دریافتند که بین متغیرهای سرسختی روانشناختی، سبکهای تفکر و مهارتهای اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطۀ مثبت معناداری وجود دارد. از سه متغیر پیشبین، تنها متغیرهای سرسختی و سبکهای تفکر، قابلیت پیشبینی پیشرفت تحصیلی دانشآموزان را دارند. پژوهش دیگری را زرگر، نجاریان و نعامی(۱۳۸۷) با هدف بررسی رابطۀ برخی ویژگیهای شخصیتی(هیجانخواهی، سرسختی روانشناختی، ابراز وجود)، نگرش مذهبی و رضایت زناشویی با آمادگی به اعتیاد در کارکنان یک شرکت بزرگ صنعتی اهواز انجام دادند. یافتههای این پژوهش نشان داده است که کارکنان با هیجانخواهی بالا، سرسختی روانشناختی پایین و نگرش مذهبی پایین، آمادگی به اعتیاد بالاتری داشتند. در پژوهشی که كاميار و يزدي(۱۳۸۶) بر روی دانشجویان دانشگاه تهران انجام دادند به این نتایج دست یافتند: بين سرسختي و هوش هيجاني دانشجويان، رابطۀ معنادار وجود دارد؛ همچنين بين مؤلفههاي تعهد، کنترل و چالش در سرسختي و مؤلفههاي خودآگاهي، خودکنترلي، هشياري اجتماعي و مهارتهاي اجتماعي در هوش هيجاني رابطه وجود دارد. آخرين يافتههاي اين پژوهش حاکي از آن بود که زنان و مردان از نظر سرسختي و هوش هيجاني تفاوتي ندارند. محمدعلی محمدیفر(1387) در تحقیقی به بررسی میزان سرسختی روانشناختی ورزشکاران و غیرورزشکاران پرداخت و به این نتایج دست یافت که ورزشکاران نسبت به غیر ورزشکاران دارای سرسختی بیشتری هستند و همچنین تفاوت معنیداری بین نمرات دو گروه ورزشکاران تیمی و انفرادی وجود ندارد. بشارت و همکاران(1388) در تحقیق خود به این مسئله دست یافتند که انعطافپذیری شناختی و سرسختی با موفقیت ورزشی در ورزشکاران ارتباط مثبت معناداری دارند؛ بدین ترتیب که این دو عامل میتوانند به طور مثبت، موفقیت ورزشی را در ورزشکاران پیشبینی کنند. همچنین همبستگی مثبت معناداری بین انعطافپذیری شناختی و سرسختی روانشناختی با موفقیت ورزشی و بهزیستی روانشناختی بود. صالحی نژاد و بشارت(۱۳۸۹) در تحقیق خود بر روی ورزشکاران به بررسی ارتباط سرسختی و انعطافپذیری شناختی پرداختند و به این نتیجه دست یافتند که انعطاف‌پذیری شناختی و سرسختی در ورزشکاران با موفقیت ورزشی در آنها ارتباط مثبت و معنادار دارد. کلانتر(۱۳۷۷) در تحقیق خود بین سرسختی روانشناختی و بیماریهای روانی رابطۀ منفی بدست آورد. همایی(۱۳۷۹) طی تحقیقی بر روی دانشآموزان دختر مراکز پیشدانشگاهی شهر اهواز بین سرسختی روانشناختی و خرده مقیاسهای فهرست تجدید نظر شدۀ علائم روانی و همچنین سلامت روانی کلی رابطۀ منفی بدست آورد. یافتههای شریفی و همکاران(۱۳۸۴) در پژوهشی باعنوان« بررسی رابطۀ بین عملکرد خانواده و سرسختی روانشناختی در دانشآموزان»، حاکی از رابطۀ مثبت و معنادار بین عملکرد خانواده و سرسختی در کل نمونه و گروههای پسران و دختران بود. نادری و حسینی(۱۳۸۹) در پژوهشی تحت عنوان« رابطۀ امید به زندگی و سرسختی روانشناختی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران» دریافتند که بین امید به زندگی و سرسختی روانشناختی رابطۀ مثبت و معنیداری وجود دارد. فیض و همکاران در پژوهشی رابطۀ سرسختی روانشناختی و روشهای مقابله با تنیدگی را بررسی کردند و دریافتند که رابطۀ سرسختی روانشناختی و روشهای مقابلهای مسألهمدار و هیجانمدار معنادار بود. پیمان آزموده، شهریار شهیدی، عصمت دانش(۱۳۸۶) تحقیقی را با عنوان« رابطۀ بین جهتگیری مذهبی با سرسختی و شادکامی در دانشجویان» انجام دادند. براساس یافتههای به دست آمده از این پژوهش افراد دارای جهتگیری مذهبی درونی نسبت به افراد دارای جهتگیری مذهبی بیرونی از سرسختی و شادکامی بیشتری برخوردار بودند. همچنین بین جهتگیریهای مذهبی درونی و بیرونی و سرسختی و مؤلفههای آن(تعهد، مهار و مبارزه جویی) و شادکامی رابطۀ وجود داشت. یافته ها همچنین حاکی از آن بود که افراد دارای جهتگیری مذهبی درونی، نسبت به افراد دارای جهتگیری مذهبی بیرونی از تعهد، مهار و مبارزهجویی بیشتری برخوردار بودند. براساس یافتههای نیلوفر میکاییلی و مهدی کلهرنیا گلکار(۱۳۸۹) در پژوهشی با عنوان« بررسی رابطۀ جهتگیری مذهبی با ویژگیهای شخصیتی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه محقق اردبیلی» معلوم شده است که جهتگیری مذهبی با متغیرهای شخصیتی رابطۀ مثبت و معناداری دارد. همچنین بین دانشجویان دختر و پسر از نظر جهتگیری مذهبی و از نظر ویژگیهای شخصیتی تفاوت معنیداری وجود داشته است. در پژوهش شهنی ییلاق، موحد و شکرکن(۱۳۸۳) به بررسی رابطۀ علی بین نگرشهای مذهبی، خوشبینی، سلامت روان و سلامت جسمانی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز پرداختند. براساس یافتههای پژوهش، مسیرهای مستقیم از نگرش مذهبی به خوشبینی، از خوشبینی به سلامت روان و از سلامت روانی به سلامت جسمانی معنیدار بود. همچنین مسیرهای غیرمستقیم نگرش مذهبی به سلامت روانی و جسمانی و از خوشبینی به سلامت جسمانی معنیدار بود. در پژوهش عطاری، عباسی سرچشمه و مهرابیزاده هنرمند(۱۳۸۵) روابط ساده و چندگانه نگرش مذهبی، خوشبینی و سبکهای دلبستگی با رضایت زناشویی در دانشجویان مرد متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز بررسی شد. نتیجه تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای پیشبین نگرش مذهبی، خوشبینی و سبکهای دلبستگی ۳۷ درصد واریانس متغیر ملاک رضایت زناشویی را تبیین میکند. سهرابیان(۱۳۷۹) در بررسی تأثیر نگرش مذهبی بر سازگاری فردی و اجتماعی دانشآموزان نشان داد که بین اعتقادات مذهبی و سازگاری فردی اجتماعی دانش آموزان رابطۀ مثبت و معنیداری وجود دارد. مختاری و همکاران(۱۳۸۰) نشان دادند که بین جهتگیری مذهبی درونی با کاهش تنیدگی و بین جهتگیری مذهبی بیرونی با افزایش تنیدگی همبستگی معنیداری وجود دارد. بنابراین میتوان نتیجهگیری کرد که جهتگیری مذهبی به عنوان یک تعدیلگر تنیدگی عمل کرده و افراد با جهتگیری مذهبی درونی، تنیدگی کمتری را تجربه میکنند. در پژوهش عسگری، روشنی و مهری آدریانی(۱۳۸۹) با عنوان« رابطۀ اعتقادات مذهبی و سلامت معنوی دانشجویان دانشگاه اهواز» نشان دادند که بین اعتقادات مذهبی و سلامت معنوی، همچنین بین خوشبینی و سلامت معنوی رابطۀ معنیداری وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیری نیز نشان داد که متغیرهای اعتقادات مذهبی و خوشبینی به ترتیب پیشبینی کننده سلامت معنوی بودند. کرمی و همکاران(۱۳۸۵) پژوهش دیگری با عنوان« بررسی روابط ساده و چندگانه ابعاد جهتگیری مذهبی با سلامت روانی در دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه» انجام دادند و نتایج آن نشان داد که جهتگیری مذهبی با چهار بُعد سلامت روانی همبستگیهای معنیداری دارد. مداحی و همکاران(۱۳۹۰) در پژوهشی با عنوان« بررسي ارتباط ميان جهتگيري مذهبي و بهزيستي روانشناختي در دانشجويان» نشان دادند که كه ضريب همبستگي به دست آمده بين نمرۀ جهتگيري مذهبي دروني و بيروني با بهزيستي روانشناختي از نظر آماري معنادار بود. از طرفي ديگر، نتايج حاصل از تحليل رگرسيون گام به گام نشان داد كه جهتگيري مذهبي، هم از نوع دروني و هم از نوع بيروني آن قابليت پيشبيني بهزيستي روانشناختي را دارد. اين نتايج را اينگونه ميتوان تبيين كرد که هرچه ميزان جهتگيري مذهبي جوانان درونيتر باشد، بهزيستي روانشناختي آنها بيشتر خواهد بود و هرچه ميزان جهتگيري مذهبي جوانان بيرونيتر باشد، بهزيستي روانشناختي آنها كمتر خواهد بود. از سوي ديگر، جهتگيري مذهبي قابليت پيشبيني بهزيستي روانشناختي را دارد. علی اکبری دهکردی و همکاران(۱۳۹۰) در پژوهشی با عنوان« رابطۀ جهتگیري مذهبی با اضطراب مرگ و از خودبیگانگی در سالمندان استان تهران» دریافتند که بین جهتگیري مذهبی درونی با اضطراب مرگ همبستگی منفی و بین جهتگیري مذهبی بیرونی با اضطراب مرگ همبستگی مثبت و معنیدار وجود دارد. همچنین در زنان و مردان، جهتگیري مذهبی درونی به صورت منفی و جهتگیري مذهبی بیرونی به صورت مثبت، اضطراب مرگ را پیشبینی نموده است. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که در سالمندان زن و مرد، بین جهتگیري مذهبی درونی با از خودبیگانگی همبستگی منفی معنادار وجود دارد و بین جهتگیري مذهبی بیرونی با از خود بیگانگی، همبستگی مثبت معنادار وجود دارد. همچنین، جهتگیري مذهبی درونی و بیرونی دو متغیر قوي براي پیشبینی از خود بیگانگی بودند، که میزان این پیشبینی در سالمندان مرد بیشتر بوده است. زادهوش و همکاران(۱۳۹۰) در پژوهشی با عنوان« بررسی اثر بخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری با جهتگیری مذهبی بر رضایت زناشویی بانوان» دریافتند که گروهی که تحت درمان شناختی- رفتاری با جهتگیری مذهبی قرار داشتند در مقایسه با گروه کنترل که هیچ مداخلهای دریافت نکرده بودند بطور معناداری نمرات بالاتری را در پسآزمون، در نمرات رضایت زناشویی گزارش کردند. احتشام زاده و همکاران(۱۳۹۰) در تحقیقی با عنوان« بررسى رابطۀ جهتگيرى مذهبى و باورهاى غير منطقى با افسردگى بيماران MS» به این نتیجه رسیدند که رابطۀ منفى معنيداری بين جهتگيرى مذهبى درونى و افسردگى در بيماران وجود داشت. همچنين رابطۀ مثبت معنیداری بين جهتگيرى مذهبى بيرونى و افسردگى در بيماران بدست آمد. نتايج حاصل از تحليل رگرسيون چندمتغيرى نيز وجود رابطۀ چندگانه بين جهتگيرى مذهبى درونى و بيرونى و باورهاى غيرمنطقى با افسردگى در بیماران را مورد تأیید قرار داد. عارفی و محسن زاده(۱۳۹۰) در تحقیق خود با عنوان« ارتباط بین جهتگیری مذهبی، سلامت روان و جنسیت» به این نتیجه رسیدند که بین جهتگیری مذهبی و سلامت روان افراد رابطۀ مستقیم معنادار وجود دارد. 2-3-2 تحقیقات انجام شده در خارج کشور کورتز و زاکرمن(۱۹۷۸) تحقیقی را با عنوان« تفاوتهای جنسی در هیجانخواهی» انجام دادند که آزمودنیها، افراد عادی از کشور آمریکا از هر دو جنس زن و مرد بودند. آنها دریافتند که مردان نسبت به زنان، هیجانخواهی بالاتری دارند. دیتزمن و زاکرمن(۱۹۸۰) گزارش دادند که هیجانخواهی بالا با تمایلات(رفتارها) زنانه همبستگی منفی دارد. این پژوهشگران تحقیق خود را در کشور دانمارک انجام دادند. کرول۱و زاکرمن(۱۹۸۲به نقل از ارول انگن، ۲۰۰۷) در تحقیقاتی نشان دادند که بین انسانها از نظر میزان هیجانخواهی تفاوتهای زیادی وجود دارد. زالسکی۲(۱۹۹۱) تحقیقی با عنوان« هیجانخواهی در میان صخرهنوردان» انجام داد و به این نتیجه رسید که صخرهنوردان موفقتر، هیجانخواهترند و دارای روحیۀ ماجراجویی و تجربهجویی بالا و بازداریزدایی و آمادگی برای ملامت در حد متوسطی بودند. کارتون۳و همکاران(۱۹۹۲) در تحقیقی با عنوان« پایایی فرهنگی مقیاس هیجانخواهی و توسعۀ فرم کوتاه آن»، هیجانخواهی را بعنوان یک مؤلفۀ پیشبینیکنندۀ مهم برای رفتارهای نابهنجار مانند استفاده از داروهای غیرمجاز و رفتارهای متعدد جنسی و تجربیات غیر طبیعی معرفی کردند. در سال۱۹۸۰ نیب و زاکرمن( به نقل از زاکرمن ۱۹۹۴) در انگلستان تحقیقی مشابه انجام دادند و دریافتند که هیجانخواهی مردان جامعه بیشتر از زنان جامعه میباشد. در این پژوهش نیز آزمودنیها افراد عادی و غیر ورزشکار بودند. کیش(۱۹۷۱) در کانادا دریافت که هیجانخواهان، حالتهای مردانۀ بیشتری از خود نشان میدهند. مک کاچون(۱۹۸۰) به مقایسۀ هیجانخواهی دوندگان زن و مرد پرداخت که با استفاده از پرسشنامۀ قدیمی هیجانخواهی زاکرمن به این نتیجه رسیدند که اولاً میزان هیجانخواهی دوندگان، متوسط میباشد و ثانیاً آنکه هیجانخواهی دوندگان مرد از دوندگان زن بیشتر است. گوردون(۱۹۹۲) به این نتیجه رسید که افراد با هیجانخواهی بالا که عزت نفس پایینی دارند مرتکب جرائم فراوانی میشوند. رابینسون۱(۱۹۸۵) تحقیقی با عنوان« مشخصات رفتاری انتخابی در صخرهنوردان نخبه» انجام داد و مشاهده کرد که صخرهنوردان نخبه از سطح بالایی از هیجانخواهی برخوردارند. این افراد دارای روحیۀ ماجراجویی و تجربهجویی بالا و بازداری و آمادگی برای ملالت در حد متوسطی بودند. بوتچر۲(۱۹۹۳) در تحقیق خود به این نتیجه رسید که ورزشکاران زن نسبت به غیر