جهان شناسی در اندیشه مورخان دوره صفویه

جهان شناسی در اندیشه مورخان دوره صفویه
فهرست مطالب
مقدمه 4
جهان شناسی در اندیشه مورخان دوره صفوی 5
عثمانی در نزد مورخان صفوی 6
آسیای شرقی و چین 8
هند در نزد مورخان صفوی 8
اروپا در نزد مورخان صفوی 11
روسیه در نزد مورخان صفوی 13
پرتغال در نزد مورخان صفوی 14
نتیجه گیری 17
منابع 18



مقدمه
تاسيس حكومت صفويه در سال 907 ق/ 1501م نقطة عطفي در تاريخ ايران به شمار مي رود. صفويان دولتي نيرومند و متمركز بر اسـاس جريـاني فكـري و ايـدئولوژيك بنـا نهادنـد. ايـن ايدئولوژي نقش مهمي در به قدرت رسيدن، تأسيس، تثبيت، و تداوم حكومت صفوي ايفا كرد. شاه اسماعيل اول، مؤسس حكومت صفويه، شيعة دوازده امامي را مذهب رسمي كشـور اعـلام كرد. انگيزة شاه اسماعيل در اين مورد همرنگ مذهبي داشـت و هـم از يـك مصـلحت بينـي سياسي سرچشمه مي گرفت(شکری، 1350، 33).
سيوري اين مصلحت بيني سياسي را از دو عامل ناشي مي داند: علاقه به جدا كردن ايران از همسايگان قدرتمند و سـني مـذهب يعنـي تركـان عثمـاني در شمال غرب و ازبكان در شمال شرق و ديگري بهره گيري از يك ايدئولوژي پويـا و نيرومنـد براي همسو ساختن و بسيج كردن مردم ايران در برابر دشمنان(حسینی، 1390، 43).
ايدئولوژي تشيع، در حكم عاملي قدرتمند و مؤثر در سياست، مسير تاريخ ايران و تـاريخ اسلام را دگرگون كرد. حكومت صفويه 230 سال طول كشيد. تاريخ نگـاري هـم در عصـر صفوي مسيري جديد را پيمود. اين تاريخ نگاري بازتابي بـود از دگرگـوني هـاي مـذهبي و الگوها و ايدئولوژي حاكم كه به مثابة نيرويي قدرتمند و پيش برنده عمل مي كرد. سرنوشت تاريخ نگاري عصر صفوي نشان مي دهد كه چگونه حكومـت هـا بـه تـاريخ نگـاري جهـت مي دهند و آن را در خدمت اهداف و مقاصد خود درمي آورند. در دورة 230 سالة حكومت صفويان آثار فراوان تاريخ نگاري چاپ شد و تاريخ نگاري به ابزاري قدرتمند براي مشروعيت بخشي به صفويان و تبليغ انديشـة مـذهبي و ايـدئولوژي حاكم مبدل شد. تاريخ نگاري دورة صفوي را مي توان به سه دسته تقسيم كرد:
• دورة تكوين و استقرار؛
• دورة تثبيت و شكوفايي؛
• دورة انحطاط(حسینی، 1390، 43).