پرسشنامه ارزیابی ارتباط بین فرسودگی شغلی و سلامت روانی کارمندان (docx) 17 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 17 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
2505799-152856
دانشگاه آزاد اسلامي
واحدعلي آباد كتول
دنشکده مديريت و حسابداري ـ گروه مديريت
پايان نامه براي دريافت درجه کارشناسي ارشد M.A مديريت دولتي
گرايش منابع انساني
عنوان
بررسي رابطه بين فرسودگي شغلي و سلامت رواني کارکنان آزمايشگاه فني و مکانيک خاک استان خراسان شمالي و گلستان
استاد راهنما
دکتر حسينعلي بهرام زاده
استاد مشاور
هرمز مهراني
نگارش
صالح صالحي
ابزار اندازهگيري
انواع ابزارهاي گردآوري دادهها بر مبناي روش ميداني عبارتند از : آزمايشگاهي، پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و صوتي و تصويري.
ابزار اصلي گردآوري دادهها در اين تحقيق پرسشنامه است. پرسشنامه يکي از ابزارهاي رايج تحقيق و روشي مستقيم براي کسب دادههاي تحقيق است. پرسشنامه مجموعه اي از سوالات (گويهها يا جملات) است که پاسخ دهنده با مشاهده آنها، پاسخ لازم را ميدهد و پاسخهاي داده شده، دادههاي مورد نياز محقق را فراهم ميآورند(گرجي، 1391: 206)
در پژوهش حاضر اولين ابزار مورد استفاده پرسشنامه مربوط به فرسودگي شغلي ميباشد. جهت جمع آوري اطلاعات مربوط به فرسودگي شغلي از پرسشنامه فرسودگي شغلي مسلچ و جكسون (MBI ) استفاده شد. اين مقياس اولين بار توسط مسلچ وجكسون در سال 1981 بكار برده شده است. مسلچ وجكسون شكل كنوني اين ابزار را، جهت ارزيابي فراواني و شدت زيرمقياسهاي سه گانه فرسودگي شغلي طراحي نموده اند. اين پرسشنامه رايج ترين ابزار اندازهگيري فرسودگي شغلي ميباشد و از 22 گويه جداگانه تشكيل شده كه هر سه زير مقياس فرسودگي شغلي را در بر ميگيرد. در اين ابزار 9 گويه مربوط به تحليل عاطفي (گويههاي 1، 2، 3، 6، 8، 13، 14، 16، 20) 5 گويه مربوط به به مسخ شخصيت (گويههاي 5، 10، 11، 15، 22) و 8 گويه مربوط به عدم احساس موفقيت فردي (گويههاي 4، 7، 9، 12، 17، 18، 19، 21) ميباشد. ابزار مربوطه كه در طيف ليكرت درجه بندي شده است فراواني احساسات مربوطه را از صفر تا شش(هرگز، چند بار در سال، يكبار در ماه، چند بار در ماه، يكبار در هفته، چندبار در هفته وهرروز) و شدت اين احساسات را از صفر تا هفت (هرگز، خيلي كم، كم، گاهي، متوسط، اغلب، زياد وخيلي زياد) درجه بندي ميكند. که گويههاي عدم احساس موفيقت فردي بطور معکوس نمره گذاري ميشوند. نمره بدست آمده در هريك از سه زير مقياس بر پايه نمره مرجع در دستههاي بالا، متوسط و ضعيف قرار ميگيرد؛ همچنين اين ابزار در دو قسمت فراواني و شدت به طور جداگانه تحليل ميشود و نمرات ذيل چگونگي امتيازبندي اين ابزار را نشان ميدهد(رفيعي و همکاران، 1391: 26):
احساس تحليل عاطفي :
بالا: نمره بالاتر از 30 در مورد فرواني وبالاتر از 40 براي شدت
متوسط: نمره 18 تا 29 در مورد فراواني و 26 تا 39 براي شدت
ضعيف: نمره زير 17 براي فراواني و زير 25 براي شدت
احساس مسخ شخصيت
بالا: نمره بالاتر از 12 در مورد فرواني وبالاتر از 15 براي شدت
