صفحه محصول - دانلود چارچوب و مباني نظري فعالیت بدنی و فواید آن در کودکان و نوجوانان با فرمت word

دانلود چارچوب و مباني نظري فعالیت بدنی و فواید آن در کودکان و نوجوانان با فرمت word (docx) 1 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 1 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

مقدمه فصل حاضر در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول ، بررسی موضوعاتی همچون هزینه انرژی ، فعالیت بدنی کودکان و نوجوانان و روش ها و ابزارهای مختلف ارزیابی و برآورد سطوح فعالیت بدنی کودکان و نوجوانان مورد بررسی قرارگرفته شده است.بعلاوه در این بخش تا حد امکان به تحقیقات انجام شده در مورد روش های مختلف ارزیابی و برآورد سطوح فعالیت های بدنی در کودکان و نوجوانان نیز اشاره شده است. در بخش دوم آموزش و پرورش ،معضلات موجود در آموزش و پرورش ،شرایط جمعیتی ،آب و هوایی ،ساختار آموزشی در شهرستان ارومیه و رفتارهای کم تحرک در کودکان مورد بررسی قرار گرفته شده است. 2-2 هزینه انرژی1 واژۀ هزینه انرژی با واژه فعالیت بدنی و ورزشی هم معنی نمی باشد. بطوریکه، یک فرد ممکن است انرژی مشابهی را در یک فعالیت شدید کوتاه مدت و یک فعالیت سبک طولانی مدت مصرف نماید، در حالیکه جنبه های سلامتی و تأثیرات فیزیولوژیکی این دو نوع فعالیت کاملاً متفاوت می باشد. ( کاسپرسن و همکاران2 1985 ). همچنین هزینه انرژی با اندازۀ بدن ارتباط دارد. ( جیمز و همکاران3 1990 ؛ استفانی و همکاران4 ، 2008 ). بطوریکه، یک فرد کوچک اندام که فعالیت های شدید انجام می دهد ممکن است که در 24 ساعت، هزینۀ انرژی یا میزان کالری مصرفی مشابهی با یک فرد تنومند که زندگی بی تحرکی دارد، داشته باشد. از این رو اگر، ورزش و فعالیت بدنی تنها بر اساس میزان هزینه انرژی بیان شود، نمی تواند هیچ گونه اطلاعاتی از الگوهای فعالیتی فرد ارائه کند. از این رو، معمولاً سطوح فعالیت بدنی بر اساس هزینه انرژی به صورت کیلوکالری یا کیلوژول در واحد وزن بدن بیان می شود. ( کاسپرسن و همکاران 1985). در انسان انرژی در سه مسیر مختلف مورد استفاده قرار می گیرد: 1. میزان متابولیسم پایه5 2. فرایند پویای ویژه6 یا گرمازایی ناشی از تغذیه و یا تأثیرات گرمایی غذا و 3. انرژی مورد نیاز برای فعالیت های عضلانی و بدنی. ( شکل 2 – 1 ) جدول 2 – 1 هزینۀ انرژی کل محاسبه شده برای کودکان و نوجوانان با استفاده از روش آب نشاندار مضاعف تحقیقسن (سال)تعدادوزن (کیلوکالری)هزینه انرژی کلنیازهای تقریبی کیلوژول / کیلوگرم / روزمگاژول / روزکیلوژول / کیلوگرم / روزمیانگینانحراف استانداردمیانگینانحراف استانداردساریس و همکاران ( 1989 م )9145914139/301/569/180/99/129/9-14/375/0291230266-2712201206285باندینی و همکاران ( 1990 م )7912101486/245/295/392/89/85/1064/121/147/1233209246285141217201226دیویس و همکاران ( 1991 م )151812121/606/715/131/1504/388/22252012418195185گوران و همکاران ( 1992 م )4565824/193/201/226/52/60/637/126/172/0295209247223040297285268 2– 2 – 1 هزینه انرژی روزانه1 هزینه انرژی روزانه عبارت است از متوسط انرژی مصرفی توسط فرد یا گروهی از افراد در طول دورۀ زمانی 24 ساعت (فریدسون و همکاران 1991 ). بر اساس این تعریف میزان هزینه انرژی روزانه یک مقدار متوسط از انرژی مصرفی در طی یک روز معین می باشد و به تمامی روزها اطلاق نمی شود. یعنی ممکن است میزان هزینۀ انرژی روزانه در یک روز، کمتر و در روز دیگر، بیشتر از مقدار متوسط باشد. هزینه انرژی شاخص مهم در تعیین عادات غذایی و فعالیتی هر فرد می باشد. ( وستون و همکاران 1997 ). میزان انرژی مورد نیاز برای تأمین نیازهای جسمانی روزانه شامل دو جزء می باشد:1. میزان انرژی مورد نیاز جهت حفظ انرژی در حالت استراحت، که به عنوان متابولیسم پایه شناخته شده است. 2.میزان انرژی مورد نیاز جهت انجام فعالیت های روزمره که شامل کار، ورزش و فعالیت هایی مانند آن می باشد. ( جیمز و همکاران1 1990). میزان متابولیسم پایه ( BMR )، به میزان انرژی مورد نیاز جهت عملکرد مؤثر کلیه بافت های اساسی بدن که شامل عملکرد تهویه ای2، عملکرد سلولی3، سنتز، متابولیسم و ترشح آنزیم ها و هورمون ها، عملکرد مغز، عملکرد قلبی و عروقی و عملکرد سیستم تنظیم دمای بدن هستند، بستگی دارد. ( جیمز و همکاران 1990 ). میزان متابولیسم پایه میزان انرژی استفاده شده توسط بدن در حالت استراحت می باشد. یکی از اجزای اصلی میزان متابولیسم پایه میزان انرژی استفاده شده توسط بدن در حالت استراحت می باشد. یکی از اجزای اصلی میزان متابولیسم پایه تأثیر گرمایی غذاها می باشد. تأثیر گرمایی غذاها به میزان انرژی لازم جهت هضم و جذب غذاها اطلاق می شود ( کولز و همکاران4، 2005). بطور کلی پنج عامل اساسی بر میزان متابولیسم پایه در یک فرد تأثیر می گذارند. اولین عامل نوع و ترکیب بدنی فرد می باشد. از این رو وراثت یک نقش اساسی در تعیین میزان متابولیسم پایه ایفا می کند. عامل دوم، میزان بافت بدون چربی می باشد. میزان بافت بدون چربی بدن ذاتاً نقش قوی تری نسبت به بافت چربی در تعیین متابولیسم پایه دارد. سومین عامل، سن می باشد. بطوری که بعد از 30 سالگی، به ازاء هر دهه از عمر به مقدار 2 % از متابولیسم پایه کاسته می شود. عامل چهارم، جنس می باشد. بطوری که میزان متابولیسم پایه در زنان در حدود 10 % کمتر از مردان می باشد. پنجمین و آخرین عامل، کاهش کالری دریافتی می باشد. هنگامی که بدن برای کاهش کالری رژیم غذایی تحت فشار قرار می گیرد، بدن در مصرف منابع غذایی در دسترس خود بسیار حساس می شود ( روبرتز و همکاران5، 2004 ؛ رولندز و همکاران6، 2001 ). در حالیکه میزان متابولیسم پایه از یک شخص به شخص دیگر متفاوت می باشد، با این حال میزان فعالیت بدنی روزانه بیشترین عامل تأثیر گذار در هزینه انرژی فرد محسوب می شود ( روبرتز و همکاران ،2004 ؛ دنیای علوم ورزشی، 2000 ). شواهد بسیاری وجود دارد که انجام فعالیت های بدنی علاوه بر اینکه بخشی از هزینه انرژی روزانه را شامل می شوند، بطور مستقل، به میزان متابولیسم پایه نیز مؤثر می باشند ( روبرتز و همکاران، 2004 ؛ شولر و همکاران، 1986 ، دنیای علوم ورزشی 2000 ). از سوی دیگر میزان هزینه انرژی روزانه برای انسان از طریق اندازه گیری هزینه انرژی فعالیت به اضافه انرژی مورد نیاز برای رشد و نمو بدست می آید. اما، در زنان انرژی مورد نیاز برای دوران بارداری و شیردهی نیز به مقادیر بدست آمده در مورد مردان اضافه می شود، تا میزان هزینه انرژی بدست آید. ( دنیای علوم ورزشی، 2000 ). در اصطلاحات عمومی، عملکرد مؤثر بدن زمانی اتفاق می افتد که انرژی دریافتی از مصرف غذاها با میزان هزینۀ انرژی جهت فعالیت بدنی، به اضافه انرژی لازم جهت رشد و انرژی لازم در دوران بارداری جهت تولید شیر، برابر باشد. ( دنیای علوم ورزشی1، 2000 ). شکل 2 – 1 نسبت اجزای سه گانه هزینۀ انرژی کل در انسان