گیاهان زراعی تراریخته

گیاه تراریخته به گیاهی گفته می شود که یک یا چند ژن محدود را از گونه های دیگری به جز خزانه ژنتیکی آن گیاه از طریق روش های مدرن ژنتیک مولکولی و مهندسی ژنتیک دریافت کرده باشد.

قسمتی از متن فایل:

ارائه آمار و ارقام تحلیلی از تولید گیاهان زراعی تراریخته در جهان

گیاهان زراعی تراریخته (ترانسژنیک) از جمله محصولات بیوتکنولوژی نوین هستند که پیش بینی می شود انقلاب عظیمی در کشاورزی به وجود آورند. بنابراین کشورهای مختلفی در جهان نسبت به توسعه کشت این گیاهان اقدام نموده اند. هدف از این مقاله بررسی وضعیت کشت جهانی گیاهان زراعی تراریخته از سال شروع به توسعه آنها (1996) تا آخرین آمار معتبر منتشر شده (2003) از زوایای مختلف است. امید است که این مطلب مورد توجه مسئولان مختلفی واقع شود که در رابطه با توسعه و یا عدم توسعه این گونه گیاهان تصمیم گیری می نمایند:

مقدمه

گیاهان زراعی تراریخته، گیاهانی شبیه به همتای طبیعی خود هستند، با این تفاوت که با استفاده از دستکاری ژنتیکی، در یک یا چند صفت ویژه نسبت به نوع طبیعی خود برتری دارند. کشت این گیاهان منافعی را برای تولیدکنندگان (کشاورزان) و مصرف کنندگان در بردارد؛ به عنوان مثال، علاوه بر اینکه محصول بیشتری عاید تولیدکننده می شود، مواد شیمیایی کمتری (آفت کش یا علف کش) نیز مصرف می شوند. مصرف کننده نیز مواد غذایی ایمن تری را در نتیجه کاهش استفاده از مواد شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی، مصرف خواهد کرد. تاکنون محصولات تراریخته در گیاهان مختلفی در جهان تولید شده اند که از آن جمله می توان موارد زیر را نام برد:

سویا، برنج، ذرت، جو، پنبه، سیب زمینی، کلزا، سیب زمینی شیرین، گوجه فرنگی، کدو، چغندرقند، پاپایا، سیب، انبه، موز، آناناس و نارگیل.

نقش گیاهان زراعی تراریخته در رفع نیاز غذایی بشر

گزارش برنامه جهانی غذا در سال 2003 نشان داد که به تعداد افرادی که در جهان دچار سوء تغذیه هستند، 25میلیون نفر افزوده شده و از 815میلیون نفر به 840میلیون نفر رسیده است. در چنین شرایطی، نیاز به تولید مواد غذایی بیشتر، بیش از پیش احساس می شود و بیوتکنولوژی و به خصوص کشت گیاهان زراعی تراریخته می تواند از طرق زیر در تامین غذای میلیون ها نفر انسان موثر باشد:- افزایش محصول گیاهان زراعی و در نتیجه تولید غذای بیشتر در جهان؛- حفظ تنوع زیستی به عنوان یک فاکتور مهم در تولید محصول بیشتر؛- افزایش پایداری محصول در برابر تنش های زنده و غیرزنده؛ - ایجاد منافع اقتصادی و اجتماعی برای جوامع مختلف و در نتیجه، کاهش فقر در کشورهای در حال توسعه.

سطح زیر کشت گیاهان زراعی تراریخته در جهان در سال 2003

در سال 2003، 7,67میلیون هکتار (167میلیون ایکر) از اراضی کشاورزی جهان به زیر کشت گیاهان زراعی تراریخته رفت که 3درصد نسبت به سال 2002 بیشتر شد و به حدود 15درصد از کل اراضی زیر کشت دنیا رسید. این آمار و ارقام، 3میلیون هکتار سویای تراریخته ای را نیز شامل می شود که برای اولین بار در سال 2003 در کشور برزیل مجوز کشت دریافت کرد. نمودار 1 سطح زیر کشت گیاهان زراعی تراریخته را از سال 1996 تا 2003 نشان می دهد.

/نمودار 1. سطح زیر کشت گیاهان زراعی تراریخته را از سال 1996 تا 2003 (میلیون هکتار) آمارها نشان می دهد که از سال 1996 که گیاهان تراریخته برای اولین بار در مقیاس وسیع کشت شدند تا سال 2003، سطح زیر کشت این گیاهان در جهان مرتباً در حال افزایش بوده است؛ به طوری که سطح زیر کشت در سال 2003 تا 40 برابر نسبت به سال 1996، افزایش داشته است و از 7,1میلیون هکتار در سال 1996، به 7,67میلیون هکتار در سال 2003 رسیده است. همچنین، تعداد کشورهای کشت کننده این گیاهان در سال 2003 نسبت به سال 1996، به بیش از دو برابر رسیده است.

وضعیت توزیع گیاهان زراعی تراریخته در کشورهای صنعتی و در حال توسعه

سهم کشورهای در حال توسعه از کشت گیاهان زراعی تراریخته در سال 2003 نسبت به سال های قبل از آن بیشتر شده است؛ به طوری که از 14درصد در سال 1997 به 30درصد در سال 2003 رسیده است (جدول1). یعنی یعنی در سال 2003، تقریباً یک سوم (4,20میلیون هکتار) از کل سطح زیر کشت گیاهان زراعی تراریخته در جهان (7,67میلیون هکتار) مربوط به کشورهای در حال توسعه شده است (نمودار 2).