ورزشکاران زن، نمرات بالاتری را در مقیاس هیجانخواهی کسب میکنند. روسی و کراتی۳(۱۹۹۳) در تحقیق خود با عنوان« ارزیابی هیجانخواهی کوهنوردان بوسیلۀ مقیاس هیجانخواهی زاکرمن» بیان کردند که هیجانخواهی میتواند در انتخاب فعالیتهای پر خطر نقش بسزایی را داشته باشد و فرد را با رفتارهای پرخطر تطبیق دهد. در سال ۱۹۹۴ زاکرمن در پژوهش خود با عنوان« تجربیات رفتاری و مبنای زیست اجتماعی هیجانخواهی» به این نتیجه رسید که افراد هیجانخواه بالا، ریسکپذیری بیشتری دارند و به همین دلیل در ورزشهای پرخطر شرکت میکنند. همچنین به این نتیجه رسید که هیجانخواهی نوجوانان پسر بیشتر از نوجوانان دختر میباشد. برویک (۱۹۹۶) تحقیقی را با عنوان« شخصیت، هیجانخواهی و خطرپذیری در میان کوهنوردان اورست» انجام داد. این پژوهش نشان داد که در رشتههایی مانند اسکی و کوهنوردی بین هیجانخواهی و میزان مخاطرهآمیز بودن رفتار ورزشی رابطۀ مستقیم وجود دارد. گوما و همکاران(۲۰۰۴) تحقیقی با عنوان« هیجانخواهی و مشارکت در فعالیتهای پر خطر ورزشی» انجام دادند که نتایج آن بدین شرح است: افرادی که سطح بالایی از هیجانخواهی را دارا میباشند در ورزشهایی با سطوح ریسک بالا شرکت میکنند. اسلانجر و رودستام۱(۱۹۹۷) در تحقیقی که بر روی ورزشکاران ورزشهای پرخطر از جمله صخرهنوردی انجام دادند به این نتیجه رسیدند که همبستگی مثبتی بین خودکارآمدی و خطرپذیری در صخرهنوردان مشاهده شد. روزن بلیت۲و همکاران(۲۰۰۱) در پژوهشی با عنوان هیجانخواهی و هورمونها در مردان و زنان به این نتیجه دست یافتند که مردان در تمام مؤلفههای هیجانخواهی از زنان برترند. کورنر۳(۱۹۹۷) در تحقیق خود به این نتیجه دست یافت که از مؤلفههای روانی مورد نیاز برای صخرهنوردی، هیجانخواهی و خطرپذیری میباشد. یانویتزکی(۲۰۰۵) به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم هیجانخواهی در مصرف مواد توسط نوجوانان پرداخت و هیجانخواهی بالا را عاملی برای مصرف مواد مخدر دانست. گلبی و شیرد(200۴)‌ در مطالعه‌ای که بر روی بازیکنان حرفه‌ای راگبی انجام دادند به این نتیجه رسیدند که سطوح سرسختی در دستههای گوناگون لیگ راگبی متفاوتند و در بازیکنان حرفهای لیگ برتر به حداکثر میرسند. نتایج تحقیقات كوباسا(1979) فلورين، ميكولينسر و يابمن(1995 )، بروكز(2003)، نشان داد که سرسختي با سلامت بدني و رواني از بروز بيماري جسمي و روحي پيشگيري ميكند. تحقیق لیپا۴(۱۹۹۴) نشان داد که بین مردان و زنان از لحاظ سرسختی روانشناختی تفاوتهایی وجود دارد و دریافت که مردان، سرسختتر از زنان هستند. خوشابا و مدی(۱۹۹۹) بیان کردند که معیارهای خانواده در شکلگیری سرسختی مؤثر هستند. پاتن و گلدنبرگ۵( ۱۹۹۹) در پژوهشی بر روی ۴۱ دانشجوی پرستاری دریافتند که اضطراب و سرسختی روانشناختی میتوانند موفقیت تحصیلی را تحت تأثیر قرار دهند. مهرپرور و همکاران(۲۰۱۲) در پژوهشی با عنوان« بررسی و مقایسۀ سرسختی روانشناختی و دستیابی به هدف در دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار مؤنث» به این نتیجه رسیدند که میزان سرسختی روانشناختی ورزشکاران بطور معنیداری بالاتر از غیر ورزشکاران بود. علاوه بر این، تفاوت معنیداری بین دو گروه در اجزا و مؤلفههای سرسختی روانشناختی مشاهده کردند. مک فارلند۱(۲۰۰۹) مذهب و سلامت روان را در میان سالمندان مورد بررسی قرار داد. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که مردانی که سلامت روان بالاتری داشتند، بیشتر از زنان از اشتغالات مذهبی برخوردار میشدند. زنانی که سطوح بالاتری از اشتغالات مذهبی را داشتند مشابه آنهایی بودند که بطور متوسط و یا پایین به فعالیتهای مذهبی اشتغال داشتند و مردانی که سطوح بالایی از فعالیتهای مذهبی سازمان یافته را انجام میدادند نسبت به همه مردان دیگر از سلامت روانی بیشتر و بالاتری برخوردار بودند. گبلر۲(۲۰۰۴) به بررسی رابطۀ عبادت و مذهب درونی با سلامت روانی و معنوی پرداخت. نتایج یافتهها نشان داد که بین سلامت وجودی و سلامت مذهبی آزمودنیها رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین سلامت معنوی و انگیزههای درونی مذهبی رابطۀ مثبت و معناداری وجود داشت. مایز و همکاران(۲۰۰۴) در پژوهشی به بررسی رابطۀ معنویت و مذهب با خوشبینی، درک حالتهای سلامتی و رشد ایدز در بین مردان آفریقایی و آمریکاییتبار پرداختند. نتایج نشان داد که افرادی که معنویت بالاتری داشتند نسبت به آنهایی که معنویت کمتری داشتند سلامتی بالاتری را گزارش میدادند و نسبت به درمان خود، خوشبینتر بودند. مورگان، گاستون و ماک۳(۲۰۰۶) در مطالعهای سلامت معنوی، سازگاری مذهبی و کیفیت زندگی زنان آمریکایی آفریقاییتبار که در مرحلۀ درمان سرطان سینه قرار داشتند را مورد بررسی قرار دادند. تحلیل دادهها نشان داد که این زنان سازگاری مذهبی مثبتتری داشتند و بین سلامت معنوی و حوزههای کیفیت زندگی جسمانی، هیجانی و عملکرد رابطۀ معنیداری وجود دارد. فرینگ، میلر و شاو۴(۱۹۹۷) رابطۀ سلامت معنوی، مذهب، امیدواری، افسردگی و دیگر حالات خلقی با سازگاری سالمندان مبتلا به سرطان مورد بررسی قرار دادند. نتایج این پژوهش نشان داد که بین دینداری درونی و سلامت معنوی و امیدواری و دیگر حالات خلقی، رابطۀ مثبت و بین دینداری درونی، افسردگی ودیگر حالات خلقی منفی، رابطۀ منفی وجود دارد. وارد(۲۰۱۰) به بررسی رابطۀ میان مذهبی بودن و مقابله مذهبی در برابر استرس با بهزیستی روانشناختی( افسردگی و اضطراب) پرداخت. میزان استرس در این مطالعه از طریق تغییرات میزان کورتیزول در پاسخ به استرسزاهای آزمایشگاهی سنجیده شد. نتایج نشان داد که در سطوح کورتیزول رابطۀ معنیداری با مذهبی بودن، معنویت، جنسیت، نیایش و یا بخشودگی ندارد. از سوی دیگر جهتگیری مذهبی بیرونی به طور معنیداری، میزان افسردگی و اضطراب صفتی و حالتی را پیشبینی کرد. مسی(۲۰۱۰) در پژوهشی مشابه به بررسی رابطۀ میان جهتگیری مذهبی، خشنودی و سلامت روان پرداخت. نمونه، شامل ۲۴۲ دانشجوی کاتولیک بود. نتایج حاکی از آن بود که جهتگیری مذهبی رابطۀ منفی معنیداری با میزان افسردگی داشت. از سوی دیگر جهتگیری مذهبی رابطۀ مثبت معنیداری با بخشودگی داشت. خدادادی و باقری(۲۰۱۲) در پژوهشی با عنوان« ساخت روایی و اعتبار برای مقیاس جهتگیری مذهبی تعدیل شده با محتوای اسلامی» ، ۱۲ عبارت یا جمله به مدل فارسی ۲۱ آیتمی مقیاس جهتگیری مذهبی افزودند و در بین ۵۳۶ دانشجو از رشتههای مختلف دانشگاه فردوسی مشهد آنرا مورد مطالعه قرار دادند. رووات و اشمیت(۲۰۰۳) در تحقیقی با عنوان« ارتباطات بین جهتگیری مذهبی و تفاوتهای تجارب جنسی» دریافتند که جهتگیری مذهبی درونی با بیشتر محدودیتهای ارتباط جنسی مرتبط بودند( مانند کاهش روابط جنسی، تمایل بیشتر برای کاهش روابط جنسی در طول زمان) و جهتگیری مذهبی بیرونی بطور مثبت با تمایلات جنسی بدون محدودیت مرتبط بود(مانند افزایش روابط جنسی و تمایلات مربوط به آن) . گالیک و پورتر۱(۲۰۱۰) در پژوهشی تحت عنوان« بررسی اجمالی جهتگیری مذهبی در تحقیقات سلامتی روانی و تئوریETAS» با تحلیلهایی نشان دادند که دین سازمانی و مذهب درونی بیشترین مفاهیم بکار رفته در تحقیقات مربوط به سلامت روانی، افسردگی و اضطراب بودند که از این میان،%30 - %52 تحقیقات مربوط به مذهب سازمانی و %34 - %36 تحقیقات مربوط به مذهب درونی بودند. تحقیق حاضر، در مورد ارتباط بین اعتقادات مذهبی و سلامت روانی و ارزش اندازهگیری جهت گیری مذهبی با بهرهگیری از تئوری ETAS(نظریۀ سیستم ارزیابی رفتار تکاملی) بحث و بررسی کرده است. غیاثوند(۲۰۰۷) نشان داد که ورزشکاران دانشگاهی به رفتارهایی مانند رفتن به عبادات مذهبی، توجه کمتری میکنند و اختلاف معناداری میان ورزشکاران و غیر ورزشکاران در عبادت و پرستش خدا و حضور در نمازها نبود. استروچ(۲۰۰۴) جهتگیری مذهبی زنان و مردان ورزشکار و دانشجویان غیر ورزشکار را مورد بررسی قرار داد. نتیجه کلی این پژوهش نشان داد که جهت گیری مذهبی ورزشکاران بالاتر از غیر ورزشکاران بود. بلیک(۲۰۰۸) تعهدات مذهبی، جهتگیری مذهبی و روحیه دیانت و مذهبی بودن را در میان ورزشکاران و غیر ورزشکاران بررسی کرد. نتایج این تحقیق نشان داد که زنان، جهتگیری مذهبی بالاتر و قویتری در مقایسه با مردان داشتند. بعلاوه، تبعیت و پیروی از جهتگیری مذهبی در ورزشکاران نسبت به غیر ورزشکاران بالاتر بود. هاکنی و ساندرز(۲۰۰۳) در بررسی« رابطۀ مذهب با سلامت روان و عملکرد تحصیلی» دریافتند که افراد مذهبی نمره بالاتری در آزمونهای سلامت روانی و جسمانی و نمرههای پایینتری در آزمونهای مربوط به اختلالات روانی کسب میکنند. دسروسیرس و میلر(۲۰۰۷) در پژوهشی روی نمونه 615 نفری از دختران جوان نشان دادند کسانیکه از اعتقادات مذهبی قویتری برخوردارند نسبت به مقابله با فشارزاهای روانی، شخصی، تحصیلی و... از نیروی بیشتری برخوردارند و کمتر در اثر رویارویی با این عوامل فشارزا دچار افسردگی و دیگر بیماریها میشوند و در واقع از سلامت روان بیشتری برخوردارند. مک كوبریك و ديویس(۲۰۰۶) در تحقیق خود بر روی 85 نفر از بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته به بررسی رابطۀ مذهب با افسردگی و فشارزاهای روزانه از جمله فشارزاهاي مربوط به محيطهاي آموزشي پرداختند. نتایج تحقیق آنها حاکی از آن بود که نگرش مذهبی موجب ایجاد نگرش مثبت به زندگی در این افراد و کمرنگ جلوه دادن عوامل فشارزا و از سوی دیگر باعث کاهش افسردگی در آنها میشود. نونی(۲۰۰۵) در پژوهش خود نشان داد که اعتقادات و جهتگیری مذهبی رابطۀ مثبت و معناداری با سلامت روانی و عملکرد تحصیلی دانشجويان دارد. همچنين بين سلامت روان و عملكرد تحصيلي دانشجويان نيز ارتباط مثبت معناداري مشاهده شد. بالتر(۲۰۰۲) در بررسی نقش مذهب بر سلامت روان نشان داد که نگرش مذهبی با خود پنداره رابطۀ مثبت دارد. همچنین یافتههای تحقیق او نشان داد دانشجوياني که اعتقادات مذهبی قویتری داشتند. از دیگران خودباورتر، سازش یافتهتر بوده و عملکرد تحصیلی نسبتاً بالایی داشتند. فصل سوم «روش اجرای پژوهش» ۳-۱ مقدمه در این فصل ابتدا در مورد روش انجام تحقیق، روش نمونهگیری، چگونگی تعیین حجم نمونه، روشها و ابزار گردآوری اطلاعات، روایی و پایایی پرسشنامهها توضیحاتی داده خواهد شد. در پایان فصل نیز درباره روشهای آماری که در آزمون دادهها مورد استفاده قرار گرفتهاند توضیحاتی داده خواهد شد. بدیهی است که انتخاب مناسبترین روش گردآوری اطلاعات و بهترین روشهای آماری جهت تجزیه و تحلیل دادهها،که به یکی از با ثباتترین پاسخها منتهی شود، از ضروریات یک تحقیق علمی به شمار می‌رود. 3-2 روش تحقیق در اين پژوهش به تجزيه و تحليل داده‌هاي حاصل از پرسشنامهها با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي پرداخته شده است. ابتدا ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي نمونههای آماري توصيف شده، سپس نرمال بودن توزيع متغیرهای پژوهش(جهتگیریهای مذهبی، سرسختی روانشناختی و میزان هیجانخواهی) بررسي شده است. در پايان با استفاده از آزمونهاي آمار استنباطي به بررسي فرضيه‌هاي تحقیق مبادرت شده است. تحقیق حاضر از نوع علی- مقایسهای و همبستگی است. تحقیق همبستگی به تحقیقی گفته میشود که در آن رابطۀ بین دو یا چند متغیر کمی با استفاده از ضریب همبستگی، توصیف، کشف و تبیین میشود(۵۸). تحقیقات علی- مقایسه ای به پژوهشهایی که در آنها متغیر مستقل از پیش اتفاق افتاده یا امکان اعمال متغیر مستقل در آنها به هر دلیل وجود ندارد گفته میشود. تحقیق علی- مقایسهای، روش آشکار کردن تأثیر احتمالی حوادثی است که اتفاق افتادهاند و قابل دستکاری توسط محقق نیستند پژوهشگر معلول یا متغیر وابسته را مورد بررسی قرار داده و با مراجعه به گذشته به کشف علت میپردازد(۵۹). 