ها ( هارولد، 2000 ) 2 – 3 فعالیت بدنی امروزه فعالیت بدنی به عنوان یکی از عوامل مهم سلامتی در نظر گرفته می شوند. بطوری که، عدم فعالیت بدنی، به عنوان یکی از عوامل اساسی در بروز بیماری های مزمنی همچون چاقی، بیماری های قلبی – عروقی، فشار خون بالا، دیابت و انواع سرطان معرفی شده است (ریدوچ و همکاران2، 1995 ؛ دنیای علوم ورزشی، 2000 ؛ لک و همکاران3، 2000 ؛ سازمان بهداشت جهانی4، 1997). فعالیت بدنی بصورت هرگونه تحرک بدنی که مستلزم هزینۀ انرژی باشد، تعریف می شود. ( سینها و همکاران5 2002 ). اغلب، اندازه گیری فعالیت بدنی با هزینه انرژی بیان می شود. هم چنین ، فعالیت بدنی می تواند بصورت میزان کار انجام شده در مدت زمان فعالیت و یا از طریق نمره دهی عددی به وسیله پاسخ دهی به پرسش نامه های ارزیابی فعالیت بدنی نیز بیان شود ( روبرتز و همکاران6، 2004 ؛ راث و همکاران7، 2006 ). از سوی دیگر، می تواند بصورت یک رفتار ارادی آشکار نیز تعریف گردد. از این رو، شماری از رفتارهای اجتماعی در نتیجه مطالعه فعالیت بدنی از این دیدگاه، ناشی می شود ( مسی و همکاران، 1971 ) . بطور معمول، فعالیت بدنی از سه بعد مورد بررسی قرار می گیرد: الف) مدت زمان فعالیت ( دقیقه ، ساعت ) ب) تعداد تکرار ( تعداد انجام آن در هر روز، هفته یا ماه ) ج) شدت فعالیت ( میزان هزینه انرژی بصورت کالری در دقیقه یا کیلوکالری در ساعت ) درحالیکه بعد چهارمی نیز برای فعالیت بدنی در نظر گرفته می شود که عبارت است از ویژگی ها و اهداف فعالیت عوامل دیگری همچون محیط ( دمای هوا ، ارتفاع و ... ) سن ، جنس و ویژگی های روانی و عاطفی نیز بر تغییرات فیزیولوژیکی ناشی از فعالیت بدنی تأثیر می گذارند ( رولندز و همکاران1 2000 ) . فعالیت بدنی بیشترین و بعد از متابولیسم پایه، بزرگترین جزء تشکیل دهنده هزینه انرژی روزانه می باشد ( تولفری و همکاران2 2000 ) . فعالیت بدنی اغلب با واحدهای مسافت ، زمان و یا واحدهای اختیاری دیگر اندازه گیری می شود. بطوری که فعالیت های بدنی در انسان به دو نوع اصلی تقسیم می شوند: 1.فعالیت های ضروری 2.فعالیت های اختیاری فعالیت های ضروری به کلیه فعالیت های روزمره که از طریق محیط و شرایط اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی به عنوان یک نیاز ضروری مطرح می باشند، گفته می شوند. درحالیکه فعالیت های اختیاری ، عموماً برای کسب یا فقط سلامتی، خوب زیستن و کیفیت بهتر زندگی از اهمیت برخوردارند. ( مانند شرکت در برنامه های تفریحی ، انجام فعالیت های بدنی منظم جهت کسب آمادگی بدنی مطلوب و مانند آن ) ( دنیای علوم ورزشی3، 2000 ). 2 – 4 فعالیت های بدنی در کودکان و نوجوانان شماری از تحقیقات پیشنهاد می کنند که الگوهای فعالیت بدنی در دوران کودکی و نوجوانی در پایه ریزی عادات فعالیت بدنی در بزرگسالی سهیم می باشند. ( بئونن و همکاران4، 1997 ؛ کمپر و همکاران5، 2001 ؛ مارگاریت و همکاران6، 1997 ) . هر چند اغلب بیماری ها در سنین بزرگسالی بروز می نمایند، با این حال منشاء بروز چنین بیماری هایی را باید در سنین کودکی و نوجوانی جستجو نمود. بنابراین مقابله با چنین بیماری هایی می بایستی از سنین پایین تر در دستور کار قرار گیرد . بررسی ها نشان می دهند که فعالیت بدنی در دوران کودکی و نوجوانی می تواند تغییراتی را ایجاد کند که سلامتی در دوران بزرگسالی و پیری را موجب گردد. برای مثال سبک زندگی فعال در دوران کودکی و نوجوانی می تواند تا حدود زیادی پیش بینی کننده فعال بودن در دوران بزرگسالی بوده و از بروز چاقی، اضافه وزن و پوکی استخوان جلوگیری کرده و خطر بروز آن ها را در دوران بزرگسالی کاهش دهد ( ال هازا و همکاران1 2004 ؛ برنون و همکاران 2005 ؛ هاسلستون و همکاران2 2007) . بنابراین توجه به اینکه فعالیت بدنی در کنار تأثیرات کوتاه مدت خود می تواند تأثیرات طولانی مدتی نیز بر عوامل مختلف سلامتی بویژه در سنین سالمندی داشته باشد، توسعه سطوح فعالیت های بدنی در سنین پایین تر خصوصاً در دوران کودکی و نوجوانی به منظور جلوگیری از بروز بیماری های مرتبط با سبک زندگی بی تحرکی می تواند از لحاظ صرفه جویی در هزینه های درمانی هنگفت در دوران سالمندی از اهمیت فراوانی برخوردار باشد. ( مک مانوس و همکاران3 1995 ). نتایج بررسی ها در دهۀ گذشته نشان می دهد که سطوح فعالیت های بدنی در بین کودکان و نوجوانان به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است ( آرمسترانگ و همکاران4 2006 ، عزیزی و همکاران5 2001 ، گارتنر و همکاران6 1982). این میزان کاهش در بین کودکان و نوجوانان کشورهای در حال توسعه بیشتر مشهود است ( ال هازا و همکاران 2004 ؛ کلیشادی و همکاران 2003 و 2005 ). پیشرفت سریع تکنولوژی ، گسترش زندگی ماشینی ، وضعیت اقتصادی نابسامان و بحران های اقتصادی ، هزینه های سنگین معیشتی و فقر بهداشتی، امکانات عمومی و ورزشی بسیار ضعیف باعث شده است که کودکان و نوجوانان برای انجام فعالیت های روزمره خود انرژی کمتری را هزینه کنند ( آندرسون و همکاران7 1993 ؛ آرلین و همکاران8 2002 ؛ هازا و همکاران9 2007 ؛ کلیشادی و همکاران10 2003 ). همچنین میزان مشارکت آن ها در برنامه های ورزشی و فعالیت بدنی به شدت کاهش یافته است. در مقابل کودکان و نوجوانان بیشتر اوقات فراغت خود را صرف فعالیت های بی تحرکی هم چون بازی های را یانه ای11، تماشای تلوزیون12 ، استفاده از اینترنت و مانند آن می نمایند و یا در شرایط نامطلوب همچون افسردگی به سر می برند (ال هازا و همکاران 2007 ؛ جونز و همکاران1 2002 ؛ کلیشادی و همکاران 2003 ). با این حال بنظر می رسد که در سال های اخیر راهکارهای ارائه شده از سوی سازمان ها و ارگان های زیربط تأثیر چندانی بر ترغیب خانواده ها برای شرکت دادن کودکان و نوجوانان ایرانی در برنامه های فعالیت بدنی نداشته است. بطوری که وحیدی و همکاران2 2008 ، سطح تحصیلات ، ملاحظات مالی، عدم موافقت والدین بویژه در کودکان و نوجوانان سنین پایین ، کمبود تجهیزات ورزشی در مدارس و امکانات عمومی ورزشی ضعیف در خارج از محیط مدرسه ، همسایگان و در نهایت موانع فرهنگی حاکم بر جامعه ایرانی بویژه در دختران را به عنوان موانع اصلی شرکت در برنامه های فعالیت بدنی معرفی نمودند ( وحیدی و همکاران 2008) . بنظر می رسد که وجود چنین موانعی بر سر راه شرکت کودکان در برنامه های فعالیت بدنی می تواند باعث افت سطوح فعالیت های بدنی و متعاقب آن کاهش هزینه انرژی روزانه شده و در نهایت این گروه از جامعه را در معرض ابتلا به بیماری های مرتبط با بی تحرکی قرار دهد و هزینه های درمانی زیادی را بویژه بر دهک های سنی بالای جامعه تحمیل نماید (یو و همکاران3 2002). همچنین یو وهمکاران نشان دادند که سطوح فعالیت های بدنی در بیشتر کودکان هنگ کنگی 8 تا 11 سالگی، در حد مطلوب و استانداردهای تعیین شده بوده است(یو همکاران2002). نتایج بررسی های روویز و همکاران4 ( 2006 ) ، نشان داد که در کودکان دبستانی شدت و مدت زمان شرکت در برنامه های فعالیت بدنی تأثیرات سودمندی بر عوامل خطرزای قلبی – عروقی و عوامل متابولیکی داشته است . بطوریکه با افزایش شدت و مدت زمان فعالیت بدنی میزان شیوع بیماری های قلبی – عروقی و متابولیکی در پسران و دختران کاهش یافت . با این حال نتایج بررسی لوویز و همکاران کاهش معنی داری در سطح فعالیت بدنی پسران و دختران دبستانی بویژه پس از سنین 9 – 10 سالگی نشان داد. که این کاهش در سطوح فعالیت فعالیت های بدنی با افزایش میزان ابتلای کودکان به بیماری های مرتبط با بی تحرکی همراه بود. یافته های این گزارش های تحقیقی نشان داد که می توان تأثیرات سودمند شرکت در برنامه های فعالیت بدنی بر روی عوامل مختلف سلامتی را به افزایش انرژی هزینه شده برای فعالیت های بدنی روزانه و نیز کاهش مدت زمان صرف شده برای فعالیت های بی تحرک نسبت داد ( توسفری و همکاران 2000 ). از جمله فواید شرکت منظم در برنامه های فعالیت بدنی و ورزشی در کودکان و نوجوانان می توان به موارد زیر اشاره کرد: 1.کاهش بروز بیماری های مزمن همچون بیماری های قلبی – عروقی و دیابت نوع II 2.کنترل وزن و کاهش خطر بروز چاقی 3.افزایش عملکرد شناختی و فرهنگی5 4.کاهش شکستگی و پوکی استخوان 5.تقویت دستگاه ایمنی بدن 6.کاهش احتمال ابتلا به برخی از سرطان ها مانند سرطان سینه ، روده بزرگ و ریه . 7.کاهش احتمال ابتلا به سندرم متابولیک1 8.بهبود اعتماد به نفس2 و تصور از خود3 ( هایدی و همکاران4 2006 ). بطور کلی با توجه به ویژگی های مراحل رشد ، این دوره از حیات به سه مرحله طفولیت ، کودکی و بلوغ تقسیم می گردد. جدول 2 – 2 تقسیم بندی مراحل رشد بر اساس دامنه سنی ( الکس و همکاران 2006 ). مرحله رشددامنه سنیویژگی بارزدورۀ طفولیت( Earlchildhood )تولد تا 8 سالگیرشد سریع ابعاد بدن ، توسعه مهارت های پایه شامل مهارت های ظرفیت و درشت حرکتی ، توسعه کنترل حرکتیدورۀ کودکی( Middle childhood )9 تا 11 سالگیتوسعه مهارت های شناختی و مهارت های پایه : حرکتی، شکل گیری شخصیت ، افزایش انگیزش و توسعه روابط گروهیدوره بلوغ( Adolescence )12 تا 18 سالگیتکامل جسمی و جنسی ، شکل گیری شخصیت فردی و اجتماعی ، توسعه مهارت های شناختی ، مهارت های پایه پیچیده تر ، مسئولیت پذیری ، حس رقابت و خلاقیت 2 – 4 – 1 فواید فعالیت های بدنی در کودکان و نوجوانان 2 – 4 – 1 – 1 کاهش خطر چاقی چاقی دوران کودکی و نوجوانی یک مسئله ساده نمی باشد. بلکه این پدیده با چندین عامل رفتاری، محیطی ، اجتماعی و فیزیولوژیکی مرتبط می باشد که بر تعادل انرژی در بدن تأثیر می گذارند ( شکل 2 – 2 ) برای مثال تغییر در رژیم غذایی (انرژی دریافتی ) و سطوح فعالیت بدنی ( انرژی مصرفی ) با شیوع چاقی و اضافه وزن در کودکان و نوجوانان مرتبط می باشد. ( گائینی و همکاران5 2005 ) . تحقیق اخیر توسط جانسن و کاتر مارزیک6 (2005) پیشنهاد می کند که عدم فعالیت بدنی و رفتارهای بی تحرک همچون تماشای تلوزیون با بروز چاقی در نوجوانان کانادایی رابطۀ قوی و مثبتی را دارد (کاترمارزک و همکاران 2005 ) . نتایج تحقیقات دیگر نشان می دهد که کودکانی که دارای سطوح پایینی از فعالیت بدنی بودند ، نسبت به کودکان فعال با دامنۀ سنی مشابه ، بطور قابل ملاحظه ای دچار چاقی و اضافه وزن بیشتری بودند ( جابز و همکاران1 2008 ، لئونارد و همکاران2 2006 ). همچنین میزان شرکت کودکان چاق در فعالیت های بی تحرک نسبت به کودکان سالم بیشتر بود ( یانسن و همکاران3 2004 ). نتایج تحقیقات انجام شده نشان می دهد که شرکت در برنامه های فعالیت بدنی اعم از برنامه ریزی شده یا نشده و حفظ سطوح بالای فعالیت بدنی طی یک دوره زمانی مشخص ، یکی از عوامل مهم در پیشگیری از بروز چاقی در کودکان و نوجوانان می باشد ( دنیای علوم ورزشی4 2000 ). بر اساس این یافته ها بنظر می رسد که ترغیب کودکان و نوجوانان به شرکت در فعالیت های بدنی یک امر اساسی و منطقی باشد. 2 – 4 – 1 – 2 کاهش خطر بیماری های قلبی – عروقی بیماری های قلبی – عروقی5 ( CVD ) از جمله عوامل مرگ و میر در اغلب کشورهای جهان می باشد . اما علائم بالینی این بیماری ها تا دوران میانسالی قابل تشخیص می باشد. در حالیکه شواهدی از بیماری تصلب شراین و تغییرات ارگانی مرتبط با فشار خون بالا در دوران کودکی و نوجوانی وجود دارد که از عوامل اصلی بیماری های قلبی – عروقی در دوران بزرگسالی می باشند ( برنسون و همکاران6 2005 ). فعالیت بدنی موجب کاهش خطر بیماری های قلبی – عروقی از طریق چندین روش می باشد. سطوح چربی های خون با بیماری های قلبی – عروقی در بزرگسالان مرتبط می باشند. به طوری که سطوح بالای کلسترول7 ، کلسترول کم چگالی8 ( LDL – C ) و سطوح پایین کلسترول پر چگالی9 ( HDL – C ) به عنوان عامل مؤثر در افزایش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی شناخته شده اند ( اندرسون و همکاران10 2005 ). گزارش های تحقیقی نشان داده اند که فعالیت بدنی موجب ایجاد تغییرات مثبت در سطوح چربی های خون در بزرگسالان می شود. از این رو بنظر می رسد که تأثیرات مشابهی را در کودکان داشته باشد. 2 – 4 – 1 – 3 کاهش خطر دیابت رابطه بالای بین چاقی و اضافه وزن در دوران کودکی و نوجوانی و خطر بروز دیابت نوع II وجود دارد ( لمپرت و همکاران1 2005 ). همچنین ساز و کار مشابهی نیز وجود دارد که نشان می دهد سندرم مقاومت انسولین، که در آن بدن قادر به استفاده از انسولین تولید شده نمی باشد، در کودکان سنین 9 ساله و بیشتر منجر به ایجاد چاقی و اضافه وزن می گردد (لمپرت و همکاران 2005 ) . نتایج نشان می دهد که انجام فعالیت های منظم موجب کاهش خطر بروز دیابت نوع II می گردد ( یانسن و همکاران2 2004 ). فعالیت بدنی از طریق افزایش حساسیت انسولین و عمل گلوکز بر عوامل خطرزای دیابت نوع II تأثیر می گذارد. ( هایدی3 و همکاران 2006 ). 2 – 4 – 2 سطوح فعالیت بدنی روزانه در کودکان اهمیت شرکت در برنامه های فعالیت بدنی و ورزشی در کاهش خطر مرگ و میر به خوبی ثابت شده است. ( بوچارد و همکاران4 1983 ) . از این رو برای ترغیب افراد جهت شرکت در برنامه های فعالیت بدنی و داشتن یک زندگی فعال ، دولت ها ، مؤسسات و سازمان های مختلف دستورالعمل هایی را برای سطوح فعالیت بدنی روزانه ارائه کرده اند. برای مثال بلایر (1989) الگوهایی برای روش هایی که فعالیت بدنی بتواند سلامتی را از طریق کاهش وزن بدن ، بهبود غلظت های چربی خون و کاهش مقاومت انسولین بهبود بخشد، ارائه کرد ( بلایر و همکاران5 1989 ) . هم چنین کالج پزشکی – ورزشی آمریکا6 ( ACSM ) ،دستورالعمل هایی را در مورد مقادیر فعالیت بدنی مورد نیاز برای کسب فواید سلامتی ارائه کرده است ( کالج پزشکی – ورزشی آمریکا 2000). دستورالعمل های ارائه شده عمدتاً 3 تا 5 جلسه فعالیت بدنی مداوم ، با شدت بالا را در هر هفته پیشنهاد می کنند. کالج پزشکی – ورزشی آمریکا دستورالعمل هایی جدید را برای سطوح فعالیت بدنی در افراد مختلف ارائه