متوسط: نمره 6 تا 11 در مورد فراواني و 7 تا 14 براي شدت
ضعيف: نمره زير 5 براي فراواني و زير 6 براي شدت
احساس عدم موفقيت فردي
بالا: نمره زير 33 براي فراواني و زير 36 براي شدت
متوسط: نمره 34 تا 39 در مورد فراواني و 37 تا 43 براي شدت
ضعيف: نمره بالاتر از 40 در مورد فرواني و بالاتر از 44 براي شدت
پرسشنامه فرسودگي شغلي به عنوان يك ابزار استاندارد، به كرات در ايران و در كشورهاي ديگر در تحقيقات مختلف مورد استفاده قرار گرفته و اعتبار و اعتماد آن مورد تاييد ميباشد. فيليان كه خود پرسشنامه مسلچ را به فارسي برگردانده اعتبار علميآن را از طريق بررسي اعتبار محتوايي و پايايي آن را از طريق بازآزمايي و انجام آزمون همبستگي در ابعاد فراواني و شدت مشخص كرده است ميزان همبستگي متغيرها از 96%=r تا 83%=r بدست آمد و با توجه به اين امر پايايي پرسشنامه نيز مورد تأييد قرار گرفت. پايايي ابزار فرسودگي شغلي مسلچ در پژوهشهايي كه در ايران صورت گرفته، مشابه پايايي به دست آمده از منابع اوليه بوده است(رفيعي و همکاران، 1391: 26).
دومين ابزار مورد استفاده، پرسشنامه سلامت رواني گلدبرگ (GHQ-28) ميباشد كه ابزاري استاندارد جهت اندازهگيري سلامت رواني است كه در بيشتر تحقيقات مورد استفاده قرار گرفته است. گلدبرگ و هيلر (1978) آلفاي کرونباخ اين پرسشنامه را 91/0 گزارش نمودند، همچنين ويلجو و همکاران (2007) ضريب آلفاي کرونباخ را براي آن 90/0 گزارش نمودند (ربيعي و همکاران، 1388).
) پايايي و روايي پرسشنامه
ابزار سنجش بايستي از روايي و پايايي لازم برخوردار باشد تا محقق بتواند دادههاي متناسب با تحقيق را گردآوري نمايد و از طريق اين دادهها و تجزيه و تحليل آنها فرضيههاي مورد نظر را بيازمايد و به سوال تحقيق پاسخ دهد(حافظ نيا، 1386: 154).
) روايي
روايي از واژه «روا» به معناي جايز و درست گرفته شده و روايي به معناي صحيح و درست بودن است. مقصود از روايي آن است که وسيله اندازهگيري بتواند خصيصه و ويژگي مورد نظر را اندازه بگيرد (گرجي، 1391). اهميت روايي از آن جهت است که اندازهگيريهاي ناکافي و نامناسب ميتواند هر پژوهش علميرا بي ارزش و ناروا سازد. در پژوهش حاضر براي بررسي روايي ابزار اندازهگيري از روش روايي محتوايي استفاده شد.
) روايي محتوا
در تحقيق حاضر، از روش اعتبار يا روايي مفهومياستفاده شده است. زيرا هنگاميکه اعتبار تجربي امکان پذير نباشد يا مشکل بتوان از طريق تجربي يا عملي براي يک اندازه يا بافته اعتبار کسب کرد اعتبار مفهومياستفاده شده است و در واقع از طريق گواه و معيارها محقق در پي آن بر ميآيد که نشان دهد که روا است مفهوميرا اندازه گرفت (خاکي، 1387: 291ـ 288).
براي روايي محتوا با رجوع به نظر متخصصان و اساتيد از روايي ابزار اندازهگيري، در سنجش متغيرهاي تحقيق اطمينان حاصل شده است. كه در اين مرحله پرسشنامهها با هم گرايي زيادي ميان نظرات اين متخصصان، تأييد شد و نظرات اصلاحي آنها در پرسشنامه بکار گرفته شد و بدين ترتيب اطمينان حاصل گرديد كه پرسشنامه همان ويژگي مورد نظر را ميسنجد.