3-3 جامعۀ آماری جامعۀ آماری، شامل گروهی از افراد که دارای یک یا چند صفت مشترک هستند، میباشد که این صفت یا صفات مشترک مورد توجه محقق قرار میگیرند. جامعۀ آماری متشکل از دو گروه ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ در دسترس بودند. جامعۀ آماری پژوهش حاضر، با توجه به محدودیت تعداد ورزشکاران ورزشهای انفرادی با سابقۀ حضور قبلی و یا فعلی در تیمهای ملی، برای گروه ورزشکاران نخبه ۵۰ نفر بود و همچنین برای ورزشکاران غیرنخبه نیز ۵۰ نفر در نظر گرفته شد و از افراد جامعة آماری براساس جدول کرجسی و مورگان ۸۰ نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند که بطور مساوی ۴۰ نفر برای گروه نخبه و ۴۰ نفر برای گروه غیرنخبه انتخاب شد. 3-4 نمونۀ آماری با توجه به توضیح بالا در زمینۀ محدودیت جامعه، از تمامی افراد ورزشکار در دسترس آزمون بعمل آمد و برای گروه غیرنخبه نیز به همان نسبت، از تعداد ۴۰ نفر آزمون بعمل آمد. برای انتخاب نمونۀ پژوهش، از گروه ورزشکاران نخبه و قهرمانان در سطح تیم ملی کاراته که در دسترس بودند، استفاده شد و برای گروه ورزشکاران غیرنخبه، از ورزشکاران کاراتهکا در سطح تیمهای منطقهای و هیأتهای ورزشی شهرستانی و پایینتر از سطوح تیمهای ملی استفاده شد. 3-5 ابزار گردآوری اطلاعات به منظور گردآوری اطلاعات مرتبط با موضوع از پرسشنامههای روایی سنجی شدۀ موجود برای هر مؤلفه استفاده شد. بدیهی است متداولترین روش برای گردآوری اطلاعات، روش کتابخانهای است.در گردآوری اطلاعات پژوهش حاضر از سه پرسشنامۀ جهتگیری مذهبی آلپورت، سرسختی روانشناختی اهواز و فرم کوتاه مقیاس هیجانخواهی زاکرمن استفاده بعمل آمد. 3-5-1 پرسشنامۀ هیجان خواهی زاکرمن ماروین زاکرمن در سال 1978 مقیاس هیجانخواهی را تدوین کرد. در نهایت یک نمرۀ کل و چهار نمره برای زیر مقیاس هیجان و ماجراجویی، تجربهجویی، بازداریزدایی، ملالپذیری بدست میآید(صفاری، 1385). ۳-۵-۱-۱ چگونگی پیدایش و تحول مقیاس هیجانخواهی زاکرمن این مقیاس طی شش شکل مختلف به تحول خود ادامه داده است. این تحول اشکال براي تبیین و کشف عاملهاي فرعی هیجان، صورت گرفته است. پس از اجراي شکل اول مقیاس و تحلیل نتایج حاصل از آن، زمینه براي بازسازي شکل یکم و فراهم آمدن شکل دوم مقیاس ایجاد شد. تحلیل عاملی نتایج شکل جدید، منجر به کشف چهار عامل فرعی هیجانخواهی شد. وي در سال 1983 ، شکل جدیدتري از مقیاس هیجانخواهی ارائه میدهد که از مقیاسهاي مجزا براي «هیجانخواهی و ماجراجویی» و «گریز از بازداري» استفاده میکند تا بتواند مواد هر یک را افزایش دهد. اهکوبو(۱۹۷۴) شکل دوم مقیاس هیجانخواهی را به زبان ژاپنی اجرا نمود و مؤلفههاي اصلی 34 ماده تست را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. با توجه به مشکلات ترجمه مفاهیم مواد تست، وي میان نمونههاي ژاپنی و آمریکایی ضریب همبستگی 71% و ۶۳% را برای دخترها و پسرها اعلام کرد. الگوي بار عاملی در مرتبه پایینتر داراي ضریب همبستگی %۴۴ و %۳۶ براي دخترها و پسرها بوده است. در میان الگوهاي ضریب همبستگی دو رشتهاي مجموع مواد تست، هیچ همبستگی معناداري وجود نداشت و به احتمال زیاد این امر به مشکلات ترجمه و تفاوتهاي بین فرهنگی مربوط میشود. زاکرمن و همکاران( 1968 ) اطلاعات لازم را از تحلیلی پیرامون نمونههاي دانشگاه بروکلین بر اساس 50 ماده تست از شکل یکم مقیاس به دست آوردند و عوامل مذکور را با روش واریماکس چرخش دادند. اولین عامل چرخش مذکور در هر دو جنس مشابهت داشت و در برگیرندۀ فعالیتهاي مخاطرهآمیز و ماجراجویانه است. عامل دوم به عنوان یک عامل هیجانخواهی اجتماعی تلقی میگردد که در تحلیل عاملی بعدي به عنوان عامل«ملال پذیري» شناخته شد. همچنین به نظر میرسد که عامل سوم با عامل«تجربهطلبی» و عامل چهارم به عنوان یک عامل ضد اجتماعی در جنس مرد با عامل«گریز از بازداري» رابطه داشته باشد. نتایج حاصل از تحلیل شکل سوم، نشان میدهد که عامل «هیجانخواهی و ماجراجویی» براي هر دو جنس وجود دارد. عامل «تجربهطلبی» تصویر کلیتري را نسبت به هیجانخواهی نشان میدهد. عامل «گریز از بازداري» توصیف کنندۀ یک الگوي سنتی از ناهماهنگی است که از طریق تمدد در برابر الگوهاي ثابت، متجلی میشود. عامل«ملالپذیري» در مردان توسط موادي از مقیاس مشخص میشود که بیانگر تنفر از تجارب تکراري است. زاکرمن ضریب اعتبار عوامل مذکور را از طریق ضریب همبستگی بارهاي عاملی به دست آمده از مواد مقیاس محاسبه کرد و به ترتیب زیر اعلام نمود: عامل«هیجانخواهی و ماجراجویی»75 %، عامل«تجربهطلبی» 83 %، عامل«گریز از بازداري» 81 % وعامل«ملالپذیري» 38 % که به استثناء عامل«ملالپذیري» عوامل دیگر، ساختار مشابهی در میان دو جنس نشان میدهد. مقیاس کلی40 مادهاي جدید در شکل پنجم، اعتبار درونی مناسبی را حدود%۸۳ تا %۸۶ نشان میدهد، به نظر میرسد که هیجانخواهی یکی از صفات شخصیت است که شدیداً تحت تأثیر سن قرار دارد(زاکرمن وهمکاران، 198۳). پرسشنامۀ مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامۀ هیجانخواهی فرم کوتاه زاکرمن(۱۹۷۹) بود که شامل سلسله سؤالاتی است که برای ارزیابی تمایل فرد به فعالیتهای مخاطرهانگیز به کار میرود. این آزمون ۱۴ سؤال است که دارای دو گزینۀ الف و ب است که برای پاسخهای الف نمره۱+ وبرای پاسخهای ب نمرۀ ۱- در نظر گرفته شده است. پایایی این پرسشنامه برای استفاده در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. ضرایب پایایی این پرسشنامه را قربانی (۱۳۷۰) با روشهای اسپیرمن براون و آلفای کرونباخ به ترتیب %۷۰، ۷۵% و %۸۰ محاسبه کرد که نشان از پایایی رضایتبخش این پرسشنامه است. 3-5-2 پرسشنامه سرسختی روانشناختی اهواز این پرسشنامه توسط کیامرثی، نجاریان و مهرابی زاده هنرمند (1377) با هدف تهیۀ مقیاسی برای سنجش سرسختی روانشناختی در دانشگاه شهید چمران اهواز ساخته و اعتباریابی شده است. این مقیاس پرسشنامهای خودگزارشی با 27 ماده است که توسط کیامرثی(1377) جهت سنجش سرسختی روانشناختی ساخته شد. آزمودنی موظف است که در هر ماده یکی از چهار گزینۀ هرگز، به ندرت، گاهی اوقات و بیش تر اوقات را انتخاب نماید. به هر یک از این گزینهها به ترتیب مقادیر0، 1، 2، 3 تعلق میگیرد، به جز مادههای 6، 7، 10، 13، 17و 21 که دارای بار عاملی منفی بوده و به شیوۀ معکوس نمرهگذاری میشوند. دامنۀ نمره در این پرسشنامه عدد 0 تا 81 است. کسب نمرۀ بالا در این پرسشنامه نشاندهندۀ سرسختی روانشناختی بالا در فرد است. کیامرثی و همکاران(1377)، ضرایب پایایی پرسشنامه را به دو روش بازآزمایی و آلفای کرونباخ به ترتیب %84 و %76 محاسبه کردند. ورنو سفادرانی، کمالی و نوری(1387) روایی این آزمون را به روش روایی همزمان با سه ملاک مقیاس اضطراب عمومی، پرسشنامۀ افسردگی و خودشکوفایی مزلو محاسبه کردند. ضرایب بدست آمده به ترتیب %65، %67 و %62 بود. در ضمن روایی همزمان با تعریف سازۀ سرسختی روانشناختی نیز محاسبه شد که روایی بدست آمده رضایتبخش بود. 3-5-3 مقیاس جهتگیری مذهبی آلپورت آلپورت و راس در سال1950 این مقیاس را برای سنجش جهتگیریهای درونی و بیرونی مذهب تهیه کردند. در مطالعات اولیهای که بر این مبنا صورت گرفت، مشاهده شد که همبستگی جهتگیری بیرونی با درونی %21 است(آلپورت و راس، 1967). این آزمون که شامل 21 جمله است. در این مقیاس، گزینههای عبارات 1 تا 12 که جهتگیری مذهبی بیرونی را میسنجند از کاملاً مخالف تا کاملاً موافق میباشد، به این صورت که گزینۀ اول(الف) کاملاًّ مخالف، گزینۀ دوم(ب) تقریباً مخالف، گزینۀ سوم(ج) تقریباً موافق و گزینۀ چهارم(د) کاملاً موافق را تشکیل میدهد و در 9 مادۀ بعدی یعنی شماره های 13 تا 21 که جهتگیری مذهبی درونی را اندازهگیری میکند، پاسخها برعکس است یعنی گزینۀ اول(الف) را کاملاً موافق و گزینۀ دوم(ب) را تقریباً موافق، گزینۀ سوم(ج) را تقریباً مخالف و گزینۀ چهارم(د) را کاملاً مخالف در بر میگیرد. این مقیاس بر مبنای نمرهگذاری لیکرت، نمرهگذاری میشود که دامنۀ آن از کاملاً موافق تا کاملاً مخالف است و به پاسخها نمرۀ 1 تا 5 تعلق میگیرد. به این ترتیب که گزینۀ الف نمرۀ یک، گزینۀ ب نمرۀ دو، گزینۀ ج نمرۀ چهار و گزینۀ د نمرۀ 5 و عبارات بدون پاسخ نمرۀ 3 میگیرند. جمع امتیاز عبارات 1 تا 12 میزان جهتگیری مذهبی بیرونی آزمودنی و مجموع نمرات عبارت 13 تا 21 نمرۀ جهتگیری مذهبی درونی او را مشخص مینماید. این آزمون در سال 1378 ترجمه و هنجاریابی شده است. همسانی درونی آن توسط جانبزرگی و با استفاده از روش ضریب آلفای کرونباخ، %71 و پایایی بازآزمایی آن %74 است(مختاری و همکاران، 1379). 3-6 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها روش تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از دو روش آماری توصیفی و استنباطی است. در بخش توصیفی دادهها به فراخور موضوع از فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد، نمودار و جدول استفاده گردیده و در بخش استنباطی از آزمون تی مستقل و رگرسیون چندگانۀ استاندارد استفاده شده است. 3-7 روش گردآوری داده‌ها روش گردآوری اطلاعات مورد نیاز، مستلزم استفاده از ابزارها، وسایل، فرمها و آزمونهایی است که بایستی از جامعه و یا نمونۀ مورد نظر به عمل آورد. ابتدا با هماهنگی به عمل آمده با فدراسیون کاراتۀ جمهوری اسلامی ایران و سپس با ادارۀ تربیت بدنی و هیأتهای مربوطه، به محل تمرینات تیمهای مورد نظر مراجعه شد و پس از هماهنگی با مربیان تیم، و دادن توضیحات لازم به آزمون شوندگان، پرسشنامهها در بین ورزشکاران مورد نظر توزیع شد و به علت زیاد بودن تعداد سئوالات و پرسشنامهها، ورزشکاران پرسشنامهها را در جلسات بعدی تمرین بازگرداندند. 3-8 متغیر های تحقیق 3-8-1 متغیر های ملاک(وابسته): متغیر وابسته(ملاک) در این پژوهش، عوامل روانشناختی میباشد. 3-8-2 متغیرهای پیش بین(مستقل): متغیر مستقل(پیشبین) این پژوهش، ورزشکاران کاراتهکا میباشد. 3-9 روشهای تجزیه و تحلیل آماری برای تجزیه و تحلیل دادهها از دو روش آمار توصیفی و آمار استنباطی به شرح ذیل استفاده شده است. پس از گردآوري داده‌ها، مرحله‌ي جديدي از فرايند تحقيق كه به مرحلۀ تجزيه و تحليل داده‌ها معروف است، آغاز مي‌شود. در اين مرحله پژوهشگر با استفاده از روشهاي آماري مختلف و با تكيه بر معيار عقل سعي مي‌كند داده‌ها را در جهت آزمون اهداف تحقيق و ارزيابي آنها مورد بررسي قرار دهد. براي اينكه اين امر به نحو صحيح انجام گيرد، داده‌هاي جمع‌آوري شده، بايستي به طور علمي و با روشهاي آماري مناسب مورد پردازش قرار گيرد و به صورت اطلاعات قابل استفاده درآيند. در اين فصل به تجزيه و تحليل داده‌هاي حاصل از پرسشنامه با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي پرداخته شده است. ابتدا ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي نمونۀ آماري توصيف شده، سپس نرمال بودن توزيع متغیرهای پژوهش(جهتگیری مذهبی، سرسختی روانشناختی و هیجان خواهی) بررسي شده است. در پايان با استفاده از آزمونهاي آمار استنباطي شامل آزمون تی مستقل و رگرسیون چندگانۀ استاندارد به بررسي فرضيه‌هاي تحقیق مبادرت شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از بستۀ نرم افزاری spss-20 استفاده بعمل آمد. 3-10 محدودیتهای تحقیق الف) محدودیتهای تحت کنترل محقق: آزمودنیهای تحقیق فقط شامل آقایان میباشد. ب) محدودیتهای خارج از کنترل محقق: ۱) عدم اطلاع محقق از شرایط روانی آزمودنیها در روز پاسخ به پرسشنامهها. ۲) وراثت، بعنوان یک عامل مؤثر تیپ رفتاری و شخصیتی که قابل کنترل نیست. ۳) عدم توانایی کنترل بیماریها و صدمات احتمالی روحی و جسمی گذشته افراد نمونه. ۵) وضعیت اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی متفاوت افراد نمونه. ۶) امکان باز پس ندادن بعضی از پرسشنامههای تحقیق افراد نمونه. فصل چهارم «تجزیه و تحلیل داده ها» 4-1 مقدمه پس از گردآوري داده‌ها، مرحلۀ جديدي از فرايند تحقيق كه به مرحله‌ي تجزيه و تحليل داده‌ها معروف است، آغاز مي‌شود. در اين مرحله پژوهشگر با استفاده از روشهاي آماري مختلف و با تكيه بر معيار عقل سعي مي‌كند داده‌ها را در جهت آزمون اهداف تحقيق و ارزيابي آنها مورد بررسي قرار دهد. براي اينكه اين امر به نحو صحيح انجام گيرد، داده‌هاي جمع‌آوري شده، بايستي به طور علمي و با روشهاي آماري مناسب مورد پردازش قرار گيرد و به صورت اطلاعات قابل استفاده درآيند. در اين فصل به تجزيه و تحليل داده‌هاي حاصل از پرسشنامهها با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي پرداخته شده است. ابتدا ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي نمونههای آماري توصيف شده، سپس نرمال بودن توزيع متغیرهای پژوهش(جهتگیریهای مذهبی، سرسختی روانشناختی و میزان هیجانخواهی) بررسي شده است. در پايان با استفاده از آزمونهاي آمار استنباطي به بررسي فرضيه‌هاي تحقیق مبادرت شده است. 4-۲ : شاخص های توصیفی مربوط به دو گروه نخبه و عادی شاخصهای توصیفی متغیرهای تحقیق در دو گروه ورزشکاران نخبه و غیرنخبه در جدول 4-۱ ارائه شده است. جدول 4-۱: شاخصهای توصیفی متغیرهای تحقیق در دو گروه ورزشکاران نخبه و غیر نخبه متغیرگروهتعدادمیانگینانحراف معیارکمترین نمرهبیشترین نمرههیجانخواهینخبه4010/262/38-10غیرنخبه4030/343/412-8جهتگیری مذهبی بیرونینخبه4055/3143/61746غیرنخبه4007/3287/41842جهتگیری مذهبی درونینخبه4037/3160/32338غیرنخبه4060/3145/32437سرسختی روانشناختینخبه4055/5229/133381غیرنخبه4062/4371/102266 نتایج جدول 4-۱ نشان میدهد که میانگین افراد عادی در میزان هیجانخواهی (30/3) بیشتر از نخبگان میباشد، همچنین میزان گرایش مذهب بیرونی در افراد عادی (07/32) و نیز میزان گرایش مذهب درونی در افراد غیرنخبه (60/31) بیشتر از نخبگان میباشد، در حالیکه میانگین سرسختی روانشناختی نخبگان (60/31) بیشتر از افراد عادی میباشد. 