مبانی نظری و پیشینه تحقیق شخصیت

قسمتی از متن:

شکل گیری شخصیت:

نوزاد که با ماده ارثی خود به دنیا می آید، به سادگی از محیط تاثیر می پذیرد. ابتدا محیط خانواده به تدریج عوامل دیگر مانند بستگان، کودکستان، مدرسه و محیطهای دیگر در تشکیل و تحول شخصیت فرد اثر می گذارد. بنابراین شخصیت به عنوان کلیه فعالیتها و صفات روانی و بدنی فرد، که او را از دیگران متمایز می کند، تابع عوامل ارثی، محیط، تاثیر متقابل محیط و وراثت و سرشت جسمانی است. (نوری، 1382).

ارثی:

نوزاد همراه با یک رشته ظرفیتهای بالقوه به دنیا می آید. خصوصیات جسمانی مانند رنگ چشم و مو اساساً در هنگام بسته شدن نطفه تعیین می شود. هوش و بعضی استعدادهای خاص مانند استعداد موسیقی نیز تا حدی به وراثت بستگی دارد. شواهد روزافزون نشان می دهد که ممکن است تفاوتهای آدمیان از لحاظ پاسخدهی هیجانی نیز امری فطری باشد. (شاملو، 1375، ص 75)

در یک پژوهش 139 دوقلوی هم جنس (سن متوسط 55 ماه) توسط مادران خود از لحاظ چند صفت شخصیتی مورد ارزیابی قرار گرفتند. به نظر مادران، از لحاظ واکنش هیجانی و میزان فعالیت و مردم آمیزی، بین دوقلوهای یک تخمکی شباهت بسیار زیادتر وجود دارد تا بین دوقلوهای دو تخمکی. در بزرگسالی معمولاً دوقلوهای یک تخمکی نسبت به دوقلوهای دوتخمکی پاسخهای همسان تری به آزونهای شخصیتی می دهند و ارزیابی پژوهشهای مربوط به مقایسه آن دسته از دوقلوهای یک تخمکی که در یک دوره از زندگی جدا از هم بوده اند با گروه دیگری که با هم بزرگ شده بودند، نشان نمی دهد که جدایی موجب کاهش شباهت خصوصیات شخصیتی می شود. (شاملو، 1375، ص 77)

در مطالعات دیگری که با نوزادان، کمی بعد از تولد آنان صورت گرفته، از لحاظ خصوصیاتی مانند میزان فعالیت، فراخنای توجه، سازگاری با تغییرات محیط و خلق و خوی کلی، تفاوتهای پایایی بین آنها دیده می شود. این خصوصیات آغازین خلق و خوی در بسیاری از کودکان که مدت بیست سال رشد آنان مورد مطالعه پیگیر قرار داشت، پایدار مانده است. (شاملو، 1375، ص 75)

چنانچه از این پژوهشها درباره دوقلوها و نوزادان برمی آید، بعضی خصوصیات شخصیت ارثی است، لیکن هیچ شواهدی مبنی بر اینکه این صفات را ژنهایی خاص تعیین می کند وجود ندارد، و تحقیق در این زمینه به چند دلیل کاری مشکل است:

اول آنکه یک اتفاق نظر عمومی در زمینه شخصیت وجود ندارد و این مساله تحقیقات را که نیاز به روشهای عینی اندازه گیری دارد، دچار مشکل می کند و دوم آنکه از نظر اخلاقی امکان ندارد بتوانیم آزمایشاتی انجام دهیم که لازمه آن تغییر دادن متغیرهای ژنتیکی است. در مورد حیوانات می توان از تلقیح مصنوعی یا تولید مثل انتخابی استفاده کرد ولی انجام چنین کاری در مورد انسان امکان پذیر نیست و در این مورد چنانچه ذکر آن رفت تنها می توان از مطالعه بر روی دوقلوها برای رسیدن به نتیجه ای نسبتاً قطعی استفاده کرد. (جمالفر، 1385، ص 19)