کرد ( کالج پزشکی – ورزشی آمریکا 2000 ). برخی از دستورالعمل های مشترک عبارتند از: کودکان و نوجوانان روزانه باید حداقل 60 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشند. سیاری از فعالیت های کودکان شامل دوره های کوتاه مدت از فعالیت های گوناگون می باشد. از این رو، برای کسب فواید، باید حداقل 50 % کل فعالیت های کودکان شامل فعالیت های 15 دقیقه یا بیشتر باشد. کودکان و نوجوانان باید در انواع مختلفی از فعالیت ها، با شدت ها و مدت های متفاوتی شرکت کنند. باید کودکان را به شرکت در دامنه وسیعی از فعالیت ها، شامل فعالیت های روزمره، ورزش های مختلف اعم از فعالیت های هوازی، قدرتی، استقامتی و انعطاف پذیری، ترغیب و تشویق کرد. کودکان و نوجوانان باید به کاهش مدت زمان بی تحرکی در طول روز تشویق شوند. افزایش زمان مصرف برای فعالیت های بی تحرک با کاهش سطوح فعالیت بدنی و افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمنی همچون چاقی و اضافه وزن همراه است. کودکان و نوجوانان باید در فعالیت هایی که مناسب سن آنها باشد شرکت کنند. با این وجود، هیچ گونه بررسی از سطوح فعالیت های بدنی روزانه بر مبنای هزینه انرژی روزانه در کودکان ایرانی انجام نگرفته است و این در شرایطی است که تندرستی بر مبنای سطح فعالیت بدنی روزانه در کودکان و نوجوانان ایرانی به غیر از طرح پژوهش دکتر ترتیبیان و همکاران1 (2010) که در منطقه شمال غرب کشور انجام شده، در هیچ منبع دیگر تعریف نشده است. 2-4-2-1 روش های برآورد سطوح فعالیت های بدنی در کودکان در سال های اخیر، شماری از تکنیک های اندازه گیری مختلف برای برآورد سطوح های بدنی در کودکان و نوجوانان توسعه یافتند، که هر کدام از انها دارای مزایا و محدودیت هایی می باشند. از سوی دیگر اغلب روش های برآورد سطوح فعالیت بدنی در مورد افراد بزرگسال مورد استفاده قرار گرفته اند و اطلاعات اندکی از نتایج این روش ها ( به غیر از طرح دکتر ترتیبیان و همکاران 2010) در برآورد فعالیت های بدنی در کودکان در دسترس می باشد. اما باید توجه کنیم که فواید که فعالیت بدنی، در بعضی موارد، در کودکان دارد با آنچه که در بزرگسالان اتفاق می افتد، متفاوت می باشد. به عنوان مثال: تأثیراتی که انجام فعالیت های بدنی در رشد و توسعه مهارت های حرکات پایه در کودکان دارد. به طور کلی برآورد سطوح فعالیت بدنی به دو گروه تقسیم می شوند: 1.روش های نظری یا خودگزارشی 2.روش های تجربی یا عینی روش های نظری یا خود گزارشی، شامل پرسش نامه ( الکترونیکی یا نوشتاری)، مصاحبه ها ( الکترونیکی یا نوشتاری) و یادداشت های روزانه می باشند. روش های اندازه گیری تجربی نیز شامل مشاهده مستقیم، آب نشاندار مضاعف، کالری سنجی غیر مستقیم، شتاب سنج ها، پدومترها، کنترل ضربان قلب و گیرنده های حرکتی می باشد. ( هایدی و همکاران2 2006؛ جان و همکاران، 2001). ( نمودار 2-3) نحوه بکارگیری هر کدام از این روش ها متفاوت می باشد. اما، همه روش های اندازه گیری سطوح فعالیت بدنی می توانند اطلاعات با ارزشی را برای محققین فراهم کنند. اما اطلاعات بدست آمده از روش های خودگزارشی دارای دقت کمتری نسبت به روش های تجربی می باشد. ( جان و همکاران1، 2001). روش های اندازه گیری سطوح فعالیت بدنی ( هزینه انرژی) در کودکان و نوجوانان به سه گروه طبقه بندی می شوند که شامل: 1.اندازه گیری های اولیه 2.اندازه گیری های ثانویه 3.اندازه گیری های نظری می باشند ( جان و همکاران 2001). در نمودار 2-3 زیر مجموعه گروه های سه گانه اندازه گیری سطوح فعالیت بدنی در کدوکان و نوجوانان نشان داده شده است. 287655-3175روش های برآورد سطوح فعالیت های بدنی در کودکان00روش های برآورد سطوح فعالیت های بدنی در کودکان 333375011747500203073011747500 115443061595روش های تجربی00روش های تجربی3781425199390روش های نظری00روش های نظری 218313067310008763009017000 458342918415000 224980566040اندازه گیری های اولیه00اندازه گیری های اولیه36385566040اندازه گیری های ثانویه00اندازه گیری های ثانویه 30784799398000 121157963500 3486150914401. پرسشنامه2. مصاحبه ها3. یادداشت های روزانه001. پرسشنامه2. مصاحبه ها3. یادداشت های روزانه 2183130927101. مشاهده مستقیم2. آب نشاندار مضاعف3. کالری سنجی غیرمستقیم مسیم001. مشاهده مستقیم2. آب نشاندار مضاعف3. کالری سنجی غیرمستقیم مسیم421005927101. کنترل کننده ها2. پدومتری3. شتاب سنج001. کنترل کننده ها2. پدومتری3. شتاب سنج نمودار 2-3 روش های مختلف برآورد سطوح فعالیت های بدنی در کودکان ( هایدی 2006 م) 2-4-2-1-1 روش های تجربی برآورد سطوح فعالیت های بدنی در کودکان و نوجوانان ( هزینه انرژی) مشاهده مستقیم مشاهده مستقیم، شامل مشاهده رفتار فعالیت بدنی، همزمان با ثبت آن روی فرم کدگذاری شده یا کامپیوتر می باشد (پیت و همکاران 1993). عموماً این روش توسط مشاهده گرهایی که گروه خاص کودکان یا نوجوانان را هم در زمان واقعی و هم از طریق نوار ویدئویی، برای یک مدت خاص یا در زمان های متناوب، مدنظر دارند، مورد استفاده قرار می گیرد. سپس این اطلاعات ثبت شده و به شکل نمره ها در می آید. مشاهده مستقیم، هم در محیط خانه و هم در محیط مدرسه، مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه این روش به علت پرهزینه بودن و نیاز به افراد متخصص، برای نمونه های بزرگ قابل استفاده نمی باشد. اما استفاده از این روش در نمونه های کوچک می تواند اطلاعات دقیق را در مورد سطوح و الگوهای فعالیتی کودکان و نوجوانان در اختیار محققین قرار دهد.. تحقیقات انجام شده در زمینه روایی سنجی روش مشاهده مستقیم در جدول (3-3) آورده شده است. جدول 2-3 مطالعات روایی سنجی روش مشاهده مستقیم منبعنمونهتجهیزاتطرح تحقیقتجزیه و تحلیلیافته هاگلسگین و همکاران (1981)7 دخترو 7 پسر7/7 ±8/34 مادهسیستم مشاهده مستقیم (FATS)1روش آزمون – آزمون مجدد با فاصله 1 ماههتجزیه و تحلیل عمومی و ضریب کاپا2متوسط ضریب کاپا برابر با 90 %بال و همکاران (1990)192 کودک( 4-3 ساله)شاخص نمره دهی به فعالیت کودکان 3(CARS)روایی بین مشاهده گر بین 389 جفت مشاهده طی 12 ماهتوافق درصدی4توافق درصدی برابر با 1/84 %دورانت و همکاران (1993)123 کودک (5-4 ساله)CARSروش آزمون – آزمون مجدد برای روز مشاهده متوالیروایی مقادیر در هر ساعتضریب همبستگی طی 1 و 2 و 3 روز به ترتیب برابر با 81/0 و 54/0 و 69/0مکنزی و همکاران (1991)17 پسر و 5 دختر (8-4 ساله)سیستم ارزیابی رفتارهای خوردن و فعالیت کودکان سالم1روایی بین مشاهده گر از 19 مشاهده خانگی که به صورت طبقه بندی شده بودندتوافق درصدیمتوسط توافق درصدی برابر با 94 %مکنزی و همکاران (1991)31 کودک در مقاطع سوم و چهارمسیستم جهت مشاهده زمانروایی بین مشاهده گر، که کدگذاری شده بودتوافق درصدیتوافق درصدی بین 3/88 آب نشاندار مضاعف معتبرترین و دقیق ترین روش اندازه گیری هزینه انرژی فعالیت یا سطوح فعالیت های بدنی تکنیک آب نشاندار مضاعف می باشد ( گوران و همکاران6 2003). در این تکنیک نیاز به نظارت مداوم و کنترل آزمودنی ها نمی باشد و اجازه انجام فعالیت های عادی را به آزمودنی ها می دهد. اگرچه این روش دقیق ترین روش تخمین هزینه انرژی می باشد، اما قابل استفاده در تحقیقات جمعیتی با نمونه های آماری بالا نمی باشد. زیرا، از جمله روش های پر هزینه بوده و پروتکل های اندازه گیری دارای دوره های زمانی 12 تا 24 روزه می باشد. مهمترین محدودیت روش آب نشاندار مضاعف این است که این روش تنها قادر به ارائه اطلاعاتی درباره هزینه انرژی نشاندار مضاعف انجام داد. روش های برآورد ثانویه کنترل ضربان قلب کنترل کننده های ضربان قلب وسایل نسبتاً هستند که برای تخمین مقادیر مختلف بصورت غیر مستقیم، مورد استفاده قرار می گیرند ( شکل 2-4). این مقادیر شامل: 1.