4-۳ : بررسی نرمال بودن توزیع متغیرهای پژوهش در جدول 4-۲ نتایج آزمون کالموگروف- اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها جهت انجام آزمونهای پارامتریک گزارش شده است. جدول 4-۲: نتایج آزمون کالموگروف- اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها متغیرz K-S pنتیجههیجانخواهی14/006/0نرمالجهتگیری مذهبی بیرونی09/020/0نرمالجهتگیری مذهبی درونی13/006/0نرمالسرسختی روان شناختی12/007/0نرمال با توجه به جدول 4-۲ آماره z کالموگروف– اسمیرنف برای تمامی متغیرها در سطح 05/0 معنیدار نمیباشد. با توجه به این یافتهها میتوان گفت که توزیع متغیرها نرمال بوده و می توان از آزمونهای پارامتریک برای بررسی سئوالات پژوهش استفاده نمود. 4-۴: یافتههای استنباطی پژوهش در این قسمت، یافتههای استنباطی پژوهش در قابلیت پاسخگویی به سؤالات یا آزمون فرضیهها ارائه میشوند. برای نیل به این امر پس از بیان هر سؤال یا فرضیه، آمارههای توصیفی مربوط به آن سؤال ارائه شده و در نهایت آزمون استنباطی مربوط به آن سؤال یا فرضیه انجام شده و نتایج آن گزارش میشود. فرضیۀ۱) بین جهتگیریهای مذهبی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت وجود دارد. با توجه به این که جهتگیری مذهبی دارای دو بُعد بیرونی و درونی می باشد. جهت آزمون این فرضیه از دو آزمون t استفاده شد. الف) نتایج آزمون لوین جهت بررسی همگنی واریانسهای دو گروه نخبه و غیر نخبه در متغیر جهتگیری مذهبی بیرونی، نشان داد که واریانس این متغیر در هر دو گروه یکسان میباشد (58/2f= ، 11/0.(P< بنابراین نتایج آزمون t با فرض برابری واریانس ها در جدول 4-۳ ارائه شدهاند. جدول 4-۳: نتایج آزمون t جهت مقایسه میانگین دو گروه در جهتگیری مذهبی بیرونی گروهتعدادمیانگینS.Dتفاوت میانگینهاtd.f pنخبه4055/3143/652/0-41/0-7868/0غیرنخبه4007/3287/4 با توجه به جدول 4-۳ بین میانگین جهتگیری مذهبی بیرونی در بین ورزشکاران نخبه و عادی تفاوت معنیداری وجود ندارد. (41/0-t= ، 68/0.(P< ب) نتایج آزمون لوین جهت بررسی همگنی واریانسهای دو گروه نخبه و غیر نخبه در متغیر جهتگیری مذهبی درونی، نشان داد که واریانس این متغیر در هر دو گروه یکسان میباشد(02/0f= ، 88/0.(P< بنابراین نتایج آزمون t با فرض برابری واریانسها در جدول 4-۴ ارائه شدهاند. جدول 4-۴: نتایج آزمون t جهت مقایسه میانگین دو گروه در جهتگیری مذهبی درونی گروهتعدادمیانگینS.Dتفاوت میانگینهاtd.f pنخبه4037/3160/322/0-28/0-7878/0غیرنخبه4060/3245/3 با توجه به جدول4-۴ بین میانگین جهتگیری مذهبی درونی در بین ورزشکاران نخبه و عادی تفاوت معنیداری وجود ندارد. (28/0-t= ، 78/0.(P< فرضیۀ 2): بین میزان هیجانخواهی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت وجود دارد. جهت آزمون این فرضیه از روش آزمون t استفاده شد. نتایج آزمون لوین جهت بررسی همگنی واریانسهای دو گروه نخبه و عادی در متغیر میزان هیجانخواهی، نشان داد که واریانس این متغیر در هر دو گروه یکسان میباشد (27/2f= ، 16/0.(P< بنابراین نتایج آزمون t با فرض برابری واریانسها در جدول 4-۵ ارائه شدهاند. جدول 4-۵: نتایج آزمون t جهت مقایسه میانگین دو گروه در میزان هیجانخواهی گروهتعدادمیانگینS.Dتفاوت میانگینهاtd.f pنخبه4010/263/340/597/578001/0غیرنخبه4030/3-43/4 با توجه به جدول 4-۵ بین میانگین هیجانخواهی در بین ورزشکاران نخبه و غیر نخبه تفاوت معنیداری وجود دارد. (97/5t= ، 001/0.(P= به این صورت که میزان هیجانخواهی ورزشکاران نخبه (10/2) بیش از میانگین هیجانخواهی در ورزشکاران غیرنخبه(30/3-) میباشد، به عبارت دیگر با توجه به منفی بودن میانگین هیجانخواهی ورزشکاران غیرنخبه میتوان گفت که ورزشکاران غیر نخبه در مقایسه با ورزشکاران نخبه هیجانگریز هستند. فرضیۀ 3): بین سرسختی روانشناختی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت وجود دارد. جهت آزمون این فرضیه از روش آزمون t استفاده شد. نتایج آزمون لوین جهت بررسی همگنی واریانسهای دو گروه نخبه و غیرنخبه در متغیر سرسختی روان شناختی، نشان داد که واریانس این متغیر در هر دو گروه یکسان میباشد (70/3f= ، 06/0.(P< بنابراین نتایج آزمون t با فرض برابری واریانسها در جدول 4-۶ ارائه شدهاند. جدول 4-۶: نتایج آزمون t جهت مقایسه میانگین دو گروه در میزان سرسختی روانشناختی گروهتعدادمیانگینS.Dتفاوت میانگینهاtd.f pنخبه4055/5229/1392/831/378001/0غیرنخبه4062/4371/10 با توجه به جدول 4-۶ بین میانگین سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت معنیداری وجود دارد. (31/3t= ، 001/0.(p= به این صورت که میزان سرسختی روانشناختی ورزشکاران نخبه (55/52) بیش از میانگین سرسختی روانشناختی در ورزشکاران غیرنخبه (62/43) میباشد. سؤال 1: آیا جهتگیریهای مذهبی و سرسختی روانشناختی میتواند در ورزشکاران نخبه و غیرنخبه هیجانخواهی را پیشبینی کند؟ الف) آیا جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی میتواند در ورزشکاران نخبه، هیجانخواهی را پیشبینی کند؟ برای پیشبینی میزان هیجانخواهی ورزشکاران نخبه از روی متغیرهای پیشبین جهتگیریهای مذهبی و سرسختی روانشناختی از روش رگرسیون چندگانۀ استاندارد استفاده شد، که نتایج آن در جدول 4-۷ ارائه شده است. جدول 4-۷: ماتریس همبستگی بین متغیرهای مورد پژوهش nمتغیر12341هیجان خواهی12جهتگیری مذهبی بیرونی11/0-13جهتگیری مذهبی درونی05/016/0-14سرسختی روانشناختی14/013/0-07/01 نتایج جدول 4-۷، نشان میدهد که هیچ یک از متغیرهای پژوهش حاضر رابطۀ معناداری با هم ندارند. سؤال1: آیا جهتگیریهای مذهبی و سرسختی روانشناختی میتواند در ورزشکاران نخبه، هیجانخواهی را پیشبینی کند؟ الف) آیا جهتگیریهای مذهبی و سرسختی روانشناختی میتواند در ورزشکاران غیرنخبه، هیجانخواهی را پیشبینی کند؟ برای پیشبینی میزان هیجانخواهی ورزشکاران نخبه از روی متغیرهای پیشبین جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی، از روش رگرسیون چندگانۀ استاندارد استفاده شد، که نتایج آن در جدول 4-۸ ارائه شده است. جدول 4-۸: ارزیابی مدل پیشبینی هیجانخواهی از روی جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی PR2Rfd.fمیانگین مجذوراتمجموع مجذوراتمدل75/003/018/040/0353/559/16رگرسیون3675/1301/495باقیمانده3960/511کل نتایج جدول 4-۸ نشان میدهد که مدل رگرسیون ارائه شده با (40/0 F=) معنیدار نمیباشد (75/0P< ). و میزان پیشبینی مدل (03/0R2= ) در حد بسیار کمی میباشد. لذا میتوان گفت که متغیرهای جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه قادر به پیشبینی هیجانخواهی نیستند. در ادامه در جدول 4-۹ به ارزیابی هر یک از متغیرهای پیشبین پرداخته شده است. جدول 4-۹: ارزیابی سهم هر یک از متغیر های پیش بین در مدل Pخطای استانداردtBetaBمدل62/009/051/0-08/0-05/0-جهتگیری مذهبی بیرونی39/017/086/015/015/0جهتگیری مذهبی درونی72/005/036/0-06/0-02/0سرسختی روانشناختی نتایج جدول 4-۹ نشان میدهد که هیچ کدام از متغیرهای پیشبین جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی در پیشبینی هیجانخواهی ورزشکاران نخبه معنادار نمیباشند، با اینحال بیشترین سهم پیشبین مربوط به جهتگیری مذهبی درونی (86/0, t= 15/0=β) میباشد. ب) آیا جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی میتواند در ورزشکاران غیر نخبه، هیجانخواهی راپیشبینی کند؟ برای پیشبینی میزان هیجانخواهی ورزشکاران غیرنخبه از روی متغیرهای پیشبین جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی از روش رگرسیون چندگانۀ استاندارد استفاده شد، که نتایج آن در جدول 4-۱۰ارائه شده است. جدول 4-1۰: ارزیابی مدل پیشبینی هیجانخواهی از روی جهت گیری مذهبی و سرسختی روانشناختی PR2Rfd.fمیانگین مجذوراتمجموع مجذوراتمدل73/003/019/044/0394/881/26رگرسیون3649/2059/737باقیمانده3940/764کل نتایج جدول 4-۱۰ نشان میدهد که مدل رگرسیون ارائه شده با (44/0 F=) معنیدار نمیباشد (73/0P< ). و میزان پیشبینی مدل (03/0R2= ) در حد بسیار کمی میباشد. لذا میتوان گفت که متغیرهای جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران غیرنخبه قادر به پیشبینی هیجانخواهی نیستند. در ادامه در جدول 4-۱۱ به ارزیابی هر یک از متغیرهای پیشبین پرداخته شده است. جدول 4-۱۱: ارزیابی سهم هر یک از متغیرهای پیشبین در مدل Pخطای استانداردtBetaBمدل41/015/084/0-14/0-13/0-جهتگیری مذهبی بیرونی99/021/001/001/001/0جهتگیری مذهبی درونی37/007/090/0-15/0-06/0سرسختی روانشناختی نتایج جدول 4-1۱ نشان میدهد که هیچ یک از متغیرهای پیش بین جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی در پیش بینی هیجانخواهی ورزشکاران غیرنخبه معنادار نمیباشند، با این حال بیشترین سهم پیشبین مربوط به سرسختی روانشناختی (90/0-, t= 15/0-=β) میباشد. 