) پايايي
يک آزمون زماني داراي پاياني است که نمرههاي مشاهده و نمرههاي واقعي آن داراي همبستگي بالايي باشند (خاکي، 1387: 293 ). عوامل متعددي بر پاياني و روايي موثرند از جمله : 1 ) تعريف نشدن اصطلاحات 2) عدم توجيه پرسشگران 3) عدم تجانس و همگوني پاسخگويان 4) تغيير شرايط و زمينههاي اجراي پرسشگري 5) وضعيت ظاهري و دروني ابزار 6) عدم تناسب مراحل مختلف فرايند تحقيق.
پايايي ابزار عبارت است از اينکه اگر يک وسيله اندازهگيري که براي سنجش متغير و صفتي ساخته شده در شرايط مشابه در زمان و مکان ديگر مورد استفاده قرار گيرد، نتايج مشابهي از آن حاصل ميشود به عبارت ديگر ابزار پايا يا معتبر ابزاري است که از خاصيت تکرارپذيري و سنجش نتايج يکسان برخوردار باشد(حافظ نيا، 1386: 155).
در پژوهش حاضر، براي تعيين پايايي آزمون از روش آلفاي كرونباخ استفاده شده است. اين روش براي محاسبه هماهنگي دروني ابزار اندازهگيري از جمله پرسشنامهها يا آزمونهايي که خصيصههاي مختلف را اندازهگيري ميکنند به کار ميرود(سرمد و همکاران، 1387: 169).
بدين منظور، نمونه اوليه 25 پرسشنامه پيش آزمون را شامل گرديد و سپس با استفاده از دادههاي به دست آمده از پرسشنامههاي فوق و با نرم افزار آماري Spss ميزان ضريب اعتماد با روش آلفاي كرونباخ محاسبه شد كه ضريب آلفاي كرونباخ پرسشنامه فرسودگي شغلي 734/0 و سلامت رواني 940/0 به دست آمد. اعداد فوق، بيانگر اين است كه پرسشنامههاي مورد استفاده، از قابليت اعتماد يا پايايي لازم برخوردارند(جدول3ـ1 و 3ـ2 ).
جدول 3ـ 1: ضريب آلفاي کرونباخ براي پرسشنامه فرسودگي شغلي(MBI)
ضريب آلفاي کرونباختعداد آيتمتعداد پرسشنامه734/02225
جدول 3ـ 2: ضريب آلفاي کرونباخ براي پرسشنامه سلامت رواني (GHQ-28)
ضريب آلفاي کرونباختعداد آيتمتعداد پرسشنامه940/02825
) تجزيه و تحليل دادهها
تجزيه و تحليل دادهها به عنوان يک فرآيند علمي، يکي از مجموعه فعاليتهاي اساسي هر کار تحقيق است(گرجي، 1391: 240). تجزيه و تحليل دادهها به معني طبقه بندي، تنظيم، پردازش، دستکاري و خلاصه کردن دادهها براي يافتن پاسخ سوالات تحقيق است. هدف از تحليل دادهها، تصفيه دادهها به شکل قابل فهم و قابل تفسير است به نحوي که بتوان روابط بين متغيرهاي تحقيق را مورد بررسي قرار داد(گرجي، 1391: 239).
) آمار توصيفي
در اين روش محقق دادههاي جمع آوري شده را با استفاده از شاخصهاي آمار توصيفي خلاصه و طبقه بندي ميکند(گرجي، 1391: 243).
در پژوهش حاضر پس از جمع آوري پرسش نامهها، جهت توصيف دادهها از جدول فراواني، درصد فراواني، ميانگين، انحراف استاندارد، جداول و نمودارها استفاده شد.
) آمار استنباطي
آمار استنباطي براي دو هدف به کار ميرود، يکي برآورد ويژگيهاي جامعه (پارامتر) از روي ويژگيهاي نمونه (آماره) و ديگري پيش بيني روابط يا تفاوت متغيرها(گرجي، 1391: 244).
در اين پژوهش در سطح آمار استنباطي از آزمون همبستگي اسپيرمن به کمک نرم افزار Spss16 استفاده شده است.
) آزمون ضريب همبستگي
آزمون ضريب همبستگي اسپيرمن زماني به کار ميرود که دادهها از نوع رتبه اي است و اندازه متغيرها به صورت رتبه اي تنظيم شده است(حافظ نيا، 1386: 244).
