تاثیر تصمیم¬گیری گروهی بر علم مدیریت و برنامه کلان مدیران

تاثیر تصمیم¬گیری گروهی بر علم مدیریت و برنامه کلان مدیران
1- مقدمه
تصمیم‌گیری یک فرآیند ذهنی است که طی آن یک مسیر را از میان چندین مسیر انتخاب می‌کنیم. در واقع تصمیم گرفتن یعنی توان تشخیص بهترین راه از میان راه‌های متعددی که پیش روی انسان‌ قرار دارد. واژه تصمیم‌گیری در لغت به معنای اراده کردن، قصد کردن و در اصطلاح انتخاب کردن از میان دو یا چند راه کار یا گزینه است. بنابراین تصمیم‌گیری فرایند ارزشیابی گزینه‌ها و راه‌های موجود، بررسی پیش بینی نتایج هریک از آن‌ها برای رسیدن به هدف و در نهایت انتخاب است. تصمیم‌گیری روند شناسایی و انتخاب گزینه‌ها بر اساس ارزش‌ها و ترجیحات تصمیم گیرنده است(اورال ، 2015، 32).
يك بعد مهم تصميم گيري مديريت، تصميم گيري گروهي است. در دنياي واقعي، بيشتر تصميمات، توسط يك نفر اتخاذ نمي گردد، بلكه توسط گروهي از افراد اتخاذ مي شود كه بر روي موضوع خاصي به توافق مي رسند. تصميم گيري گروهي، سازوكاري براي تلفيق آراء و نظرهاي متنوع و گوناگون است كه به تصميمات بهتر و مقبول تري منتج مي گردد و فهم بهتري از تصميمات و همكاري و تعهد اعضاي گروه به اجراي آنها را موجب مي شود كه انگيزش و رضايت اعضاي گروه و انسجام گروهي را افزايش مي دهد. عليرغم مزاياي بسيار تعاملات گروهي، هميشه نتايج تصميم گيري گروهي موفقيت آميز نيست، بدين علت كه فرآيند تعاملي و تصميم گيري گروهي با پيامدهاي منفي آسيب مي بيند كه توربان آنها را زيانهاي فرآيندي ناميده است. به منظور افزايش مزايا و كاهش زيان هاي فرآيندي، محققان روشهايي مانند تكنيك گروه اسمي، روش دلفي، طوفان مغزي و تحقيق ديالكتيكي و مخالف خواني براي بهبود تصميمات گروهي بسط داده اند(هارونگ ، 2014، 65).
آنچه در دنیای مدیریت امروز به اثبات رسیده است تاثیر بسزای تصمیم گیری گروهی در موفقیت های کوچک و بزرگ سازمانها و نهادها و شرکتهای دولتی و خصوصی است که مدام باید تصمیمات مهمی اتخاذ کرده و پیش روند. مدتهاست خودرایی و مدیرسالاری در شرکتهای موفق دنیا منسوخ شده است و نظرات پایین ترین رتبه های سازمانی در تصمیم گیری های سازماههای بزرگی چون تویوتا مورد توجه و موثر است. شرکتهای بزرگی چون تویوتا روزانه نظرات کارگران و کارمندان خود را در قالب پیشنهادات و انتقادات دریافت می کند و آنها را رتبه بندی کرده و در مراحل مختلف به کا می گیرد تا محصولی که تولید می کند دارای کمترین عیب و نقص باشد(گوردون ، 2017، 43).
میزان اثربخشی تصمیم‌گیری‌های گروهی به عوامل مختلفی بستگی دارد. هرگز بدون در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذار نمی‌توان گفت که تصمیم‌ گیری گروهی بهتر یا نامطلوب‌تر از تصمیم‌گیری انفرادی است. برای مثال، با توجه به افزایش تنوع جمعیتی در میان نیروی کار، تحقیقات بسیاری با موضوع «تأثیر تنوع جمعیتی بر اثربخشی عملکرد گروه‌ها» انجام گرفته است. به‌طور کلی، شواهد نشان می‌دهد که این تنوع بسته به موقعیت می‌تواند مثبت یا منفی ظاهر شود. گروه‌های دارای تنوع جمعیتی شاید در مراحل ابتدایی تشکیلِ گروه مجبور شوند که بر موانع اجتماعی غلبه کنند. چاره‌جویی برای این قبیل دشواری‌ها معمولا از سرعت پیشرفت گروه می‌کاهد. البته در بعضی تحقیقات نیز مشاهده شده است که چنانچه گروه‌های دارای تنوع جمعیتی با روشِ کارآمدی مدیریت شوند، می‌توانند در مقایسه با گروه‌‌های همگن از لحاظ ویژگی‌های جمعیتی به میزان متنوع‌تر و باکیفیت‌تری از تصمیمات جایگزین دست پیدا کنند(اپلبوم ، 2016، 65).