4-۵: خلاصه و جمع بندی یافتههای فصل چهار پژوهش حاضر بر اساس نتایج آزمونهای آماری استنباطی در قالب آزمودن فرضیهها و پاسخ به سؤالات نشان داد که، بین جهتگیریهای مذهبی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه، تفاوت معنیداری وجود ندارد؛ با این حال نتایج آزمون فرضیۀ دوم نشان داد که بین میانگین هیجانخواهی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت معنیداری وجود دارد. به این صورت که میزان هیجانخواهی نخبه (10/2) بیش از میانگین هیجانخواهی در ورزشکاران غیرنخبه (30/3-) میباشد، و نیز نتایج آزمون فرضیۀ سوم نشان داد که بین میانگین سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه، تفاوت معنیداری وجود دارد. به این صورت که میزان سرسختی روانشناختی ورزشکاران نخبه (55/52) بیش از میانگین سرسختی روانشناختی در ورزشکاران غیرنخبه (62/43) میباشد. همچنین نتایج بررسی سؤال پژوهشی نشان داد که متغیرهای پیشبین جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه، قادر به پیشبینی هیجانخواهی نیستند. فصل پنجم «نتیجهگیری » 5-1 مقدمه در این بخش، بر اساس دادههای پژوهش و عملیات آماری به بررسی نتایج آزمون فرضیههایی که در فصل اول مطرح شده میپردازیم و دادههای جمع آوریشده از اجرای پرسشنامهها را مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار میدهیم و این نتایج را با تحقیقات قبلی در این زمینه مقایسه و بررسی میکنیم و در جهت تبیین نتایج کوشش برخواهیم آمد. 5-2 خلاصۀ تحقیق هر پژوهش به قصد یافتن پاسخ به یک یا چند پرسش اساسی صورت میگیرد. این پژوهش نیز با هدف مقایسۀ هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی با جهتگیری مذهبی ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا انجام گرفته است. هدف عمده، پاسخ به سؤالات اساسی تحقیق و آزمون فرضیات تحقیق میباشد. جامعۀ آماری این تحقیق را کلیۀ ورزشکاران نخبه و غیرنخبۀ کاراتهکا تشکیل میدهد. نمونۀ آماری پژوهش ۸0 نفر از ورزشکاران کاراتهکا بود که ۴۰ نفر بعنوان ورزشکار نخبه که سابقۀ حضور در تیم ملی کاراته را داشته و یا دارند و ۴۰ نفر هم بعنوان ورزشکاران غیرنخبه که از ورزشکاران با سطوح ورزشی پایینتر، بعنوان مثال در هیأتها، باشگاهها و تیمهای شهرستانی انتخاب شدند. نمونه، برای دو گروه، روش نمونه گیری غیر تصادفی و هدفمند بود و برای انتخاب، از ورزشکاران در دسترس نمونهگیری انجام شد. روش تحقیق از نوع علی- مقایسهای میباشد. ابزار جمعآوری اطلاعات شامل پرسشنامۀ هیجان خواهی زاکرمن، سرسختی روانشناختی اهواز و مقیاس جهتگیری مذهبی آلپورت بود. پس از جمع آوری پرسشنامهها، اطلاعات ثبت و با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل آماری صورت گرفت، داده ها در دو بخش توصیف آماری شامل فراوانی، میانگین، انحراف معیار و استنباط آماری شامل تی استودنت و رگرسیون چندگانۀ استاندارد تجزیه و تحلیل شدند. از آنجا كه انجام فعاليتهاي ورزشي، به افزايش سلامت عمومي جسمي و رواني ميانجامد و همچنين، به دليل اينكه عواملي چون هیجانخواهی، سرسختی روانشناختی و جهتگیری مذهبی در رفتارهاي هدفمند، اهميت زيادي دارند، اين امكان نيز وجود دارد كه انجام فعاليت هاي ورزشي به افزایش هیجانخواهی و در نتيجة آن، شاید به سرسختی روانشناختی و جهتگیری مذهبی نيز كمك كند. با توجه به موارد پيش گفته، مسألة اصلي تحقيق حاضر اين بود كه آیا جهتگیریهای مذهبی و سرسختی روانشناختی میتواند در ورزشکاران نخبه و غیر نخبه، هیجانخواهی را پیشبینی کند؟ در این پژهش فرضیات زیر مورد بررسی قرار گرفتند: ۱) بین جهتگیری مذهبی ورزشکاران نخبه و غیر نخبه تفاوت وجود دارد. ۲) بین میزان هیجانخواهی ورزشکاران نخبه و غیر نخبه تفاوت وجود دارد. ۳) بین سرسختی روانشناختی ورزشکاران نخبه و غیر نخبه تفاوت وجود دارد. ۴) جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی میتواند در ورزشکاران نخبه و غیر نخبه هیجانخواهی را پیشبینی کند. یافتههای پژوهش حاضر بر اساس نتایج آزمونهای آماری استنباطی شامل آزمون تی مستقل و رگرسیون چندگانۀ استاندارد در قالب آزمودن فرضیهها و پاسخ به سئوالات نشان داد که، بین جهتگیری مذهبی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت معنیداری وجود ندارد؛ با این حال نتایج آزمون فرضیۀ دوم نشان داد که بین میانگین هیجانخواهی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت معنیداری وجود دارد. به این صورت که میزان هیجانخواهی نخبه(10/2) بیش از میانگین هیجانخواهی در ورزشکاران غیرنخبه(30/3-) میباشد، و نیز نتایج آزمون فرضیۀ سوم نشان داد که بین میانگین سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت معنیداری وجود دارد. به این صورت که میزان سرسختی روانشناختی ورزشکاران نخبه(55/52) بیش از میانگین سرسختی روانشناختی در ورزشکاران غیرنخبه(62/43) میباشد. همچنین نتایج بررسی سؤال پژوهشی نشان داد که متغیرهای پیشبین جهتگیری مذهبی و سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه قادر به پیشبینی هیجانخواهی نیستند. 5-۳ بحث و بررسی برای مدیریت حرفهای و علمی ورزش، شناسایی عوامل و فاکتورهای روانشناختی تاثیرگذار بر رفتار موفقیتآمیز ورزشی ضروری به نظر میرسد. از اینرو در این پژوهش برای شناخت برخی از این ویژگیها و خصیصههای روانشناختی مؤثر بر عملکرد ورزشی، فرضیههایی ارائه گردید که در فصول گذشته بدانها پرداخته شد و بنابر تحقیقات صورت گرفته اثبات یا رد گردیدند. نتایج به دست آمده در ارتباط با فرضیههای تحقیق نشان داد که درمجموع از میان چهار فرضیه ای که در این پژوهش مورد تحقیق و بررسی قرار گرفتند، فرضیۀ اول و آخر رد شد و فرضیههای دیگر تایید شدند. با توجه به موارد فوق هر چند كه زمينۀ مطالعه حاضر به طور اختصاصي ورزشكاران رشته کاراتهکا را در برميگيرد، اما به دليل محدوديت پيشينه تحقيق در زمينه خاص رشتههاي مختلف ورزشي و محدودیت جامعۀ ورزشکاران نخبۀ کاراتهکا موارد چنداني يافت نشد كه بتوان نتايج يافتههاي اين مطالعه را با آنها مقايسه نمود. فرضیۀ اول طبق فرضیۀ اول بین جهتگیری مذهبی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه کاراتهکا تفاوت وجود دارد. از این تحقیق میتوان چنین نتیجه گرفت که بین جهتگیریهای مذهبی دو گروه با یکدیگر اختلاف معنیداری وجود ندارد. بنابراین طبق نتایج تحقیقات صورت گرفته در خصوص اثبات یا رد این فرضیه میتوان اینگونه نتیجه گرفت که بین جهتگیری های مذهبی دو گروه با یکدیگر اختلاف معنیداری وجود ندارد، لذا فرضیۀ پژوهشی فوق رد میگردد. این مطالعه با مطالعات‌ استروچ(۲۰۰۴)، که نشان می‌دهد جهتگیری مذهبی ورزشکاران بالاتر از غیر ورزشکاران بود، مغایرت دارد. احتمالاً علت این تناقض، استفاده از ابزار متفاوت و همچنین جامعۀ آماری متفاوت میباشد. همچنین نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقی که بلیک(۲۰۰۸) در خصوص بررسی تعهدات مذهبی، جهتگیری مذهبی و روحیۀ دیانت و مذهبی بودن در میان ورزشکاران و غیرورزشکاران، مغایرت دارد. بنابر نتایج تحقیق وی، تبعیت و پیروی از جهت گیری مذهبی در ورزشکاران نسبت به غیر ورزشکاران بالاتر بود. احتمالاً یکی از دلایل عدم همخوانی این نتایج درخصوص نوع ابزار استفاده شده و جامعۀ آماری متفاوت انتخابی و مورد استفاده با پژوهش حاضر بوده است. همچنین این عدم همخوانی میتواند به این دلیل باشد که تمام افراد نمونۀ آماری این تحقیق از میان ورزشکاران بوده ولی در تحقیق بلیک از دو گروه ورزشکاران و غیر ورزشکاران استفاده شده است. اما پژوهش حاضر با پژوهش غیاثوند(۲۰۰۷) که نتیجه گرفته بود اختلاف معناداری میان ورزشکاران و غیر ورزشکاران وجود ندارد، همخوانی دارد. از این جهت که به احتمال زیاد مذهب و جهتگیریهای مذهبی میتواند در رفتارها و شیوۀ زندگی افراد یک جامعه اثرگذار باشد و موجبات تغییراتی در شخصیت افراد را فراهم آورد و یا هدایتگر انسانها در مسیر زندگی باشند، مطالعۀ بیشتری را در این زمینه میطلبد. برای دستیابی به دیدگاهی واقعبینانه و فراگیر در حیطۀ روانشناختی مذهبی، بایستی دانست که چرا با وجود فرهنگ و ارزشهای مذهبی تقریباً یکسان در یک جامعه، برخی از افراد گرایش به مذهب دارند و برخی از آن روگردانند. جهتگیری مذهبی ممکن است، نقش مهمی در کمک به افراد در درک و مقابله با حوادث زندگی، بواسطۀ ارائۀ راهنمایی، حمایت و امید دادن داشته باشد. فرضیۀ دوم طبق فرضیۀ دوم بین میزان هیجانخواهی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه تفاوت وجود دارد. از این تحقیق میتوان چنین نتیجه گرفت که بین میانگین هیجانخواهی در بین ورزشکاران نخبه و غیر نخبه تفاوت معنیداری وجود دارد. به این صورت که میزان هیجانخواهی نخبه(10/2) بیشتر از میانگین هیجان خواهی در ورزشکاران غیرنخبه(30/3-) می باشد. پژوهش حاضر با محمد نریمانی(۱۳۸۴) که به مقایسۀ خودپایی و هیجانخواهی در ورزشکاران حرفهای و غیر حرفهای پرداخت بین ورزشکاران حرفهای، غیر حرفهای و افراد غیر ورزشکار در متغیرهای خودپایی و هیجانخواهی تفاوت معنیداری وجود دارد و سطح هیجانخواهی در افراد غیر ورزشکار نسبت به ورزشکاران حرفهای و غیر حرفهای بالاتر میباشد مغایر میباشد که دلیل این مغایرت احتمالاً نوع مقایسه و جامعه پژوهش با هم میباشد. فرضیۀ سوم طبق فرضیۀ سوم، بین سرسختی روانشناختی ورزشکاران نخبه و غیر نخبه کاراتهکا تفاوت وجود دارد . با توجه به نتایج به دست آمده، بین میانگین سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه و غیر نخبه تفاوت معنیداری وجود دارد. بنابراین فرضیۀ پژوهشی فوق تأیید میگردد. نتایج این تحقیق با نتایج تحقیقات محمدعلی محمدیفر(1387) که در تحقیقی به بررسی میزان سرسختی ورزشکاران و غیرورزشکاران پرداخت و به این نتایج دست یافت که تفاوت معنیداری بین نمرات دو گروه ورزشکاران تیمی و انفرادی وجود ندارد، مغایر میباشد. احتمالاً یکی از دلایل عدم همخوانی این نتایج ، ناهمسویی نوع ابزار استفاده شده و جامعۀ آماری متفاوت انتخابی بوده است. نتایج این تحقیق حکایت از تفاوت معنیدار بین خصیصه سرسختی و زیر مقیاسهای آن در ورزشکاران نخبه و غیرنخبه داشت. همچنین طبق نتایج تحقیقی که کریمی و بشارت بدست آوردند، ورزشکاران رشتههای انفرادی به نحو قابل توجهی امتیازات بالاتری در استقلالشان کسب کردهاند اگرچه ورزشکاران رشتههای انفرادی درصد بالاتری را در سرسختی به دست آوردهاند اما این اختلاف چندان قابل توجه نیست که با یافتههای این تحقیق مغایرت دارد و احتمالاً علت این تناقض، استفاده از ابزار متفاوت و همچنین جامعۀ آماری متفاوت میباشد. 5-۴ پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی به پژوهشگران پیشنهاد میشود که: ۱)رابطۀ متغیرهای روانشناختی مانند سرسختی و هیجانخواهی را در دیگر رشتههای ورزشی مقایسه کنند. ۲) به بررسی زیر مقیاسهای هیجانخواهی( عدم بازداری، حساسیت به کسالت، ماجراجویی، تجربهجویی) با عملکرد ورزشکاران دیگر رشتهها پرداخته شود. ۳) به بررسی رابطۀ هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی با انتخاب رشتۀ ورزشی پرداخته شود. ۴) به بررسی و مقایسه متغیرهای جهتگیری مذهبی، هیجانخواهی و سرسختی روانشناختی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه با در نظر گرفتن جنس پرداخته شود. ۵) به بررسی مقایسهای هیجانخواهی، سرسختی در میان ورزشکاران رشتههای استقامتی و مقاومتی پرداخته شود. ۶) بررسی تاثیر آموزش جهتگیریهای مذهبی بر افزایش مهارتهای روانی، تعاملات اجتماعی و موفقیت ورزشکاران. 5-۵ پیشنهاد کاربردی از آنجا که هیجانخواهی، سرسختی روانشناختی و جهتگیریهای مذهبی قابل آموزش و یادگیری میباشند، مربیان میتوانند برای افزایش موفقیت ورزشکاران خود در هر سطحی اعم از نخبه و غیرنخبه به تدریس و آموزش این مؤلفهها بپردازند. قهرمانان بزرگ قادرند در شرایط مورد نیاز خود را با نیازهای روانشناختی خاص آن ورزش مانند میزان هیجانخواهی و یا سرسختی و استرس و پذیرفتن مسئولیت شخصی برای اعمال خود وفق دهند. این پژوهش میتواند مورد استفاده ارگانها و سازمانهای ورزشی مختلف، از جمله فدراسیونها و هیأتهای ورزشی در هر سطحی به منظور شناخت هرچه بیشتر و بهتر نیازهای روانشناختی ورزشکاران در راستای تعالی ورزشکاران همۀ سطوح، اعم از ورزشکاران نخبه و غیر نخبه در جهت به فعل رساندن پتانسیلهای ایشان قرار گیرد. با توجه به آنچه بیان شد دستیابی به سطوح قهرمانی، ورزشکار را در جایگاهی قرار میدهد که او را ملزم به بروز ظرفیتهای بالاتری میکند یا اینکه وجود این ظرفیتها در دستیابی به سطح قهرمانی او دخیلاند. در پایان میبایست خاطرنشان کنیم که نوع نمونهگیری داوطلبانه و نوع پژوهش(همبستگی) محدودیتهایی را در زمینۀ تعمیمپذیری یافتهها، تفسیرها و استنادهای علیتشناختی متغیرهای مورد بررسی ایجاد میکند. «منابع» منابع فارسی ۱) ابوالقاسمی، ا: (۱۳۸۴)، «مقایسۀ خودپایی و هیجان خواهی در ورزشکاران حرفه ای و غیر حرفه ای» . پژوهش در علوم ورزشی: شماره نهم. صص ۱۳۷-۱۴۹. ۲) ابوالقاسمی، ع(۱۳۸۴) . مباحث عمده و شخصیت، سازه های شخصیتی، انتشارات دانشگاه اردبیل. ۳) احتشام زاده، پ؛ برنا، م؛ و يوسفى، م.