به منظور بررسي وجود ارتباط و نيز ميزان آن، بين متغيرها از آزمون همبستگي استفاده ميشود و به دليل اينکه در اين تحقيق متغيرها کيفياند از آزمون همبستگي اسپيرمن به کمک نرم افزار Spss 16 استفاده ميگردد.
پيوست
الف ) پرسشنامهها
پاسخگوي گرامي:
پرسشنامه اي كه تقديم ميگردد به منظور بررسي ميزان فرسودگي شغلي و سلامت رواني كاركنان تهيه و تدوين شده است خواهشمند است پس از بررسي و دقت لازم در ارائه پاسخ پژوهشگر را ياري نمائيد تا بر اساس ديدگاههاي ارزشمندتان موضوع فوق را مورد تجزيه و تحليل قرار دهد. اميد است كه نتايج بررسي در تقويت و تحكيم نقاط مثبت و اصلاح و ترميم نقاط ضعف موجود روشنگر مسائل و يا ياري رسان ديگر مسئولين امر باشد.
با تشكر و آرزوي توفيق
پژوهشگر
راهنمائي: با توجه به طيف ارائه شده، گزينه اي که به بهترين شکل نظر شما را نشان ميدهد، علامت بزنيد.
الف ـ مشخصات پاسخ دهنده
جنسيت:
مرد زن
سن:
کمتر از 30 سال 31 تا 45 سال 46 تا 60 سال بالاي 60 سال
تحصيلات:
ديپلم فوق ديپلم ليسانس فوق ليسانس و بالاتر
سابقه خدمت:
زير 5 سال 5 تا 10 سال 11 تا 15سال 16 تا 20 سال بالاي 20 سال
ب ـ سوالات
پرسشنامه فرسودگي شغلي مسلچ
رديفسوالاتهرگزچندبار در ساليک بار در ماهچندبار در ماهيک بار در هفتهچندبار در هفتههر روز1احساس ميکنم کارم به لحاظ رواني توان و نيروي مرا گرفته است.2در پايان يک روز کاري احساس ميکنم مورد سوء استفاده قرار گرفته ام.3صبح روزي که بايد سرکار بروم از تصور رفتن به سر کار احساس خستگي ميکنم.4به آساني ميتوانم احساسات ارباب رجوع را درک کنم.5احساس ميکنم با برخي از ارباب رجوع به صورت اشيايي بدون شخصيت انساني برخورد ميکنم.6کار با ارباب رجوع براي تمام روز واقعا برايم سخت و طاقت فرساست.7احساس ميکنم به راحتي ميتوانم با مشکلات ارباب رجوع به راحتي کنار بيايم.8احساس ميکنم شغلم از نظر روحي،مرا فرسوده کرده است.9احساس ميکنم از طريق شغلم بر زندگي ارباب رجوع تاثير مثبت ميگذارم.10از زماني که اين شغل را انتخاب کرده ام نسبت به ديگران بي تفاوت شده ام.11از اين نگرانم که اين شغل مرا نسبت به مردم سنگدل کند.12احساس ميکنم سرشار از نيرو و انرژي هستم.13شغلم باعث شده که احساس بيهودگي کنم.14احساس ميکنم کار را به سختي انجام ميدهم.15واقعا برايم مهم نيست بر سر بعضي از ارباب رجوع چه ميآيد.16سرو کار داشتن با ارباب رجوع سخت است و مرا تحت فشار رواني قرار ميدهد.17به آساني ميتوانم محيط آراميبراي ارباب رجوع فراهم کنم.18پس از کار با ارباب رجوع احساس نشاط و شادماني ميکنم.19شغلم دست آوردهاي مهم و با ارزشي برايم داشته است.20احساس ميکنم به آخر خط رسيده ام.21در حيطه شغلي خود با مشکلات عاطفي و رواني بسيار با متانت برخورد ميکنم.22احساس ميکنم ارباب رجوع براي برخي از مشکلات مرا مقصر ميدانند.