تعداد تکرار فعالیت بدنی 2.شدت فعالیت بدنی 3.مدت زمان فعالیت بدنی 4.هزینه انرژی فعالیت بدنی، می باشند ( هایدی و همکاران1 2006). روش اندازه گیری و کنترل ضربان قلب، روش مستقیم اندازه گیری فعالیت بدنی نیست. در حالیکه مقادیر بدست آمده از این روش نشان دهنده فشار نسبی وارد شده بر دستگاه قلبی عروقی و سیستم تنفسی از طریق فعالیت بدنی می باشد (آرمسترانگ و همکاران2 1998). همچنین این روش اجازه ثبت مقادیر فعالیت بدنی را در یک دوره زمانی مشخص می دهد. بطوری که ارزیابی دیداری الگو و شدت فعالیت ممکن می شود ( آن و همکاران3 2007). تصویر یک کنترل کننده مچی ضربان قلب پولار مدل FT4F پدومتر: در حدود 50 سال پیش لئونارد داوینچی1 پدومتر را اختراع کرد ( اسمیت و همکاران2 1978). پدومتر یک وسیله ساده مکانیکی است که شتاب وکندی حرکات را در یک جهت ثبت می کند. عموماً پدومترها اندازه کل حرکت یا فعالیت را طی یک دوره زمانی معین ارزیابی می کنند ( آن و همکاران3 ، 2007). اگرچه مدل های بسیار زیادی از آن موجود می باشد که قابلیت های متفاوتی دارند. از پدومترها نیز جهت ارزیابی و برآورد سطوح فعالیت بدنی در افراد استفاده می شود. مهمترین معایب این روش شامل عدم توانایی آن برای اندازه گیری شدت، ثبت تعداد حرکت طی فعالیت و ثبت افزایش هزینه انرژی دز اثر حمل می باشد ( رولندز و همکاران، 2001). نتایج تحقیقات اخیر نشان می دهند که پدومترهای مکانیکی در شمارش گام ها یا اندازه گیری مسافت پیموده شده در طی فعالیت دارای دقت کافی نمی باشند ( تئودور لاک و همکاران4 2002) ( جدول 2-5). در حالی که، نتایج تحقیقات انجام شده بر روی پدومترهای الکترونیکی مبنی بر شواهدی بر دقت و کارایی این نوع پدومترها در محاسبه تعداد گام ها و مسافت پیموده شده دارند ( باست و همکاران 1996). مقادیر بدست آمده از روش پدومتر با هر دوی مقادیر شتاب سنج سه محوره و مشاهده مستقیم، طی فعالیت های تفریحی کم شدت و شدید، به طور معنی داری رابطه داشته، از سوی دیگر طی 19 سال اخیر استفاده از روش پدومتری برای ارزیابی سطوح فعالیت بدنی در کودکان بطور قابل ملاحظه ای افزایش داشته است. Omron HJ-113-E تصویر یک پدومتر شتاب سنج ها شتاب سنج ها، نوعی از حس گرهای حرکتی می باشند. این تجهیزات، بسیار کوچک بوده و عموماً روی ران، مچ دست و یا مچ پا بسته می شوند. این وسایل از پاسخ به حرکت های عمودی ( تک محوره) و حرکت های چند بعدی ( سه محوره)، شتاب هایی ایجاد می کنند که از طریق حس گرهایی که در درون آنها وجود دارد، اندازه گیری و ثبت می شود ( ولک و همکاران، 2006). از آنجائیکه شتاب سنج ها حرکت را به زمان ربط می دهند می توانند برای ارزیابی الگوهای فعالیت بدنی نیز مورد استفاده قرار گیرند ( هایدی و همکاران1، 2006). از سال 2001 به بعد، افزایش چشمگیری در تعداد تحقیقاتی که از شتاب سنج ها جهت ارزیابی سطوح فعالیت بدنی در کودکان و نوجوانان استفاده کرده اند، بوجود آمد .( رولندز و همکاران2، 2007). شتاب سنج ها نیز همانند پدومترها یک وسیله مناسب جهت ارزیابی حرکت می باشند و قادر به اندازه گیری مستقیم فعالیت می باشند. همچنین اساساً شتاب سنج ها قابلیت اندازه گیری فعالیت بدنی در یک محدوده زمانی مشخص را دارا می باشند که امکان ارزیابی الگوی زمانی و شدت فعالیت را همانند فعالیت فراهم می سازد ( آن و همکاران، 2007). تصویر یک شتاب سنج omron style II 2-4-2-1-2 روش های نظری برآورد سطوح فعالیت بدنی در کودکان و نوجوانان ( هزینه انرژی) روش های نظری برآورد سطوح فعالیت بدنی در کودکان شامل مصاحبه ها، ثبت فعالیت های روزانه و پرسشنامه ها می باشند. این روش های برآورد سطوح فعالیت بدنی، از روش های پرکاربرد در زمینه کودکان و نوجوانان می باشد. زیرا، این روش ها عموماً کم هزینه، سریع، در دسترس، غیر تهاجمی و فراگیر بوده و قادرند تا چندین منبع اطلاعات فعالیت های بدنی خود را در یک دوره فعالیت های بدنی مشخص بازگو نماید و یا خواسته می شود تا فرد به طور متناوب در مورد فعالیت های بدنی خود گزارش دهد ( هارولد و همکاران1 2000). اما ماهیت پراکنده بودن فعالیت های بدنی در کودکان (بابلی و همکاران2 1995) موجب مشکل شدن نحوه ارزیابی، طبقه بندی و بازگویی آنها گردیده است. همچنین عملکرد شناختی پایین در کودکان نسبت به بزرگسالان موجب کاهش توانایی آنها در بازگو کردن شدت، تعداد تکرار و مدت زمان فعالیت می شود ( بارائووسکی و همکاران3 1984؛ سالین و همکاران4 1989). روش های خودگزارشی در جمعیت ها و زیرگروه های جمعیتی که روایی و اعتبار این روش ها در آنها مشخص نباشد، قابل استفاده نمی باشند. برای مثال، آنچه که یک پرسشنامه ارزیابی فعالیت بدنی در مورد ویژگی های خاص در یک گروه از افراد نشان می دهد، ضرورتاً در مورد افراد دیگر صادق نمی باشد. 2-4-2-1-3 پرسشنامه ها پرسشنامه ها یکی از کاربردی ترین روش های نظری برای برآورد هزینه انرژی و سطوح فعالیت بدنی با مزایا و معایب، متفاوت هستند که امکان استفاده از آن در حقیقت آزمایشگاهی و جمعیتی با نمونه های آماری بزرگ را دارا می باشند. (مارگریت و همکاران1، 1997؛ راث و همکاران2 ، 2006). در این روش ارزیابی سطوح فعالیت بدنی، از فرد خواسته می شود که فعالیت های بدنی اخیر خود را توضیح داده یا گزارش نماید. فاصله زمانی سؤالات پرسشنامه ها می تواند بصورت روزانه، هفتگی یا ماهانه باشد ( هایدی و همکاران3، 2006). از سوی دیگر به علت عدم وجود روش های کم هزینه، در دسترس، غیر تهاجمی و دارای روایی و اعتبار مناسب جهت برآورد سطوح فعالیت بدنی در تحقیقات فراگیر، محققان از روش های نظری به ویژه پرسشنامه ها استفاده می کنند. اگر چه بعضی از پرسشنامه ها برای ارزیابی پارامترهای زیادی از فعالیت های بدنی طراحی شده اند، اما اغلب آنها دارای روایی و اعتبار محدود می باشند. ( شیخ الاسلام و همکاران4، 2004) از نظر تئوری هر فعالیتی می تواند در تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه های براورد هزینه انرژی مؤثر باشد. برای مثال، فعالیت های کم شدت ( ولسمن و همکاران5، 2000) و وضعیت بدنی، طی فعالیت های بی تحرک پرهزینه انرژی مؤثر می باشند. (انستیتوی طب آکادمی آمریکا6 2005؛ گوتز و همکاران7 2005؛ لوین و همکاران8، 2005). بطور کلی پرسشنامه ها دارای مزایای ذیل می باشند: 1.