(۱۳۹۰). بررسى رابطه جهت گيرى مذهبى و باورهاى غير منطقى با افسردگى بيماران MS. يافته هاى نو در روان شناسى. سال پنجم. شماره 20 . پائيز۱۳۹۰. صص ۵۶-۶۷. ۴) اسدی نوقانی، ا؛ امیدی، ش ؛ حاجی آقاخانی، س: (۱۳۸۴)، روان پرستاری: چاپ اول، تهران، انتشارات بشری. ۵) آزموده پ؛ شهیدی ش؛ دانش ع. (1386). «رابطۀ بین جهت گیری مذهبی با سرسختی و شادکامی در دانشجویان». مجلۀ روانشناسی، سال یازدهم، شمارۀ یکم. ۶) آقامحمدیان، ح؛ حسینی، س: (۱۳۸۰)، «رابطۀ هیجان خواهی، برون گرایی و خشم در نوجوانان پسر بزهکار و عادی استان تهران» . فصلنامه اصول بهداشت روانی: سال سوم، شماره یازدهم و دوازدهم، صفحه ۸۳-۸۶. ۷) آقایی، آ : (۱۳۸۶) ، «رابطۀ هوش هیجانی با موفقیت ورزشی در ورزشکاران حرفه ای و غیر حرفه ای شهر شیراز» ، پایان نامه کارشناسی ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان. ۸)بشارت، م. ع. (1388). رابطه بین سخت رویی و مشکلات بین شخصی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه الزهرا. ۹)بهرامی احسان؛ ه، (۱۳۷۸)، «بررسی مؤلفه های بنیادین سازش یافتگی در آزادگان ایرانی» ، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس. ۱۰)بهرامی، ا؛ هادی، ا: (۱۳۸۰)، «بررسی مقدماتی میزان اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس جهت گیری مذهبی» . مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران: سال ۳۱. شماره ۱. ص: ۱۷. ۱۱)جان بزرگی، م: (۱۳۷۸): «بررسی اثربخشی روان درمانگری کوتاه مدت« آموزش خودمهارگری» با و بدون جهت گیری مذهبی(اسلامی) بر مهار اضطراب و تنیدگی» ، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس تهران. ۱۲)حسینی، آ؛ و جعفري، ع( ۱۳۸۵). هنجاریابی آزمون هوش هیجانی زاکرمن (مطالعۀ موردي دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر). فصلنامه علوم رفتاری. ۱۳)حسینی، ف؛ فریدی، م؛ حسین چاری، م. (۱۳۸۹) . پیش بینی سبک های هویت بر اساس جهت گیری های مذهبی در میان دانشجویان دانشگاه شیراز. اندیشه های نوین تربیتی، دوره ۶، شماره ۱، صص ۵۳-۷۱. ۱۴)حسینی، م؛ طباطبایی، م؛ آقامحمدیان، ح (۱۳۸۷) . « رابطۀ هیجان خواهی، برون گرایی و خشم در جوانان پسر بزهکار و عادی شهر تهران» . مجله مطالعات تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، شماره ۲۰، صص ۷۰-۸۰. ۱۵)حیدری نسب، م: (۱۳۸۳)، «رابطۀ بین ویژگیهای شخصیتی و سوگیری مذهبی در دانشجویان دانشگاه و طلبه های حوزۀ علمیه» ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی. ۱۶)خداپناهی م. (1378). «بررسی سطح تهییج طلبی دانشجویان با فعالیت ورزشی،سرعت رانندگی و شرکت در مراسم مذهبی».مجلۀ روانشناسی9، سال سوم، شمارۀ یکم. ۱۷)خداپناهی، م؛ خاکسار بلداجی، م: (۱۳۸۴)، «رابطۀ جهت گیری مذهبی و سازگاری روانشناختی در دانشجویان» . مجله روانشناسی: سال نهم، شماره ۳. ۱۸)خداپناهی، م؛ خوانین زاده، م: (۱۳۷۹)، «مطالعۀ نقش ساخت شخصیت در جهت گیری مذهبی دانشجویان» . مجله روانشناسی: سال چهارم، شماره پنجم، صص ۱۸۵-۲۰۴. ۱۹)خدایاری فرد، م؛ غباری بناب، ب؛ نصفت، م و شمشیری، ب (۱۳۷۸) . « تهیه مقیاس اندازه گیری اعتقادات و نگرش مذهبی در دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف» . گزارش نهایی طرح پژوهشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران. ۲۰)خسروجردی، ر؛ خانزاده، ع: (۱۳۸۶)، «بررسی رابطۀ هوش هیجانی با سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه تربیت معلم سبزوار» . مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار: دوره ۱۴. شماره ۲. صص: ۱۱۰-۱۱۶. ۲۱)ریو، جان مارشال (۲۰۰۱). انگیزش و هیجان، ترجمه یحیی سیدمحمدی(۱۳۸۲) تهران:مؤسسه نشر ویرایش. ۲۲)زادهوش، س؛ نشاط دوست، ح.، حقیقت، ف.، طباطبایی، ک.، و کلانتری، م.(۱۳۹۰). بررسی اثر بخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری با جهت گیری مذهبی یر رضایت زناشویی بانوان. فصلنامه مطالعات روان شناسی بالینی، سال اول، شماره سوم، تابستان ۹۰. ۲۳)زرگر، ی؛ نجاریان ب؛ نعامی. (1387). « بررسی رابطۀ ویژگی های شخصیتی(هیجان خواهی، ابراز وجود، سرسختی روان شناختی)، نگرش مذهبی و رضایت زناشویی با آمادگی اعتیاد به مواد مخدر در کارکنان یک شرکت صنعتی در اهواز». مجلۀ علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، سال پانزدهم، شمارۀ یکم، صص: 99-120. ۲۴)سهرابیان، ط. (۱۳۷۹). بررسی تأثیر نگرش مذهبی بر سازگاری فردی و اجتماعی دانش آموزان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، تهران. ۲۵)شرفی، م: (۱۳۸۰)، «جوان و بحران هویت. تهران» ، سروش ص ۱۴۶. ۲۶)شریفی، خ. عریضی، ح. نامداری، ک.(۱۳۸۴). بررسی رابطۀ بین عملکرد خانواده و سرسختی روان شناختی در دانش آموزان. دو ماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار دانشگاه شاهد، سال دوازدهم، شماره دهم، صص ۸۵-۹۴. ۲۷)شهنی ییلاق، م؛ موحد، ا و شکرکن، ح. (۱۳۸۳).بررسی رابطۀ علی بین نگرش های مذهبی، خوش بینی، سلامت روان و سلامت جسمانی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، مجلۀ علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال یازدهم، شماره ۱و۲، صص ۱۹-۳۴. ۲۸)صالحی، ن؛ محمدی آ؛ بشارت، م. ع(۱۳۸۹) . « بررسی ارتباط انعطاف پذیری شناختی و سرسختی روانشناختی با موفقیت ورزشی و سلامت روان در ورزشکاران» . دانشکده روانشناسی، دانشگاه تهران. ۲۹)عارفی، م؛ و محسن زاده، ف.(۱۳۹۰). ارتباط بین جهت گیری مذهبی، سلامت روان و جنسیت. زن: حقوق و توسعه( تحقیقات زنان)، سال پنجم، شماره سوم، صص۱۲۶-۱۴۱. ۳۰)عاصمی، ز: (۱۳۸۵)، «تأثیر مذهب در بهداشت روانی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام» ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام. ۳۱)عسگری،پ؛ روشنی، خ؛ مهری آدریانی، م. (۱۳۸۹).رابطه اعتقادات مذهبی و سلامت معنوی دانشجویان دانشگاه اهواز. یافته های نو در روانشناسی. صص ۲۷-۳۸. ۳۲)عطاری، ی؛ عباسی سرچشمه، ا و مهرابی زاده، م. (۱۳۸۵) . بررسی روابط ساده و چندگانه نگرش مذهبی، خوش بینی و سبک های دلبستگی با رضایت زناشویی در دانشجویان مرد متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز، مجلۀ علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال سیزدهم، شماره ۱، صص۹۳-۱۱۰. ۳۳)علی اکبري دهکردي، م؛ اورکی، م؛ برقی ایرانی، ز.(۱۳۹۰). بررسی رابطۀ جهتگیري مذهبی با اضطراب مرگ و از خودبیگانگی در سالمندان استان تهران. پژوهشهاي روانشناسی اجتماعی، دوره 1، شماره 2. ۳۴)علیزاده، ش. (۱۳۷۷) . ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش هیجان خواهی و بررسی رایطه آن با عملکرد تحصیلی، عزت نفس، جایگاه مهار و الگوی شخصیتی رفتاری تیپ الف. پایان نامه کارشناسی ارشد. مشهد: دانشکده علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد. ۳۵)غفوری، م؛ کمالی، م؛ و نوری، ا.(۱۳۸۷). رابطۀ انگیزه پیشرفت و سرسختی روانشناختی با هیجان خواهی و مسئولیت پذیری. دانش و پژوهش در روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، شماره سی و پنجم و سی و ششم، صص ۱۶۵-۱۸۸. ۳۶)فتحی، ک؛ هنرمند مهرابی زاده، م. (۱۳۸۶) . بررسی میزان افسردگی، هیجان خواهی، پرخاشگری و سبک های دلبستگی و تحصیلات والدین به عنوان پیش بین های وابستگی به مواد مخدر در نوجوانان پسر اهواز. مطالعات تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، شماره ۲۵، صص ۱۰۰-۱۱۴. ۳۷)فرانکن، رابرت، ای. (۱۳۸۴). انگیزش و هیجان، ترجمه حسن شمس نصرآباد، غلامرضا محمودی و سوزان امامی پور، تهران، انتشارات نی. ۳۸)فیض، ع؛ نشاط دوست، ح؛ و نائلی، ح.( ۱۳۸۸). بررسی رابطۀ سرسختی روان شناختی و روش های مقابله با تنیدگی. مجله روانشناسی ۲۰، صص ۳۰۳-۳۱۵. ۳۹)کرمی، ج؛ روغنچی، م؛ عطاری، ی؛ بشلیده، ک؛ شکری، م. (۱۳۸۵). بررسی روابط ساده و چندگانه ابعاد جهت گیری مذهبی با سلامت روانی در دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال سیزدهم، شماره ۳، صص:۳۱-۵۲. ۴۰) کلانتر، ج. (۱۳۷۷) . بررسی رابطۀ ساده و چندگانه متغیرهای سرسحتی روانشناختی، تیپ شخصیتی الف و فشارهای روانی با بیماریهای دانش آموزان پسر سال سوم نظام جدید شهرستان اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز. ۴۱)كاميار، ك؛ و سيده منوره، ي. (1386). بررسي رابطه سرسختي با هوش هيجاني و مقايسه آن در زنان و مردان دانشجوي شاغل دانشگاههاي شهر تهران، انديشه هاي نوين تربيتي صص 35-50. ۴۲)محمدی فر، م. ع؛ و محمدی فر، م. (1387). مقایسه سخت رویی دانش آموزان دختر ورزشکار و غیر ورزشکار. ۴۳)مداحي، م؛ كيخاي فرزانه، م؛ صمد زاده، م(۱۳۹۰).بررسي ارتباط ميان جهت گيري مذهبي و بهزيستي روان شناختي در دانشجويان. فصلنامه روانشناسي تربيتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تنكابن، سال دوم، شماره اول، بهار ۱۳۹۰، پیاپی ۵، صص ۵۳-۶۳. ۴۴)منصورنژاد، ز؛ کجباف، م؛ کیانی، ف؛ پورسید، س: «بررسی رابطۀ بین جهت گیری مذهبی (درونی، بیرونی) و جنسیت با اضطراب مرگ در بین دانشجویان». یافته های نو در روانشناسی: صص ۱۳۴-۱۴۱. ۴۵)میکاییلی ن؛ کلهرنیا گلکار م. (1389). «بررسی بررسی رابطۀ جهت گیری مذهبی با ویژگی های شخصیتی دانشجویان دختر و پسر». دو فصلنامۀ علمی- تخصصی، مطالعات اسلام و روان شناسی، سال چهارم، شمارۀ هفتم، صص83-94. ۴۶)نادری، ف. حسینی، م.(۱۳۸۹). رابطۀ امید به زندگی و سرسختی روانشناختی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران. فصلنامه زن و جامعه، سال اول، شماره دوم، صص ۱۲۳-۱۴۲. ۴۷)نریمانی م؛ عباسی م. (1388). «بررسی ارتباط بین سرسختی روان شناختی و خود تاب آوری با فرسودگی شغلی». فراسوی مدیریت، سال دوم، شمارۀ8، صص 75-92. ۴۸)نریمانی م؛ غفاری م؛ ابوالقاسمی ع؛ گنجی م. (1384). «مقایسۀ خودپایی و هیجان خواهی در ورزشکاران حرفه ای و غیر حرفه ای». پژوهش در علوم ورزشی، شمارل نهم، صص 137-149 سال دوم، شماره ۵. ۴۹) نریمانی، م؛ محمدامینی، ز؛ برهمند، ا؛ ابوالقاسمی، ع. (۱۳۸۶). « ارتباط سرسختی روانشناختی، سبک های تفکر و مهارت اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان» . فصلنامه علمی پژوهشی روان شناسی دانشگاه تبریز، ۵۰)نیکخو، م.(۱۳۸۶). رابطۀ هیجان خواهی مجرمان زن با تعداد محکومیت و نوع جرم آنها. روان شناسی کاربردی، دوره اول، شماره چهارم، صص: ۴۶-۵۶. ۵۱)همایی، ر. ( ۱۳۷۹) . بررسی رابطۀ فشارزاهای روانی دختران مراکز پیش دانشگاهی اهواز با سلامت روانی با توجه به نقش تعدیل کننده سرسختی روانشناختی در آنها. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز. ۵۲) یاوری؛ ف: (۱۳۸۵)، «تأثیر فیلم های معناگرا با توجه به شاخص های شخصیتی بر نگرش مذهبی و احساس معنابخش بودن زندگی در دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد» . دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی. منابع لاتین 53. Alport, G. W. & Ross, J, M.(1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and social psychology, 5, 432-443. 54. Anderson, G. , Brown, RI. (1984) Real and labatory gambling sensation seeking and arousal. British Journal of psychology, 5, 401-411. 55. Bechara, A. Dumasio, H., Tranel, D.R., Dumasio, A.(1997). Deciding advantageously befor khnowing the advantageours strategy. Since, 275, 1293-1295. 56. Blake, T.(2008). Department of sociology, Wake Forest University. 57. Boutcher, S.(1993). Emotion and Aerobic In RN. Singer, M. Murphey, LK Tennant(ETS), Handbook of research on sport psychology(pp. 779-814). New York: Mecmilan. 58. Brevik, G. (1996). Personality, sensation seeking and risk taking among Everest climber. International Journal of sport psychology, 308-320. 59. Brevik, G.(1996). Personality, Sensation seeking and risk tasking among Everest climbers. International Journal of sport psychology, 27: 308-320. 60. Bulter, L.(2002). Self- concept as a predictor of college freshman academic, adjustment colleg student Journal, 36(2), 234-246. 61. Carton, S., Jouvent, R., Widlocher,D.(1992). Cross Cultural validity of the Sensation seeking scale: Development of a french abbreviated form. Europen psychiatry, 7, 225-234. 