پرسشنامه سلامت رواني گلبرگ (GHQ-28)
راهنمايي: ميخواهيم بدانيم که در يک ماه گذشته، ناراحتي جسماني داشته ايد و يا به طورکلي، وضع عموميسلامت شما چگونه بوده است. لطفاً پاسخي را که فکر ميکنيد بيشتر ازپاسخهاي ديگر با وضع شما مطابقت دارد، مشخص کنيد. فراموش نکنيد ميخواهيم وضع کنوني و اخير شما را بدانيم، نه آنچه در گذشته وجود داشته است. ضمناً پاسخ شما کاملا محرمانه خواهد بود.
آيا اخيراً احساس کرده ايد که حالتان بسيار خوب است و از سلامت خوبي برخورداريد؟الف: بيشتر از حد معمولب: در حد معمولج: بدتر از حد معمولد: خيلي بدتر از حد معمولآيا اخيراً احساس کرده ايد که به يک داروي نيروبخش موثر احتياج داريد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا اخيراً احساس کرده ايد که نيروي کافي نداريد و حالتان خوش نيست؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا اخيراً احساس کرده ايد که بيمار هستيد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا اخيراً دچار سردردهايي شده ايد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا اخيراً در سر خود احساس سنگيني يا فشار کرده ايد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا اخيراً احساس سرماي شديد يا گرگرفتگي کرده ايد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا اخيراً خوابتان به دليل نگراني زياد بسيار کم شده است؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا اغلب هنگام شب، پس از خواب رفتن از خواب بيدار شده ايد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا احساس کرده ايد که مدام خسته ايد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا عصبي و بدخلق شده ايد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا بي دليل از چيزي ترسيده يا دچار وحشتزدگي شده ايد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا احساس ميکنيد که همه چيز از اختيار شما خارج شده است؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا همواره عصبي و آشفته هستيد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا به گونه اي برنامه ريزي کرده ايد که خود را مشغول و سرگرم نگهداريد؟الف: بيشتر از حد معمولب: در حد معمولج: کمتر از حد معمولد: خيلي کمتر از حد معمولآيا براي انجام کارها بيش از گذشته وقت صرف کرده ايد؟الف: بهتر از حد معمولب: در حد معمولج: طولاني تر از حد معمولد: بمراتب طولاني تر از حد معمولآيا روي هم رفته احساس ميکنيد کارها را خوب انجام داده ايد؟الف: بهتر از حد معمولب: در حد معمولج: کمتر از حد معمولد: به مراتب کمتر از حد معمولآيا از روشي که براي انجام وظيفه خود به کار برده ايد راضي هستيد؟الف: راضي تر هستمب: مثل معمولج: کمتر از حد معمول راضي هستمد: به مراتب کمتر راضي هستمآيا احساس ميکنيد نقش موثري در کارها داريد؟الف: بيشتر از حد معمولب: در حد معمولج: کمتر از حد معمولد: خيلي کمتر از حد معمولآيا احساس ميکنيد قادر به تصميم گيري در امور هستيد؟الف: بيشتر از حد معمولب: در حد معمولج: کمتر از حد معمولد: خيلي کمتر از حد معمولآيا ميتوانيد از انجام فعاليتهاي عادي خود لذت ببريد؟الف: بيشتر از حد معمولب: در حد معمولج: کمتر از حد معمولد: خيلي کمتر از حد معمولآيا خود را فرد بي ارزشي ميدانيد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا احساس ميکنيد زندگي کاملاً نااميد کننده است؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا احساس ميکنيد زندگي ارزش زنده ماندن ندارد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا درباره ي امکاناتي فکر کرده ايد که ميتوانند شما را از شر خودتان خلاص کنند؟الف: قطعاً نهب: فکر نميکنمج: به ذهنم خطور نکردهد: قطعاً بلهآيا بارها فکر کرده ايد که به علت ناراحتي عصبي هيچ کاري را نميتوانيد انجامبدهيد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا احساس ميکنيد که آرزو داريد بميريد و از همه چيز راحت شويد؟الف: اصلاًب: در حد معمولج: تقريباً بيشتر از حد معمولد: به مراتب بيشتر از حد معمولآيا احساس ميکنيد که فکر از بين بردن خود، ذهنتان را مشغول ميکند؟الف: قطعاً نهب: فکر نميکنمج: به ذهنم خطور نکردهد: قطعاً بله