غیر تهاجمی بودن؛ استفاده از پرسشنامه ها، نیازی به نمونه گیری یا متصل کردن تجهیزات خاصی به فرد نمی باشد. 2.ارزان بودن؛ این روش ارزیابی فعالیت بدن نسبت به روش های دیگر نیازمند هزنیه کمتری می باشد. 3.در دسترس بودن و سریع بودن؛ از آنجایی که استفاده از پرسشنامه ها، نیازمند تجهیزات خاصی نمی باشد، می تواند به سرعت سطوح فعالیت بدنی را در تعداد زیادی از افراد برآورد کنند. 4.پرسشنامه ها، می توانند به روش های مختلفی مورد استفاده قرار گیرند، از پرسشنامه های نوشتاری گرفته تا پرسشنامه های اینترنتی. 5.پرسشنامه ها، قابلیت تغییر و ویرایش در مورد یک نمونه جمعیتی ویژه را دارا می باشند. 6.توانایی اندازه گیری الگوهای فعالیتی به صورت سبک، متوسط و شدید. 7.توانایی اندازه گیری فعالیت های مختلف اعم از فعالیت های منظم و فعالیت های غیر قابل پیش بینی به خصوص در مورد کودکان که ماهیت فعالیت های آنها بصورت غیرقابل پیش بینی و پراکنده می باشد. این روش نسبت به روش های دیگر دارای مزیت هایی می باشد. 8.مقبولیت عمومی؛ این روش هم از سوی خود کودکان و هم از سوی والدین کودکان بیشتر مورد قبول می باشد. (هایدی و همکاران1، 2006). همچنین پرسشنامه ها محدودیت هایی نیز دارند که از ان جمله: 1.روایی واعتبار متغیر این روش در مقایسه با روش های تجربی اندازه گیری فعالیت بدنی. 2.مدت زمان بازگویی به سؤالات پرسشنامه بصورت دقیق، ویژه در کودکان محدود می باشد. اندازه گیری الگوهای فعالیتی طی دوره زمانی یک هفته تا یک ماه در کودکان مطلوب می باشد، در حالیکه دقت، بازگویی بچه ها به سؤالات می تواند کمتر باشد. 3.سن افراد پاسخگو؛ همانطور که مشخص شده است توانایی تکمیل دقیق پرسشنامه ها با سن افراد در ارتباط دارد. بطوری که کودکان با دامنه سنی بزرگتر توانایی بهتری در پاسخگویی به سؤالات پرسشنامه را دارند. 4.ویژگی ذاتی پرسشنامه ها؛ پرسش نامه هایی که برای کودکان یک منطقه مورد انتقاد قرار می گیرد، نمی تواند پاسخگوی مناطق دیگر نیز باشد. بطوری که استفاده از آن نیازمند تعدیل و هماهنگ ساختن سوالات با خصوصیات فرهنگی، قومی و نژادی آن منطقه می باشد. مثلاً پرسشنامه ای که برای کودکان مناطق شهری مورد استفاده گرفته است، نمی تواند تجربیات کودکان مناطق روستایی را به درستی منعکس نماید ( هایدی و همکاران، 2006). پرسشنامه ها در دوره زمانی مرجع، ماهیت و اجرا فعالیت ها، نحوه جمع آوری اطلاعات و روش محاسبه هزینه انرژی با شاخص فعالیتی با یکدیگر متفاوت می باشند ( لاپورته و همکاران2، 1985). 5.نورم سطح فعالیت بدنی ( تعیین سطح فعالیت بدنی و روایی سنجی در کودکان) نورم سطح فعالیت بدنی، عبارت است از الگو و قاعده حاصل از برآوردها و روایی سنجی های سطح فعالیت بدنی با استفاده از هزینه انرژی با توجه به رده های سنی کودکان و نوجوانان. در ارائه نورم سطح فعالیت بدنی با استفاده از هزینه انرژی برای کودکان و نوجوانان روش مشخصی وجود ندارد. از سوی دیگر دامنه مطالعات نیز محدود است و با توجه به مشکلات، روش ها و نیز تفاوت در سطح فعالیت بدنی در رده های سنی کودکان و نوجوانان در مقایسه با بزرگسالان تلاش های عدیده ای لازم است تا به هنجار مطلوبی دست یافت. ( دورنین و همکاران1، 1984). جدول 2-4 انرژی مورد نیاز برا ی رشد و انرژی دریافتی کل ( دورنین، 1984). سن ( سال)انرژی مورد نیاز برای رشدانرژی دریافتی کلکیلوکالری / روزروز / مگا ژولمگاژولکیلوکالری23013/02/4100053515/03/61500104012/04/8200014 - 135011/05/10 – 4/82500- 2000 معیارها و متغیرهای تعیین سطح فعالیت بدنی کودکان و نوجوانان مختلف و متفاوت می باشند چنانکه در تعیین سطح فعالیت (PASE) بدنی کودکان و نوجوانان واتسون و کالی و همکاران2 (2006)، از پرسشنامه اثر بخشی – خودگزارشی فعالیت بدنی استفاده کردند. آنها برای روایی سنجی و اعتبار این پرسشنامه از روش آزمون – آزمون مجدد بر روی 558 کودک استفاده کردند و روایی آن را 76/0 و 86/0 گزارش نمودند ( واتسون و همکاران3 2006). کلوند و همکاران در یک تحقیق مقطعی حرکت بدن و هزینه انرژی فعالیت بدنی را بطور همزمان در 26 نفر کودک 9 تا 10 ساله اندازه گیری کردند و نتیجه گرفتند که حرکت بدن در کودکان در مقایسه با جوانان بطور معنی داری بیشتر بود. همچنین PAEE که همان حرکت بدن بر حسب هزینه انرژی می باشد بطور معنی داری در کودکان بالاتر از جوانان بود. در این پژوهش بر برآورد سطح فعالیت بدنی بر پایه هزینه انرژی تأکید شده است ( کلوند و همکاران4، 2004). دورنین5 (1990) معتقد بود که پرسشنامه برآورد سطح فعالیت بدنی کودکان بایستی حائز شرایطی همچون: 1.توصیف مختصری از فعالیت 2.شدت فعالیت 3.مدت فعالیت و در صورت امکان هزنیه کل انرژی فعالیت بدنی باشد. به همین جهت در مطالعه ای روی کودکان 4 تا 12 ساله، از پرسشنامه ای با چنین ویژگی استفاده شد. در ایران شواهدی از روایی سنجی پرسشنامه تعیین سطح فعالیت بدنی کودکان و نوجوانان و نهایتاً تهیه نورم مناسب برای این گروه های سنی گزارش نشده است و هیچ معیار و شاخصی برای بررسی وجود ندارد. ( به غیر از تحقیق دکتر ترتیبیان و همکاران1 که در سال 2010 در شمالغرب کشور انجام گردیده است). لذا هر نوع اقدامی راه را برای ارائه روش ها و نورم های واقع بینانه تر، هموار و روشن می سازد. 2-6 آموزش و پرورش و جمعیت دانش آموزی و فضاهای آموزشی: آموزش و پرورش وزارتخانه ای است با 2/1 میلیون معلم و کارمند و حدود 18 میلیون دانش آموز که در بیش از 140 هزار آموزشگاه به تحصیل مشغولند. ( شامل دوره های آمادگی، ابتدایی، دوره متوسطه اول و دوره متوسطه دوم، پیش دانشگاهی و آموزش بزرگسالان). 11400 آموزشگاه به صورت غیر انتفاعی و بقیه به شکل دولتی اداره می وشند. روند افزایش تعداد مدرسه با میزان افزایش تعداد دانش آموزان هماهنگ نبوده است. افزایش سالانه تعداد دانش اموزان در دهه مذکور برابر با 67 درصد بوده در صورتی که افزایش سالانه تعداد مدارس با ضریب 35 درصد صورت گرفته است. متأسفانه به دلیل پایین آمدن همزمان ضریب افزایش تعداد مدارس، میزان تراکم دانش اموز در هر مدرسه روند رو به افزایش خود را حفظ کرده است. 2-7 رفتارهای کم تحرک ( تماشای تلویزیون، کار با رایانه و ...) هزینه انرژی در بچه ها و نوجوانان طی دهه های گذشته کاهش پیدا کرده است و خدمت های زیادی برای رفتارهای کم تحرک و هزینه کم انرژی مخصوصاً تماشای تلویزیون و بازی های الکترونیکی و رایانه ای برای این گروه سنی بوجود آمده است ( تی ولد2، 2007). تماشای تلویزیون و استفاده از رایانه و بازی های ویدیوئی مهمترین نشانه های نگرانی برای فقدان فعالیت بدنی و هزینه کم انرژی روزانه در بچه های قرن حاضر می باشد. ( بورک3 ، 2006). یکی از عوامل شیوع گسترده اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان کاهش هزینه انرژی و گسترش رفتارهای بی تحرکی می باشد که تماشای تلویزیون و استفاده از رایانه و بازی های ویدیوئی نیز تا حدودی در این امر دخیل می باشد ( مارشال، 2004). گیاماتی و همکارانش4 (2003) به بررسی تماشای تلویزیون و مصرف نوشیدنی های انرژی زا و ارتباط آن با اضافه وزن در دانش آموزان 10 تا 13 ساله منطقه سانتا بار بارا پرداختند. آنها ارتباط مثبت و معنی داری با BMI و ساعات تماشای تلویزیون در بعدظهرها مشاهده کردند لاوری و همکارانش1 (2002) به بررسی تماشای تلویزیون و رفتارهای کم تحرک، و ارتباط آن با هزینه انرژی و سبک زندگی دانش آموزان ابتدایی آمریکا پرداختند. آنها مشاهده کردند که در دختران سفید پوست، تماشای تلویزیون بیشتر از 2 ساعت با اضافه وزن و کم تحرکی و در پسران سفید پوست تماشای تلویزیون با اضافه وزن، ارتباط دارد. در کشور ما نیز محققان به نتایج ضد و نقیضی در رابطه با هزینه کم انرژی روزانه، کم تحرکی و ارتباط آنها با رفتارهای کم تحرک مانند تماشای تلویزیون، کار با رایانه و نحوه رفت و آمد به مدرسه اشاره کرده اند. حسین اسماعیلی و فاتحی2(2004 ) با بررسی کودکان مدارس ابتدایی کرمان نتیجه گرفتند که بین مدت زمان کار با رایانه و نحوه رفت و آمد به مدرسه با اضافه وزن و چاقی ارتباط معنی داری وجود دارد. 2-8 سطح تحصیلات والدین وسطوح مختلف بدنی در کودکان والدین نقش مهمی را در شکل دادن به رفتارهای فرزندان خود ایفا می کنند و به همین علت در فعالیت بدنی کودکان خود تأثیر قابل توجهی دارند. یکی از عواملی که در تحرک و فعالیت بدنی کودکان نقش دارد، سطح تحصیلات والدین می باشد. در مورد ارتباط بین سطح تحصیلات والدین و سطوح مختلف بدنی کودکان مطالعات معدودی انجام شده است. (شاهقلیان3، 2003 ). برخی از مطالعات اظهار داشته اند که سطوح پایین تحصیلات مادر موجب می شود تا مادران فرزندان خود را به فعالیت بدنی کم تشویق کنند. فاتحی4 2002). با این حال برخی نیز اظهار داشته اند که با افزایش سطح تحصیلات والدین، اهمیت بیشتری به فعالیت های ورزشی و بدنی فرزندان خود قائل می شوند. ( شاهقلیان، 2003). در همین راستا آلن و همکارانش5 (2009)، ارتباط مثبت و معنی داری با سطح تحصیلات والدین و فعالیت بدنی در کودکان 9 تا 12 ساله آمریکایی مشاهده کردند. دلوریان زاده و همکارانش6 (2006) نیز ارتباط معکوس و معنی داری بین سطح تحصیلات و سطح فعالیت بدنی دانش آموزان 7 تا 12 ساله شهر شاهرود مشاهده کردند. با این حال در مطالعه حاجیان و همکارانش7 ( 2008) اگرچه خطر هزینه کم انرژی روزانه و اضافه وزن در دانش اموزان 7 تا 12 ساله شهر بابل با والدین با سوادتر روند افزایشی داشت، ولی ارتباط معنی داری بین سطح تحصیلات والدین و سطوح فعالیت بدنی دانش اموزان مشاهده نشد. در پایان این فصل با توجه به یافته های مورد اشاره ،میتوان گفت که ترغیب کودکان و نوجوانان به شرکت در فعالیت های بدنی یک امر اساسی و منطقی می باشد. همچنین شرکت در برنامه های فعالیت بدنی اعم از برنامه ریزی شده یا نشده و حفظ سطوح بالای فعالیت بدنی طی یک دوره زمانی مشخص ، یکی از عوامل مهم در پیشگیری از بروز بسیاری از بیماریها و ناتوانی ها در کودکان و نوجوانان می باشد. با توجه به این امر مهم بنظر می رسد که در کشورمان، دولت ، مؤسسات و سازمان های مختلف باید دستورالعمل هایی را برای سطوح فعالیت بدنی روزانه و ترغیب کودکان جهت شرکت در برنامه های فعالیت بدنی و داشتن یک زندگی فعال، ارائه دهند. ولی متاسفانه در عمل چنین نبوده و در کشور تحقیقات بسیار کمی (فقط یک مورد)، در برآورد سطوح فعالیت های بدنی در کودکان در دسترس می باشد و لزوم ارائه پیشنهادات و تحقیقات در این مورد الزامی میباشد. منابع: 1.آرامش ک، فروزان ن(1384).بررسی وضعیت سلامت جسمانی کودکان در دبستان های شیراز طی سالهای تحصیلی 81-1380 2.بروغنی م ،حامدی نیا م، اسد م(1388)،بررسی میزان شیوع چاقی،سطح فعالیت بدنی و الگوی رژیم غذایی در نوجوانان پسر 14-11 ساله شهر خوشاب. 3.ترتیبیان ب، حاجی زاده ب، درفشی یامچی ب(1389).ارزیابی سطوح فعالیت بدنی با استفاده از هزینه انرژی روزانه در پسران 16-8 سال مدارس منطقه شمال غرب کشور،فصلنامه پژوهشی در علوم ورزشی،شماره 10،تابستان 1390،صص 32-13. 4.حاجیان ک، سجادی پ(1388)،شیوع اضافه وزن و لاغری در دانش آموزان مقطع ابتدایی12-7 سال شهر بابل(1385). 5.خوش فطرت م، رحمانی خ، غفارپور م(1386)ارزیابی نمایه توده بدنی پسران نوجوان شهری و روستایی شهرستان زرین شهر در سالتحصیلی 81-1380. 6.رحمانی نیا ف ،دانشمندی ح، درانی ح(1383) تعیین شیوع اضافه وزن و چاقی در پسران دانش آموز و رابطه آن با سطح فعالیت بدنی. 7.شاهقلیان ن، آئین ف(1382)تعیین BMI و برخی فاکتورهای خطر آفرین چاقی در کودکان دبستانی 12-7 سال استان چهار محال بختیاری 1380.دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد،دوره پنجم،شماره 4،صص 48-42. 8.صدرازاده ی، علوی ن، امیر منصور ن،محمودی م،جارالهی ن،چمری م(1386).ارتباط چاقی با برخی رفتارهای تغذیه ای در دختران دبیرستانی شهر کرمان.فصلنامه پایش،سال ششم،شماره سوم،صص 199-193. 9.ضیائی و، کلیشادی ر،محمدزاده س(1384)میزان فعالیت فیزیکی دانش آموزان ایرانی،مطالعه کاسپین،مجله بیماری های کودکان ایران. 10.قادری الف، حامدی نیا م(1388).بررسی میزان شیوع چاقی ،سطح فعالیت بدنی و الگوی رژیم غذایی در نوجوانان پسر 14-11 ساله شهر تایباد.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور تهران صص 7-5. 11. Alex AF, Alexander R, Stela V, Marina V, Batzabeth S. (2006): Development and validation of a physical activity assessment questionnaire for adolescents. Rev Saūde Pūblica. 40 (4) :241- 248. 12. Arline DS, Christian W, Inge H, Robert S, Eric R. (2002): Assessing risk factors for obesity between childhood and adolescence; II, energy metabolism and physical activity. Pediatrics. 110 (2): 412-421. 13.Australian Council for Health, Physical Education and Recreation. The Australian Health and Fitness Survey. Parkside, South Australia, ACHPER, (1997). 14.Australian Council for Health, Physical Education and Recreation. The Australian Health and Fitness Survey. Parkside, South Australia, ACHPER, (1997). 15.Australian Council for Health, Physical Education and Recreation. The Australian Health and Fitness Survey. Parkside, South Australia, ACHPER, (1997). 16. Barbosa N, Carlos E, Sanchez JA, Vera WP, Thalabard J, Rieu M. (2007):A physical activity questionnaire: Reproducibility and validity. J Sports Sci Med. 6(9): 505-518. 17. Booth ML, Okely AD, Chey TN, Bauman A. (2002): The reliability and validity of the Adolescent Physical Activity Recall Questionnaire. Med Sci Sports Exerc. 34(12): 1986-1995. 18. Caspersen CJ, Nixon P, Durant R. (1998): Physical activity epidemiology applied to children and adolescents. Exer Sport Sci Rev. 23 (10): 341-403. 19.Caspersen CJ, Powell EC, Christenson GM. (1985): Physical activity, exercise, and physical fitness; definitions and distinctions for health-related research. Pub Health. 100 (4): 126-131. 20. Davies PSW, Gregory J, White A. (1995): Physical activity and body fatness in pre-school children. Int J Obes Relat Metab Disord. 19 (4): 6–10. 21. Elizabeth J B, Janice O’Connor, Rebecca Abbott, Kate S Steinbeck, Peter SW Davies, Connie Wishart, Kevin J Gaskin,and Louise A Baur. (2001): Total energy expenditure, body fatness, and physical activity in children aged 6–9 y. Am J Clin Nutr. 74 (7): 524–8. 22. James O, Hill R. (2005): Role of physical activity in preventing and treating obesity. J Appl Physiol. 99 (7): 765–770. 23. Jenssen I, Katzmarzyk P, Boyce W, Vereecken C, Mulvihill C, Roberts C, Currie C, Pickett W. (2005): Health behavior in school-aged children obesity working group. Comparison of overweight and obesity prevalence in school-aged youth from 34 countries and their relationship with physical activity and dietary patterns. Obes Rev. 6 (11); 123-132. 24. John R, Sirard and Russell R. (2001): Physical Activity Assessment in Children and Adolescents. Sports Med. 31 (8): 439-454. 25. Hasselstrøm H, Karlsson KM, Hansen SE, Grønfeldt V, Froberg K, Andersen LB.(2007): Peripheral Bone Mineral Density and Different Intensities of Physical Activity in Children 6–8 Years Old; The Copenhagen School Child Intervention Study. Calcified Tissue Int. 80(8): 31-38. 26. Hazzaa M, Al-Hazzaa. (2007): Pedometer-determined physical activity among obese and non-obese 8-to 12-years-old Saudi Schoolboys. J Physiol Anthropol. 26 (9): 459-465. 27. Hernandez B, Gortmaker SL, Laird NM, Colditz GA, Parra-Cabrera S, Peterson KE. (2000): Validity and reproducibility of a questionnaire on physical activity and non-activity for school children in Mexico City. Salud Publica de Mexico. 42(4): 315-323. 28. Heidi B. (2006): Daily Physical Activity for Children and Youth. Project Consul Can Fitn Lifest Res Instit. 63 (2): 4751–4755. 29. Kelishadi R, Gelayol A, Riaz G, Mohamad MG, Emran M R. (2007): Association of physical activity and dietary behaviours in relation to children and adolescents; CASPIAN study. Bullet WHO. 85 (1): 19-26. 30. Kelishadi R, Sadri GH, Tavasoli AA, Kahbazi M, Roohafza HR, Sadeghi M. (2005): The cumulative prevalence of atherosclerotic cardiovascular disease risk factor in Iranian adulscents. J Pediatr. 81(4): 447-453. 31.Kelishadi R, Pour MH, Sarraf-Zadegan N, Sadry GH, Ansari R, Alikhassy H.(2003):Obesity and associated modifiable risk factors in Iranian adolscents; IHHP-HHPC. Int Pediatr. 45 (3): 435-442. 32. Kemper HC, de Vente W, van Mechelen W, Twisk JW. (2001): Adolescent motor skill and performance; is physical activity in adolescence related to adult physical fitness? Am J Hum Biol. 13 (1): 180-189. 33. Kevin C, Harris MD, Lisa K, Michael S, Jennifer E. (2009): Effect of schoolbased physical activity interventions on body mass index in children; a metaanalysis. Can Med Assoc J. 31 (4): 180-191. 34. Kriska K, Caspersen CJ. (1997): Introduction to a collection of physical activity questionnaires. Med Sci Sports Exer; 29 (12): 5-9. 35. Livingstone MBE, Coward AW, Prentice AM, Davis PS, Strain JJ. (1992): Daily energy expenditure in free-living children; comparison of heart rate monitoring with the doubly labeled water method. Am J Clin Nutr. 56 (7): 343-352. 36.Institute of Medicine of the National Academies.(2005): Dietary reference intakes for energy, carbohydrate, fiber, fat, fatty acids, cholesterol, protein and amino acids. Washington, DC: The National Academies Press. 3 (1): 107–264. 37. Mauro VGB, Maria AA. (2007): Validity of physical activity and food consumption questionnaire for children aged seven to ten years old. Infant. 7(1): 4-9. 38. Myers L, Coughlin SS, Webber LS, Srinivasan SR, Berenson GS. (1996): Physical and sedentary activity in school children grades 5–8; The Bogalusa Heart Study. Med Sci Sports Exer. 28 (1): 852–859. 39.Riddoch CJ, Murphy N, Nicholls A, Van Wersche A, Cran G. (1990): The Northern Ireland Health and Fitness Survey. Belfast; The Queen’s University of Belfast. 40. Schmitz KH, Jacobs DR, Hong CP, Steinberger J, Moran A, Sinaiko AR. (2002): Association of physical activity with insulin sensitivity in children. Int J Obes Relat Metab Disord. 26 (2): 1310-1316. 41. Shephard RJ. (2003): Limits to the measurement of habitual physical activity by questionnaires. Br J Sports Med. 37 (3): 197–206. 42. Sinha R, Fisch G, Teague B. (2002): Prevalence of impaired glucose tolerance among children and adolescents with marked obesity. New Engl J Med. 346 (4): 802-810. 43. Vahidi RG, Sadeghi V, Rahnoma B, Ghazeezadeh H, Masomee A, Matlabi H, Safaeian A, Atri and Arshadi M. (2008): Barriers to physical activity among Tabriz population of Iran. Res J Biol Sci. 3 (5): 863-866. 44. World Health Organization. (2000): Obesity; Preventing and Managing the Global Epidemic. Report of WHO consultation on obesity. WHO, Geneva. 45. World Health Organization. (1997): Global strategy for non-communicable disease prevention and control (Draft). Geneva; WHO; WHO document. 46. World Health Organization. (1995): Physical status; The use and interpretation of anthropometry. Report of a WHO expert committee. WHO Technical Report Series No. 854. Geneva. 47.Zalilah MS,Mirnalini K,Norimah AK.(2006)Direty intake,physical activity and energy expenditure of Malasian adolescents.Singapore Mead J,47(6);491-498.