62. Christoph, Boon A. Bert De Brabander, B. ArjenVan Witteloostuijin A(1999). The impact of Personality on behavior in the mountion climbers. Journal of 63. Personality and Individual Differences.20, 343-347. 64. Clark, D.(2004). Impulsiveness, Locus pf control, Motivation and problem gambling. Journal of Gombling studies, 20, 319-345. 65. Cronic, C. (1991). sensation seeking among mountain climbers. Journal of Personality and Individual Differences, 12(6): 653-654. 66. Daitzman, R., Zuckerman, M(1980). Disini and Individual Differences, 1, 103-110. 67. Desrosiers, A., Miller., L.(2007). Relational spirituality and depression in adolescent girl. Clin psychol, 63(10),1021-1037. 68. Estroch. A 7 et all. (2004), Astoral psychology, 52, 6, 485-489. 69. Eys, M. A., Carron, A. V.(2001). Role ambinguity task cohesion and task self-efficacy in hockey. Small group research 32, pp: 356-373. 70. Eysenck, H. J. (1991). Dimensions of Personality: 16, 5, 33 criteria for a taxonomic paradigm. Personality and Individual Differences, 12, 773-790. 71. Fehring, RJ, Miller, J. F, Shaw, C(1997). Spiritual well-being, religiosity, hope, depression and other mood states in elderly people coping with cancer. Marquette University in Milwaukee, WI, USA. Available from: http://www.pubmed.gov 72. Friends, Porn and Punk(2004). sensation seeking in Personal Relationship, Internet Activities and Music Performance among college students, California State University, Monterery Bay, 100 campus center, Building 15, seaside, California, 93-95. 73. Galek. K, Porter. M, (2010), A brief review of religious beliefs in research on mental health and ETAS theory. Journal of health care chaplaincy, pp.58-64. 74. Gebler, W. M.(2004). The Relationship of Prayer and Internal Religiosity to Mental and Spiritual well-being. Master thesis, Universit of Wisconsin-stout. 75. Ghiyasvand, A. (2007), National Studies, 2007, 30, pp.125-144. 76. Golbey,J., & Sheard, M.(2004). Mental toughness and hardiness at different levels of rugby league. Journal of Personality and Individual Differnces, 37, 933-942. 77. Goma-i-freixanct. M.(2004). Sensation seeking and participation in physical risk sport. Personality and Individual Differnces, 35,185-201. 78. Gordon, M.(1992). Self steem and Sensation seeking as predictor of leisure-time vsage and satisfaction adolescence. Journal of consulting and chinical pdychology. Vol 60, No 3pp: 595-604. 79. Hackney, C.H. & Sanders,G.S.(2003).Religiosity and mental health, Journal for the Sdentific study of Religion, 42.PP:43-55. 80. Hovavath, P., Zuckerman. M.(1993). Sensation seeking, risk appraisal, and risky behavior. Personality and Individual Differences, 14, 41-52. 81. Izard, C. E., & Malatesta, C. Z.(1987). Perspectives on emotional development: I. Differential emotions theory of early emotional development. In J.D. Osortosky(Ed). Handbook of infant development(2nd ed., pp: 494-554), New York: wiley-Interscience. 82. Khodadady, Ebrahim. Bagheri, Nader(2012). Construct Validation of a Modified Religious Orientation Scale within an Islamic Context. International Journal of Business and Social Science. Vol. 3 No. 11. 83. Khoshaba, D. M & Maddi, S. R.(1999). Early Expriences in hardiness development. Consulting Psychology Journal: Practice and Research. Vol 51(2), 106-116. 84. Kish, G. B.(1971). CPI correlation of stimulus seeking in male alcholics. Journal of clinical psychology, 27, 252-253. 85. Kobasa, S. C. (1979). Stressful life events, Personality and health: An inquiry into hardiness. Journal of Personality and social psychology, 37, 1-11. 86. Krause, N.(2003). Religious meaning and subjective wellbeing in late life. The Journal of Geruntology, 58: 160-170. 87. Kurtz, J. P, Zuckerman, M.(1978). Race and sex differences on sensation seeking scale. Psychological report, 43, 529-530. 88. Lippa, A. R.(1994). Social Psychology.(2nd ed). California Brooks/ cole Publishing. 89. Maltby, J & Day, L,(1998). Amending a measure of the quest religious orientation: applicability of the scale s use among religious and non-religious persons. Personality and Individual Differences25, 517-522. 90. Mandler, G.(1975). Mind and emotion. New York: Jhon wiley & Sons. 91. Mays V. M., Kilpatrick, R., Cochran, S.D., Calzo, J.P.(2004). The Relationship of religion/spirituality to optimism, perceived health status and HIV progression in seropositive African American men who have sex with men. International Conference on AIDS. University of California, school of California, United states of America. 92. Mccoubrie, R.& Davies, A.N. (2006). Is there a correlation between spirituality and anxiety and depression in patients wigt advanced concer? Support care cancer, 14(10), 1070-1071. 93. Mccutcheon, L.(1980). Running and Sensation seeking. Northern Virginia Community College Journal Fall Issue.11. 94. McFarland, M. J.(2009). Religion and Mental Health among Older Adults: Do the Mental Effect of Religious Involvement Vary by Gender? Department of sociology, University of Texas, Austin, TX 78705. 95. Mehrparvar, Atena., Moghaddam, Amir., Raghibi, Mahvash., Mazaheri, Mehrdad., Behzadi, Fatemeh.(2012). A Comparative Study of Psychological Hardiness and Coping Strategies in Female Athlete and Non- Athlete Students. International Research Journal of Applied and Basic Sciences. Vol., 3 (4), 817-821. 96. Messay, B.(2010). The Relationship between Quest Religious orientation, forgiveness and mental health. Master thesis, university of Dayton. 97. Morgan. P. D, Gaston, J & Mock. V.(2006). Spiritual well-being, religious coping, and the quality of life of African American breast cancer treatment:a pilit study. Department of Nursing, Fayettvile state university, 17(2): 73-78. 98. Noil, M.K.& Mingine, P.(1988). Life stress and depression in university students: clinical ustrations of recens research. Journal American College Health, 38(4), 235-240. 99. Ongen, D.(2007). The relationship between Sensation seeking and Gender orientations among Turkish University student. Springer sciences,57, 111-118. 100. Pargament KI, et all. Religion and the problem solving process: Three style of coping. Journal for the Scientific study of Religion. 1998; 27(1) : 90-104. 101. Patton & Goldenberg.(1999). Hardiness and Anexiety as predictors of Academic Success in first-rate Full-time and Part-time RN students. The Journal of Consulting Education in Nursing. Vd 30,ISS. 4, pq, 158, 10 pags. 102. Robinson, D, W.(1985). Stress seeking: selected behavioral characteristic of elite rock climbers. Journal of psychology, 7, 400-404. 103. Rosenbhitt, J. C., Soler, H., Jhonson, S.E, quadagno, D.M.(2001). Sensation seeking and hormons in men and women: Exploring the link. Hormons and behavior, 40, 396-402. 104. Rossi, B., Ceratti, L.(1993). The Sensation seeking in mountion athletes assessed by Zuckermans Sensation seeking scale. International Journal of sport psychology, 24, 417-431. 105. Rowat, Wade C., Shmitt, David, P.(2003). Associations Between Religious Orientation and Varieties of Sexual Experience. Journal for the Scientific Study of Religion 42:3, 455–465. Selingman, M., & Csikszentmihalyi, M.(2000). Positive psychology: An Introduction. American Psychologist, 55, 5-14. 106. Show, A & Joseph S, (2004). Principal components analysis of Maltby and 107. Day s (1998) amended quest religion scale: A relationship of the three component structure, Personality and Individual Differnces, 37, 1425-1430. 108. Slanger, E., Rudestan,K. E.(1997). Motivation and disinhibition in high risk sport: Sensation seeking and self-efficacy. Journal of Research in personality, 31, 355-374. 109. Spikla B, Shaver P, Kirkpatrick L. A general attribution theory for the psychology of religion. Journal for the scientific study of Religion. 1985; 24: 1-20. 110. Tomkins, W.(1960). Affect, imagery and consciousness: The Positive affects(Vol.1). New York: springer. Ward, A. M.(2010). The Relationship between Religiosity and Religious Coping to stress Reactivity and Psychological well-being. Phd dissertaions, Georgia state University. 111. Yanovizky, I.(2005). Sensation seeking and adolescent druguse: The mediation role of association with deviate peers and pro-drug discussions. Health communication. 112. Zaleski, Z.(1084). Sensation seeking and adolescent druguse:The Pesonality and Individual Difference, s, 5, 607-608. 113. Zuckerman, M. (1979). sensation seeking: Beyond the optimum level of arousal. Hillsdale, N. J. Lawrence Erlbaum Associates. 114. Zuckerman, M.(1994). Behavioral experiences and biosocial bases of sensation seeking. New York: Cambridge University Press. 115. Zuckerman, M., Kuhlman, D.M(1991). Five(or three) robust questionnaire scale factor of Personality without Culture. Personality and Individual Differences, 12, 929-941. « پیوست و ضمائم» ضمیمۀ « الف» پرسشنامۀ جهتگیری مذهبی آلپورت 13102341143000197739010160004453255457200048831504889500جنس: مرد زن تاریخ تولد: وضعیت تأهل: مجرد متأهل شغل: میزان تحصیلات: رشتۀ ورزشی: سطح: میزان سابقۀورزشی: محل سکونت: 2533655143500136461551435002501265514350034277305143500میزان حضور در مراسم مذهبی: همیشه غالباً به ندرت هرگز با سلام پاسخگوی گرامی، با عنایت به اینکه پاسخهای ارائه شده از سوی شما با کمال امانتداری حفظ خواهد شد، خواهشمند است با صداقت به سئوالات مطرح شده پاسخ داده و هیچ پرسشی را بدون پاسخ نگذارید. ضمناً چنانچه با هیچکدام از گزینه های سئوالاتی از این پرسشنامه موافق نبودید جمله« نظری ندارم» را در مقابل آن بنویسید. 1)فکر میکنم که مذهب تنها در هنگام غمها و بدبختیهاست که به من بیشترین آسودگی و آرامش را میبخشد. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 2) یکی از دلایل اینکه به اماکن مذهبی میروم این است که چنین حضوری به استحکام روابط دوستانۀ من در اجتماع کمک میکند. الف)کاملاً نادرست است ب) تقریباً نادرست است ج)تقریباً درست است د) کاملاً درست است 3) هدف از عبادات مذهبی تأمین یک زندگی شاد و آرام است. الف) کاملاً مخالفم ب)تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 4) برای من داشتن یک زندگی اخلاقی مهمتر از اعتقادات مذهبی است. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 5) اگرچه من فردی مذهبی هستم، اما اجازه نمیدهم که ملاحظات مذهبی در امور روزمرۀ زندگیام دخالت کند. الف) در مورد من کاملاً نادرست است ب)در مورد من تقریباً نادرست است ج) در مورد من تقریباً درست است د) در مورد من کاملاً درست است 6) مسجد به عنوان یک مکان برای فراهم کردن روابط اجتماعی خوب، بسیار مهم است. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 7) اگرچه من فردی مذهبی هستم اما فکر میکنم چیزهای مهمتری نیز در زندگیام وجود دارد. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 8) من عمدتاً به این دلیل نماز میخوانم که به من آموزش دادهاند که نماز بخوانم. الف) در مورد من کاملاً نادرست است ب)در مورد من تقریباً نادرست است ج) در مورد من تقریباً درست است د) در مورد من کاملاً درست است 9) من عمدتاً به این دلیل به مکانهای مذهبی میروم که در چنین اماکنی از ملاقات افرادی که آنها را در آنجا میشناسم، لذت میبرم. الف) در مورد من کاملاً نادرست است ب)در مورد من تقریباً نادرست است ج) در مورد من تقریباً درست است د) در مورد من کاملاً درست است 10) گاهی اوقات ضروری میبینم که به منظور حفظ رفاه اقتصادی و اجتماعیام در اعتقادات مذهبیام تجدیدنظر کنم. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 11) من عمدتاً به خاطر کسب حمایت و آرامش نماز می خوانم. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 12) مذهب همان کاری را میکند که عضویت من در گروه آشنایان و دوستان میکند، یعنی کمک میکند که زندگیام را متعادل و پایدار نگه دارم. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 13) تلاش زیادی میکنم که مذهب را در تمام اعمال و رفتار زندگیام وارد کنم. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 14) اغلب حضور خداوند را در زندگیام احساس می کنم. الف) کاملاً درست است ب) تقریباً درست است ج) تقریباً نادرست است د) کاملاً نادرست است 15) اعتقادات مذهبی من پشتوانۀ واقعی دیدگاه کلی من به زندگی هستند. الف) کاملاً همینطور است ب) تقریباً همینطور است ج) تقریباً اینطور نیست د) مطلقاً اینطور نیست 16) نمازهایی که در هنگام تنهاییام میخوانم به همان اندازه که آنها را در جمع میخوانم برایم حس و معنا دارند. الف) تقریباً همیشه ب) اغلب موارد ج) بعضی مواقع د) به ندرت 17) اگر اتفاق غیر منتظرهای برایم پیش بیاید به مسجد میروم. الف) بیش از یکبار در هفته ب) حدوداً هفتهای یکبار ج) کمتر از یکبار در ماه د)کمتر از یکبار در سال 18) اگر قرار باشد که در مسجد به یکی از گروه های زیر ملحق شوم، ترجیح میدهم که: 1- به گروهی که مشغول خواندن قرآن هستند ملحق شوم. 2- به گروهی که فعالیتهای سیاسی انجام می دهند ملحق شوم. الف) ترجیح میدهم که به گروه اول ملحق شوم. ب) احتمالاً گروه اول را ترجیح خواهم داد. ج) احتمالاً گروه دوم را ترجیح خواهم داد. د) ترجیح میدهم به گروه دوم ملحق شوم. 19) مذهب از این لحاظ مهم است که به بسیاری از سئوالات من در خصوص معنای زندگی پاسخ میدهد. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم 20) من پیرامون مذهب خودم مطالعات زیادی انجام میدهم. الف) اغلب ب) معمولاً ج) به ندرت د) هرگز 21) برای من مهم است که اوقاتی از وقت خود را صرف تأمل و تفکر در مورد مذهب بکنم. الف) کاملاً مخالفم ب) تقریباً مخالفم ج) تقریباً موافقم د) کاملاً موافقم ضمیمۀ « ب» مقیاس سرسختی روانشناختی اهواز خواهشمند است جملات زیر را به دقت بخوانید و یکی از چهار گزینه که به بهترین وجه ممکن با خصوصیات شخصی شما انطباق دارد را انتخاب نمایید. 2559054171950091186041719500141160541719500180276541719500 هرگز بندرت گاهی اوقات بیشتر اوقات 1)خوب میدانم که چه عقاید و افکاری دارم. 255905635000911860635000141160563500018027656350002)احساس میکنم عمرم صرف انجام کارهایی شده که بامعنا و ارزشمندند. 2559052794000911860279400014116052794000180276527940003) تلاش من در نتایج و پیامدهای زندگیام مؤثر است. 2559053810000911860381000014116053810000180276538100004) تصمیمگیری در مورد مسائل برایم آسان است. 1802765139700014116051397000911860139700025590513970005) از شرکت کردن در بحثها و گفتگوهای اجتماعی استقبال میکنم. 2559051968500911860196850014116051968500180276519685006) در مقابل مسائل زندگی دچار سردرگمی میشوم. 255905317500911860317500141160531750018027653175007) حوادث فشارزای زندگی برایم تهدید آمیزند. 2559054356100091186043561000141160543561000180276543561000255905-127000911860-1270001411605-1270001802765-1270008) اگر فردی سعی کند مرا آزار دهد، حقش را کف دستش میگذارم. 9) واقعیات برای من جالب تر از رؤیاها هستند. 255905365760001418590357505001802765357505002559053810009118603810001411605381000180276538100010) هر قدر هم که سخت تلاش میکنم، کوشش هایم بدون ثمر هستند. 91186012700011) زندگی روزانۀ من پر از چیزهایی است که برایم جالبند. 2559057620009118607620001411605762000180276576200012) هر چقدر سخت کوشتر باشم، در رسیدن به اهداف خود موفقترم. 2559051905009118601905001411605190500180276519050013) پرشورترین و مهیجترین چیز برایم خیالبافی است. 255905426720009118604267200014116054267200018027654267200025590512700009118601270000141160512700001802765127000014) زندگی کاری من جالب است. 15) در برقراری تماس چشمی با دیگران راحت هستم 1418590-190500911860508000255905571500180276557150016) از قرار گرفتن در موقعیت های نا آشنا استقبال میکنم. 25590526670009334502032000141160518415001802765266700017) تغییرات زندگی را تهدیدی برای امنیت و آسایش خود تلقی میکنم. 2559053175001411605317500180276531750092900531750018) به سختی تسلیم تقدیر و سرنوشت خود میشوم. 25590522225001411605222250018027652222500929005222250019) در هنگام بیماری تحمل بالایی دارم. 25590526035001411605260350018027652603500929005260350020) در تغییر دادن عقیدۀ نزدیکانم موفقم. 2559057620001411605762000180276576200092900576200021) این سیاستمداران هستند که بر زندگی ما حکومت میکنند. 25590521590001411605215900018027652159000929005215900022) هنگام رویارویی با مشکلات، تمرکز حواس خود را حفظ میکنم. 25590515240001411605152400018027651524000929005152400023) از موقعیت های مبهم و غیر قابل پیش بینی استقبال میکنم. 25590515240001411605152400018027651524000929005152400024) از کارکردن لذت میبرم و به شور و هیجان میآیم. 25590517145001411605171450018027651714500929005171450025) بخوبی به شرایط و موقعیتهای رقابتجویانه پاسخ نشان میدهم. 25590557150009290055715000141160557150001802765571500026) خواستهها و احساسات خود را براحتی بروز میدهم. 25590544450009118604445000141160544450001802765444500027) در برخورد با اشخاص غریبه راحت هستم. ضمیمۀ « ج» مقیاس هیجانخواهی زاکرمن آزمودنی گرامی: جملات زیر را به دقت مطالعه و یکی از دو جملۀ «الف» یا «ب» را که به بهترین وجه ممکن با خصوصیات شما انطباق دارد، انتخاب کنید. 1- الف) تقریباً در تمام افرادی که طرف صحبت من قرار میگیرند، چیز جالب توجهی مییابم. ب) تحمل افراد ملالآور و کسلکننده را ندارم. 2- الف) یک تابلوی خوب نقاشی باید احساس آدم را تکان دهد یا دگرگون کند. ب) یک تابلوی خوب نقاشی باید احساس آرامش و امنیت بوجود آورد. 3- الف) دوست دارم سوار موتورسیکلت شوم یا آن را برانم. ب) کسانی که موتورسیکلت سوار میشوند، نوعی نیاز هوشیار به آسیبرساندن به خود دارند. 4- الف) ای کاش در روزهای پر آشوب تاریخ زندگی میکردم. ب) دوست دارم در یک جامعۀ آرمانی زندگی کنم که در آن همۀ افراد از سلامت و خوشی برخوردارند. 5- الف) آدم عاقل از فعالیتهای خطرناک پرهیز میکند. ب) آدم عاقل فعالیتهای بدون خطر انجام میدهد. 6- الف) دوست دارم مرا هیپنوتیزم کنند. ب) دوست ندارم مرا هیپنوتیزم کنند. 7- الف) مهمترین هدف زندگی، زیستن با تمام وجود و تجربه کردن تا حد امکان است. ب) مهمترین هدف زندگی، دست یافتن به آرامش و خوشبختی است. 8- الف) دوست دارم پرش با چتر را امتحان کنم. ب) هیچگاه حاضر نمیشوم از هواپیما به بیرون بپرم، چه با چتر و چه بی چتر. 9- الف) دوست دارم درون استخر آب سرد یا اقیانوس شیرجه بزنم. ب) من به تدریج وارد آب سرد میشوم و سعی میکنم رفته رفته به آن عادت کنم. 10- الف) وقتی برای گذران تعطیلات به جایی میروم دوست دارم در هوای آزاد چادر بزنم. ب) وقتی برای گذران تعطیلات به جایی میروم اتاق و رختخواب راحت را به هر چیز ترجیح میدهم. 11- الف) افرادی که آزادانه احساساتشان را بیان میکنند دوست دارم، حتی اگر کمی نا متعادل باشند. ب) از افراد آرام که خلق و خوی ثابتی دارند خوشم می آید. 12- الف) شغلی را دوست دارم که مستلزم سفر باشد. ب) شغلی را دوست دارم که محل آن ثابت باشد. 13- الف) سوز سرمای یک روز سرد به من نیرو و نشاط می بخشد. ب) در روزهای سرد حاضر نیستم حتی یک لحظه از ساختمان بیرون بروم. 14- الف) از این که هر روز همان آدمها را ببینم کسل میشوم. ب) دوست دارم هر روز در جمع مأنوس دوستانم باشم. Abstract The aim of this research, was comparing the sensation seeking and psychological hardness with religious orientation in elite and non-elite karate athletes. This research was comparative and has been done with correlation method. The research population were concluded two prepared groups: elite and non-elite karate athletes that Heros from national team for elite athletes were been selected and for non-elite athletes, from regional and sports staff were been selected. Some tools for collecting data were Zuckerman’s sensation seeking scale, Ahvaz’s psychological hardness scale and Alport’s religious orientation scale. The statistical method that applied in this research, is deductive statistics method, independent T test and Standard Multiple Regreeion. The results of this research showed that, there is no meaningful difference between religious orientation of elite and non-elite karate athletes. However, the result of the second hypothesis showed that there is a meaningful distinction between the mean of sensation seeking in elite and non-elite karate athletes. The level of sensation seeking in elite athletes was (2/10) more than the mean of sensation seeking in elite and non-elite athletes about(-3/30) . the results of third hypothesis showed that there is a meaningful difference between psychological hardness in elite and non-elite athletes. The level of psychological hardness was ( 52/55) more than the average of psychological hardness in elite and non-elite athletes about( 43/62). And also The result of this research showed that the previous variables between religious orientation and psychological hardness in elite and non- elite athletes can't will expect the level of sensation seeking. Key words: sensation seeking, religious orientation, karate, elite and non-elite athletes. 2245360-20129500 Urmia University Faculty of Physical Education and Sports Science Department of Motor Behavior Thesis for Master degree (MSc) in the field of motor behavior Title: The comparison of sensation seeking and psychological hardness with religious orientation in elite and non-elite karate athletes Supervisors: Fatemehsadat Hosseini (PhD) Hassan Mohammadzadeh(PhD) Examiners: Asghar Tofighi mohammadreza Zolfaghari By: Mohsen Nazari Majd September 2013