مبانی نظری و پیشینه تکانشگری

قسمتی از متن:

تكانشگري هسته اصلي بسياري از آسـيب هـاي اجتمـاعي مانند مصرف مواد، قماربازي بيمارگونه، اختلالهاي شخصيت و دست زدن به اقدامات پرخاشجويانه اسـت. ايـن اخـتلال هـر ســال موجــب از ميــان رفــتن زمــان و ســرمايه در بــسياري از كـــشورها مـــي شـــود. یکی از رایج ترین تعاریف، تکانش گری به صورت آمادگی قبلی برای واکنش های سریع و بدون برنامه به محرک های درونی یا بیرونی بدون در نظر گرفتن نتایج منفی آن واکنش ها برای خود فرد یا دیگران، تعریف می شود(استنفورد و همکاران، 2009).
فرآيند تصميم¬گيري يا برگزيدن يك گزينه از ميان چند گزينه، يكي از عالي¬ترين پردازش¬هاي شناختي به شمار مي رود. گونه ويژه اي از اين فرآيند كه به عنوان تصميم گيري مخاطره آمیز شناخته مي¬شود، در شرايطي پردازش (RDM) مخاطره آميز ميشود كه شخص با گزينه¬هايي روبه رو مي گردد كه انتخاب آنها باري از سود يا زيان در حال يا آينده به دنبال دارد و در عين حال ميزان اين سود و يا زيان با درجاتي از احتمال همراه است (اختياري و بهزادي، 1380الف و ب).
تصميم¬گيري مخاطره آميز اهميت بالايي در زندگي فردي و اجتماعي افراد دارد و اختلال در اين نوع تصميم-گيري هسته اصلي پديده تكانشگري و رفتارهاي تكانشي را تشكيل مي دهد (اختياري و بهزادي1380 الف). رفتارهاي تكانشي كه در برخي رويكردها، رفتارهاي مخاطره آميز نيز خوانده مي شوند، به عملكردهايي گفته مي شوند كه اگرچه تا اندازه اي با آسيب يا زيان هاي احتمالي همراهند، امكان دستيابي به گونه اي پاداش را نيز فراهم ميكنند (اختياري و بهزادي، جنتي و مقيمي، 1382). اين رفتارها بايد داراي سه عامل زير باشند: